Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2016

Νύχτα: Ένα ποίημα του Νίκου Καρούζου

Ν. Καρούζου, Η νύχτα με συμφέρει

   Η νύχτα έχει προχωρήσει, μας περιζώνει...Για αυτό, ένα ποίημα του Νίκου Καρούζου για τη νύχτα και ατμοσφαιρικοί πίνακες του Marcel Rieder με νυχτερινές σκηνές...

Marcel Rieder (1862-1942), Ονειροπολώντας στις όχθες της λίμνης Annecy.

Ἡ νύχτα μὲ συμφέρει


Πράγματι ἡ νύχτα μὲ συμφέρει.
Πρῶτα-πρῶτα ἐλαττώνει τὶς φιλοδοξίες· ὕστερα
διορθώνει τὶς σκέψεις· ἔπειτα
συμμαζώνει τὴ θλίψη καὶ τὴν κάνει ὑποφερτότερη
τὴ σιωπὴ μὲ σέβας ἀνατέμνει·
ἐξαίρει τὴν ὄσφρηση μὰ προπάντων ἡ νύχτα περιζώνει.


Marcel Rieder  (1862-1942),  Σε περισυλλογή μπροστά στο τζάκι.



Marcel Rieder (1862-1942), Αγρυπνία στην ακτή d' Azur.


https://en.wikipedia.org/wiki/Marcel_Rieder

Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016

Απόγευμα του Σεπτεμβρίου. Όλα τα πήρε το καλοκαίρι

  Aπόγευμα του Σεπτεμβρίου

   Είναι ένας αγαπημένος πίνακας του Αμερικανού ζωγράφου Charles Courtney Curran (1861-1942). Ένα απόγευμα του Σεπτεμβρίου μία λευκοφορεμένη κοπέλα κοιτάζει από ψηλά τη θέα, κρατώντας κίτρινα φθινοπωρινά λουλούδια. Το αιθέριο φόρεμα και η εσάρπα της ανεμίζουν...  Ίσως, σκέφτεται ότι πέρασε το καλοκαίρι. 

Ch. Courtney Curran, Απόγευμα του Σεπτεμβρίου. 1913. Μπορεί να σκέφτεται ότι "όλα τα πήρε το καλοκαίρι"...

Οδυσσέα Ελύτη, Όλα τα πήρε το Καλοκαίρι

Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
τ’ άγριο μαλλί σου στην τρικυμία
το ραντεβού μας η ώρα μία…
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
τα μαύρα μάτια σου το μαντίλι
την εκκλησούλα με το καντήλι…
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι…
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
με τα μισόλογα τα σβησμένα
τα καραβόπανα τα σχισμένα…
Μες στις αφρόσκονες και τα φύκια
όλα τα πήρε τα πήγε πέρα
τους όρκους που έτρεμαν στον αέρα…
Όλα τα πήρε το καλοκαίρι
κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι…

Από τα Ρω του Έρωτα

Ch. Courtney Curran, Μαζεύοντας κοχύλια. 1895.

Ch. Courtney Curran, Στην παραλία της λίμνης Erie. 1906. Κοιτάζει τις βάρκες με τα λευκά πανιά να πλέουν..."Όλα τα πήρε το καλοκαίρι".

Ch. Courtney Curran, Στην παραλία της λίμνης Erie. Με μία κίτρινη ομπρέλα και γαντοφορεμένη κατεβαίνει στην παραλία...Υπάρχει ακόμα κόσμος στην παραλία, αλλά το Καλοκαίρι τελειώνει...



Ελληνικά νησιά του Πολύκλειτου Ρέγκου και του Οδυσσέα Ελύτη

Για τα νησιά του Αιγαίου.

Εικόνες του Πολύκλειτου Ρέγκου και ποιήματα-τραγούδια του Οδυσσέα Ελύτη

...Τώρα που το Καλοκαίρι ετοιμάζεται για αναχώρηση (σε λίγες μέρες τελειώνει ο Σεπτέμβριος), σκέφτηκα να κάνω μία ανάρτηση καλοκαιρινή για τα νησιά του Αιγαίου. Μία ανάρτηση για αποχαιρετισμό. Διαλέγω πίνακες του Πολύκλειτου Ρέγκου (1903-1987), ενός σημαντικού ελληνοκεντρικού καλλιτέχνη με ιδιότυπη ματιά, που κατατατάσσεται στη λεγόμενη Γενιά του 1930.
   Ας δούμε, λοιπόν, νησιωτικές εικόνες δια χειρός του Πολύκλειτου Ρέγκου...εικόνες που θυμίζουν στίχους του Οδυσσέα Ελύτη. 

Πολύκλειτος Ρέγκος, Νάξος, 1937.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Νάξος, 1956.

 Πολύκλειτος Ρέγκος, Κούρος. Νάξος.


Πολύκλειτος Ρέγκος, Σκυριανό πανηγύρι.

