Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική. Πίνακες του Ρενουάρ

Πουλώντας μήλα

   Είναι δύο πίνακες του Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Πιέρ Ωγκύστ Ρενουάρ (1841-1919) με το ίδιο θέμα. Απεικονίζουν μία σκηνή που διαδραματίζεται στη γαλλική ύπαιθρο.  Βλέπουμε μία γυναίκα αγρότισσα να  προσπαθεί να πουλήσει μήλα...
   Η αγρότισσα κρατά ένα καλάθι με μήλα και απευθύνεται στην κομψή αστή κυρία που χαίρεται την εξοχή μαζί με τα παιδιά της.

Π. Ωγκ. Ρενουάρ, Η πωλήτρια μήλων. 1890. Μουσείο Τέχνης του Κλήβελαντ.

Π. Ωγκ. Ρενουάρ, Η πωλήτρια μήλων. 1890. Ίδρυμα του Barnes. Σε παραλλαγή το ίδιο θέμα.

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

To μήλο στη ζωγραφική. Μαζεύοντας μήλα. Πίνακες του Camille Pissarro

Camille Pissarro, Μαζεύοντας μήλα

Ο Γάλλος ζωγράφος Camille Pissarro (1830-1903) αποτυπώνει στους παρακάτω πίνακες ένα στιγμιότυπο από την αγροτική ζωή της γαλλικής υπαίθρου: το μάζεμα των μήλων.
Τρεις γυναίκες και ένας άνδρας μαζεύουν μήλα...

Camille Pissarro, Μάζεμα μήλων στο Epagny. 1888. Μουσείο Καλών Τεχνών του Ντάλας. Τέξας.

Camille Pissarro, Μαζεύοντας μήλα. 1886. Μουσείο Τέχνης Οhara. Κουρασίκι Ιαπωνίας. Τρεις γυναίκες αγρότισσες μαζεύουν μήλα...

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική και την ποίηση. Πίνακες του Edvard Munch και ένα ποίημα του Τζέιμς Τζόυς

Μηλιές. Πίνακες του Edvard Munch και ένα ποίημα του Τζέιμς Τζόυς

   Είναι δύο πίνακες του Νορβηγού εξπρεσιονιστή ζωγράφου Edvard Munch (1863-1944)  που απεικονίζουν γυναίκες κάτω από μηλιές. Και αυτοί οι δύο πίνακες μου θύμισαν ένα ερωτικό ποίημα του Ιρλανδού συγγραφέα Τζέιμς Τζόυς (1882-1941).

Edvard Munch, Γυναίκα κάτω από μηλιά. 1904. Μουσείο Τέχνης του Carnegie. Πίτσμπουργκ.

Η αγάπη μου με αραχνοΰφαντη στολή
είναι χαμένη στη φυτεία με τις μηλιές,
όταν ξυπνούν τους πόθους άνεμοι φαιδροί
και τρέχουν παίζοντας σε συντροφιές.

Φαιδροί άνεμοι ερωτοτροπούν εκεί
καθώς περνούν, με των δεντρών τα φύλλα,
κι η αγάπη μου γέρνει ως αργοπερπατεί
προς το γρασίδι τη σκιά της για να δει

και όπου τ᾽ουρανού η γαλανή απεραντοσύνη
απλώνεται πάνω απ᾽τη χώρα τη φαιδρή,
με το κομψό της χέρι η δεσποσύνη
σηκώνοντας το φόρεμα ελαφροπερπατεί.

Βλ. Τζέιμς Τζόυς, Τα ποιήματα, μετάφραση Ευάγγελος Κ. Βαλσαμίδης, εκδ. Οδός Πανός, Αθήνα 2000, σ. 35.

Edvard Munch, Δύο κορίτσια κάτω από μία ανθισμένη μηλιά. 1905. Μουσείο Bojimans. Ρότερνταμ

Ο Εdvard Munch έχει ζωγραφίσει και άλλους πίνακες με μηλιές.

 Edvard Munch, Η μηλιά. 1902. Ιδιωτική Συλλογή.

Edvard Munch, Η μηλιά. 1921. Μουσείο Τέχνης. Ζυρίχη.