Τα τριζόνια

Η Παναγιά τα πέλαγα
κρατούσε στην ποδιά της.
Την Σίκινο, την Αμοργο
και τ’ άλλα τα παιδιά της.
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει
ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
Απο την άκρη του καιρού
και πίσω απ’ τους χειμώνες
άκουγα σφύριζε η μπουρού
κι έβγαιναν οι Γοργόνες.
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει
ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
Κι εγώ μέσα στους αχινούς
στις γούβες στ’ αρμυρίκια
σαν τους παλιούς θαλασσινούς
ρωτούσα τα τζιτζίκια:
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί.
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει
ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
***


 Πολύκλειτος Ρέγκος, Νάξος. 1956.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Η φυγή, 1968.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Οι ψαράδες του Αιγαίου.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Σκιάθος.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Εκκλησία της Μυκόνου.
Οδυσσέα Ελύτη, Ντούκου ντούκου μηχανάκι
Σκίζει η πλώρη τα νερά
κι αντηχάνε τα βουνά.
Ντούκου ντούκου μηχανάκι,
ντούκου το παλιό μεράκι.
Τρίτη, Πέμπτη και Σαββάτο
μες της θάλασσας τον πάτο.
Ποιος θα ρίξει, ποιος θα πάρει
τ’ ασημένιο το φεγάρι.
Χάιντε, χάιντε βρε παιδιά,
πάμε στην Άγια Μαρίνα.
Πάμε στην Άγια Μαρίνα
με την όμορφη μπενζίνα.
Και Δευτέρα και Τετάρτη
ποιος θ’ ανέβει στο κατάρτι
κι άχου την Παρασκευή
ποιος θα κάτσει στο κουπί.
Βρε παπά το θυμιατό σου
γύρισέ το κατα δω
και με το βασιλικό σου
ράντισε μας το νερό.
Χάιντε, χάιντε βρε παιδιά,
πάμε στην Αγια Μαρίνα.
Πάμε στην Άγια Μαρίνα
με την όμορφη μπενζίνα.
Να βγουν και να περπατήσουν
σαν κορίτσια οι νερατζιές
κι όλ’ οι άντρες ν’ αγαπήσουν
μια και δυο και τρεις φορές.
Σκίζει η πλώρη τα νερά
κι αντηχάνε τα βουνά.
Ντούκου ντούκου μηχανάκι,
ντούκου το παλιό μεράκι.
Χάιντε, χάιντε βρε παιδιά,
πάμε στην Άγια Μαρίνα.
Πάμε στην Άγια Μαρίνα
με την όμορφη μπενζίνα.

***
Πολύκλειτος Ρέγκος, Ευαγγελίστρια-Τήνος. 1957.



Πολύκλειτος Ρέγκος, Η Εκατονταπυλιανή. Πάρος.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Το μελτέμι.

Οδυσσέα Ελύτη, Το δελφινοκόριτσο
Εκεί στης Ύδρας τ’ ανοιχτά και των Σπετσών
να σου μπροστά μου ένα δελφινοκόριτσο
Μωρέ τού λέω πούν’ το μεσοφόρι σου
έτσι γυμνούλι πας να βρεις τ’ αγόρι σου
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε
Αγόρι εγώ δεν έχω, μου αποκρίνεται
Βγήκα μια τσάρκα για να δω τι γίνεται
Δίνει βουτιά στα κύματα και χάνεται
ξανανεβαίνει κι απ’ τη βάρκα πιάνεται
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε
Θεέ μου, συγχώρεσέ με, σκύβω για να δω
κι ένα φιλί μου δίνει, το παλιόπαιδο
Σα λεμονιά τα στήθη του μυρίζουνε
κι όλα τα μπλε στα μάτια του γυαλίζουνε
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε
***


Πολύκλειτος Ρέγκος, Θάσος-Λιμένας. 1940.



Οδυσσέας Ελύτης, Το ερημονήσι
Γεια σου Απρίλη, γεια σου Μάρτη
και πικρή Σαρακοστή
βάζω πλώρη και κατάρτι
και γυρεύω ένα νησί
που δεν βρίσκεται στον χάρτη
βάζω πλώρη και κατάρτι.
Γεια σας έχθρες, γεια σας μίση
και γινάτι καθενός
άμα βρεις το ερημονήσι
όλα τ’ άλλα είναι καπνός.
Το κρατάνε στον αέρα
τέσσερα χρυσά πουλιά
δεν γνωρίζεις εκεί πέρα
ούτε κλέφτη ούτε φονιά
ούτε μάνα, ούτε πατέρα
δεν γνωρίζεις εκεί πέρα.
Μες της ερημιάς τ’ αγέρι
όλα αλλάζουνε με μιας
πιάνεις του Θεού το χέρι
και στα κύματα ακουμπάς
σαν το άγριο περιστέρι
πιάνεις του Θεού το χέρι.