Edvard Munch,  Ο Αδάμ και η Εύα κάτω από τη μηλιά. 1909. Μουσείο Munch. Όσλο.


Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική. Μαζεύοντας μήλα

Παιδιά που μαζεύουν μήλα

Παιδιά που μαζεύουν μήλα απεικονίζουν οι παρακάτω πίνακες της Βικτωριανής εποχής.

Sir James Guthrie, Στον οπωρώνα ή μαζεύουν μήλα. 1886. Εθνική Πινακοθήκη Σκοτίας. Εδιμβούργο.
  Στον πρώτο πίνακα ένα κορίτσι τοποθετεί μήλα στο καλάθι που κρατά ένα αγόρι. Μαζεύει τα μήλα που έχουν πέσει στο έδαφος.

Seymour Joseph Guy, Μαζεύοντας μήλα. 1870. Ιδιωτική Συλλογή. Ένα κορίτσι κόβει μήλα από το δέντρο.

Arthur John Elshley, Μαζεύοντας μήλα. 1919. Ιδιωτική Συλλογή. Μία χαρούμενη σκηνή. Μαζεύουν μήλα...



Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015

Γυναίκες που διαβάζουν. Πίνακες του Auguste Toulmouche

Γυναίκες που διαβάζουν

   …Συνεχίζω με το αγαπημένο μου θέμα, τους πίνακες "φιλαναγνωσίας". Είναι δύο πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Auguste Toulmouche (1829-1890) που απεικονίζουν γυναίκες αναγνώστριες βιβλίων.
     "Στη βιβλιοθήκη" βρίσκεται η γυναίκα του παρακάτω πίνακα. Ντυμένη με γαλάζιο  φόρεμα ξεφυλλίζει όρθια ένα βιβλίο που προφανώς έχει πάρει από το ράφι της βιβλιοθήκης. Δίπλα της βλέπουμε μία πολυθρόνα με βιβλία…

Auguste Toulmouche, Στη βιβλιοθήκη. 1872. Ιδιωτική Συλλογή.

Auguste Toulmouche, Dolce for niente. 1877. Ιδιωτική Συλλογή.

Ξαπλωμένη αναπαυτικά ρεμβάζει, κρατώντας ένα βιβλίο. Φορά ένα υπέροχο δαντελένιο 
φόρεμα. 
  Ο Toulmouche αποδίδει αριστοτεχνικά την ενδυμασία των γυναικών. Οι πίνακες του θα μπορούσαν να αποτελούν "πηγή" για την ιστορία του γυναικείου ενδύματος των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων στα τέλη του 19ου αιώνα.

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015

Γυναίκες που διαβάζουν. Πίνακες του Alfred Stevens

Γυναίκες που διαβάζουν
   Δύο πίνακες "φιλαναγνωσίας", όπως μ' αρέσει να τους αποκαλώ, του Βέλγου ζωγράφου Alfred Stevens (1823-1906). Aπεικονίζουν μία νεαρή γυναίκα, ντυμένη μ' ένα υπέροχο αέρινο φόρεμα, να κάθεται αναπαυτικά στην πολυθρόνα και να διαβάζει με αφοσίωση το βιβλίο της.

Alfred Stevens, Νεαρή γυναίκα που διαβάζει. 1856. Ιδιωτική Συλλογή. 
Προτιμά το διάβασμα από το πλέξιμο και το κέντημα, όπως φαίνεται από τις κλωστές που βρίσκονται στο τραπεζάκι δίπλα της.


Alfred Stevens, Η αναγνώστρια. Μουσείο Fitzwilliam του Πανεπιστημίου Καίμπριτζ. 


Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική. Πίνακες του Νικόλαου Γύζη

Το μήλο στη ζωγραφική

    ...Συνεχίζω με το θέμα του μήλου στη ζωγραφική. Ιδού, λοιπόν, πίνακες του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου του 19ου αιώνα, που ανήκει στη Σχολή του Μονάχου, του Νικόλαου Γύζη (1842-1901), που απεικονίζουν μήλα. Τρεις "Νεκρές Φύσεις" με μήλα και ένας πίνακας με ηθογραφικό θέμα, που παρουσιάζει μία σκηνή με παππού και εγγόνια να τρώνε μήλα.

Ν. Γύζης, Μήλα. 1880. Εθνική Πινακοθήκη.

Ν. Γύζης, Νεκρή φύση με μήλα. Ιδιωτική Συλλογή. 

Ν. Γύζης, Παππούς με εγγόνια. Ιδιωτική Συλλογή. Ο παππούς προσφέρει μήλα στα εγγόνια του. Στην αγκαλιά του παππού και στο δάπεδο διακρίνουμε τα μήλα.

Ν. Γύζης, Σάπια μήλα. Ιδιωτική Συλλογή.

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική. Ένας πίνακας του Έκτορα Δούκα

Παιδιά με μήλα

   Τρία παιδιά με μήλα απεικονίζει ο Έκτωρ Δούκας (1885-1969), ζωγράφος που ανήκει στην επονομαζόμενη Σχολή του Μονάχου. 

Έκτωρ Δούκας, Παιδιά με μήλα. 1930. Ιδιωτική Συλλογή. Με ζεστές ιμπρεσιονιστικές πινελιές απεικονίζει τις προσωπογραφίες των τριών παιδιών.

Η ζωγραφική του Δούκα κινείται ανάμεσα στον ακαδημαϊσμό της Ακαδημίας του Μονάχου, όπου σπούδασε ζωγραφική, αλλά και στον ιμπρεσιονισμό που γνώρισε στο Παρίσι όπου συνέχισε τις σπουδές του, καθώς και στον εξπρεσιονισμό. 

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

Το σχολείο στη ζωγραφική. Μοναχικοί μαθητές του Henri Jules Jean Geoffroy

Η μοναξιά στο σχολείο

  Συνεχίζω με πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924) που απεικονίζουν στιγμιότυπα από τη σχολική ζωή. Είναι στιγμιότυπα με μοναχικούς μαθητές, με μαθητές που βιώνουν στιγμές μοναξιάς στο σχολείο.
   Του τραβάει το αυτί και τον σέρνει με το ζόρι στην τάξη για μάθημα μπροστά στα περίεργα βλέμματα των συμμαθητών του.

Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924), Υποχρεωτική εκπαίδευση.

…Tον περιπαίζουν και τον κοροϊδεύουν οι συμμαθητές του.

Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924), Ο μελλοντικός άγριος. 


   Σκουπίζει το δάκρυ του…είναι τιμωρημένος...
Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924), Σε τιμωρία.

   Στέκεται μόνος στη γωνία και βλέπει τα άλλα παιδιά να παίζουν…Δεν τον παίζουν…

Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924), Δεν με παίζουν.

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2015

Το σχολείο στη ζωγραφική. Πίνακες του Henri Jules Jean Geoffroy

Το σχολείο στη ζωγραφική

    O Γάλλος ρεαλιστής ζωγράφος Henri Jules Jean Geoffroy (1853-1924) έχει απεικονίσει πολλές σκηνές  και στιγμιότυπα καθημερινότητας με παιδιά. Ιδού κάποιοι από αυτούς τους πίνακες με θέμα το σχολείο και τη σχολική ζωή στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα στη Γαλλία.

Henri Jules Jean Geoffroy, Η έξοδος του σχολείου. 1879.

Henri Jules Jean Geoffroy, Φεύγοντας από το σχολείο. 1888.

Henri Jules Jean Geoffroy, Δώσε μου λίγο. 1888.

Henri Jules Jean Geoffroy, Σχολική τάξη. 1889.  

Henri Jules Jean Geoffroy, Μαθητής σε απορία. 1908.

Henri Jules Jean Geoffroy, Το άγγιγμα της δασκάλας. 1909.

Henri Jules Jean Geoffroy, Το νηπιαγωγείο. 1898.

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015

Κορίτσι που διαβάζει. Ένας πίνακας του Ιρλανδού ζωγράφου Louis Le Brocquy

Κορίτσι που διαβάζει. Ένας πίνακας του Louis Le Brocquy

Είναι ένας πίνακας του Ιρλανδού ζωγράφου Louis Le Brocquy (1916-2012) που απεικονίζει μία κοπέλα με γκρι φόρεμα να διαβάζει...

L. Le Brocquy, Κορίτσι στα γκρι. 1939. Ferens Art Gallery. Καθισμένη αναπαυτικά, ρεμβάζει, κρατώντας ένα βιβλίο στην αγκαλιά της, ενώ δίπλα της διακρίνουμε και άλλα βιβλία...


Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

Το μήλο στη ζωγραφική. Πίνακες Ολλανδών ζωγράφων

Γυναίκες που καθαρίζουν μήλα. Πίνακες Ολλανδών ζωγράφων


 Εποχή του μήλου. Για αυτό, τέσσερις πίνακες Ολλανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα, με κοινό θέμα: παρουσιάζουν γυναίκες να καθαρίζουν μήλα. 
 Οι Ολλανδοί ζωγράφοι συνήθιζαν να απεικονίζουν εσωτερικές οικιακές σκηνές καθημερινότητας.  
    Στο ημίφως του γαλήνιου δωμάτιου, μια κοπέλλα καθαρίζει με αφοσίωση μήλα.

Nikolaes Maes, Νεαρή γυναίκα που καθαρίζει μήλα. 1655. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη. 

Gabriel Metsu, Γυναίκα που καθαρίζει ένα μήλο. 1655-1657. Μουσεία και Πινακοθήκες του Δήμου του Canterbury. Μία παρόμοια σκηνή σε παραλλαγή.

Gerard ter Borch, Γυναίκα που καθαρίζει μήλα. 1650. Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης. Βιέννη. Ένα παιδάκι κοιτάζει και περιμένει το μήλο του.

Pieter de Hooch, Γυναίκα που καθαρίζει μήλα. 1663. Συλλογή Wallace. Λονδίνο. Η ίδια σκηνή σε παραλλαγή. Η γυναίκα δίνει μήλο στο παιδάκι.


Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2015

Εικόνες από το Παρίσι. Πίνακες του Eugene Galien Laloue

Σκηνές από το Παρίσι

   O Eugene Galien Laloue (1854-1941) έχει ζωγραφίσει πραγματικά μεγάλο αριθμό έργων που απεικονίζουν σκηνές από τους δρόμους, τις γειτονιές, τις πλατείες και τις αγορές της γαλλικής πρωτεύουσας στα τέλη του 19ου αιώνα και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Ιδού, λοιπόν, μερικές όψεις από το Παρίσι εκείνης της εποχής...

Eug. Gallen Laloue, Μία άποψη από το Παρίσι.

Eug. Gallen Laloue, Στις όχθες του Σηκουάνα.

Eug. Gallen Laloue, Αγορά των λουλουδιών στο Παρίσι.

Eug. Gallen Laloue, Στην προβλήτα  του Λούβρου.

Eug. Galien Laloue, Η πλατεία του Κλισύ.

Eug. Galien Laloue, Η πλατεία της Δημοκρατίας.

Eug. Galien Laloue, Η πλατεία της Βαστίλης.

Eug. Galien Laloue, Η Αψίδα του Θριάμβου.

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015

Το ρόδι στη ζωγραφική. Πίνακες του Ρενουάρ

Ρόδια
Νεκρή φύση με ρόδια του Ρενουάρ

…Συνεχίζω με τα αγαπημένα μου ρόδια…Ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Πιέρ  Ωγκύστ Ρενουάρ έχει ζωγραφίσει αρκετούς πίνακες που απεικονίζουν "νεκρή φύση" με φρούτα. Επιλέγω κάποια από αυτά που περιέχουν ρόδια.

P. Aug. Renoir, Ρόδια. 1910. Ίδρυμα Barnes.

P. Aug. Renoir, Ρόδι και σύκα. 1917. Ίδρυμα Barnes.

P. Aug. Renoir, Νεκρή φύση με μήλα και ρόδια. 1901. Ιδιωτική Συλλογή.

P. Aug. Renoir, Νεκρή φύση με ρόδια. 1893. Ιδιωτική Συλλογή.

P. Aug. Renoir, Νεκρή φύση με τρία ρόδια και δύο μήλα. Ιδιωτική Συλλογή.