Οδυσσέας Ελύτης, Ε, σεις στεριές και θάλασσες
Ε σεις στεριές και θάλασσες
τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές
ακούτε τα χαμπέρια μου
μέσα στα μεσημέρια μου
“Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!”
Από τη μέση του εγκρεμού
στη μέση του άλλου πελάγου
“Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!”
Με τα μικρά χαμίνια του
καβάλα στα δελφίνια του
με τις κοπέλες τις γυμνές
που καίγονται στις αμμουδιές.
***
Πολύκλειτος Ρέγκος, Μύκονος. 1925.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Μυκονιάτικη θάλασσα.

Οδυσσέας Ελύτης, Όμορφη και παράξενη πατρίδα
Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ω σαν αυτή που μου ‘λαχε δεν είδα
Ρίχνει να πιάσει ψάρια πιάνει φτερωτά
στήνει στην γη καράβι κήπο στα νερά
κλαίει φιλεί το χώμα ξενιτεύεται
μένει στους πέντε δρόμους αντρειεύεται
Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ω σαν αυτή που μου ‘λαχε δεν είδα
Κάνει να πάρει πέτρα την επαρατά
κάνει να τη σκαλίσει βγάνει θάματα
μπαίνει σ’ ένα βαρκάκι πιάνει ωκεανούς
ξεσηκωμούς γυρεύει θέλει τύρρανους
Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ω σαν αυτή που μου ‘λαχε δεν είδα.


Πολύκλειτος Ρέγκος, Θαλασσογραφία Ι.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Θαλασσογραφία ΙΙ.

http://www.nikias.gr/view_artist_additional.php?mode=paintings&prod_id=936&page=7&mtag=


https://paletaart.wordpress.com/2012/07/08/ρέγκος-πολύκλειτος-polykleitos-rengos-1903-1984/

Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2016

Μέρες. Ένα ποίημα του Γιώργου Σαραντάρη για τη ζωή και την αγάπη και πίνακες του Ferninand Heibuth

Μέρες

   Ένα ακόμα ποίημα του αγαπημένου μου Γιώργου Σαραντάρη. Mέρες καθημερινότητας και ονείρων μας περιτριγυρίζουν, έρχονται και επανέρχονται...μέρες που αποκτούν νόημα και σημασία, όταν το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται στο "εσύ" και μιλά για την αγάπη.

Γ. Σαραντάρης, Μέρες


Ferninand Heibuth (1826-1889), Γυναίκα στη θάλασσα. Ιδιωτική Συλλογή.
Μέρες που σαν μια θάλασσα

Με περιτριγυρίζουν

Μέρες που δεν τις πρόφτασε η σιωπή

Μέρες σαν παιχνίδια παιδιών

Μέρες που μοιάζουν με τα καλοκαίρια

Όταν δεν τελειώνουν

Μέρες που δεν τις ήξερε η καρδιά μου
Μέρες γιομάτες μέλισσες
Μέρες πικρές
Μέρες σαν τη βροχή και σαν τον ήλιο
Μέρες που μας οδήγησαν σε κήπο
Μας σήκωσαν πάνω σε φτερά
Μας χάρισαν χελιδόνια
Μας κατέβασαν σε μια αυλή
Κάτω από ένα αγιόκλημα
Μέρες τραγουδιστές
Πού πάω
Τις ψιθυρίζω στην καλή μου
Ευφραίνομαι ευφραίνεται
Και μ’ αγαπά
Την αγαπάω κ’ εγώ
Περσότερο
Από ποτέ


9-26.11.1938
Γ. Σαραντάρης, Γιατί τον είχαμε λησμονήσει…μια ανθολόγηση από το σύνολο του έργου του, επιμέλεια Μ.Γ. Μερακλής, τυπωθήτω/παραφερνάλια, Αθήνα 2002, σ. 177.


             Ferninand Heibuth (1826-1889), γυναίκα που διαβάζει στην παραλία. Ιδιωτική Συλλογή.

Ferninand Heibuth (1826-1889), Ερωτευμένοι. Ιδιωτική Συλλογή.

Ferninand Heibuth (1826-1889), Κομψή κυρία στην παραλία. Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.artnet.com/artists/ferdinand-heilbuth/past-auction-results

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016

Η νύχτα στη ζωγραφική. Γιαπωνέζικα φαναράκια

Λαμπερές νυχτερινές εικόνες.

   Είναι μία γλυκύτατη φεγγαρόφωτη βραδιά του Σεπτεμβρίου. ...και η χθεσινή βραδιά ήταν υπέροχη. Βραδιές για να τη βεράντα και τον κήπο, μ' αναμμένα κεράκια και φαναράκια. 
   Θέλω από καιρό να κάνω αυτή την ανάρτηση. Νυχτερές εικόνες, "φωτισμένες" από το φως του φαναριών. Επιλέγω κάποιες από τις αγαπημένες...και ξεκινώ από το γνωστό πίνακα του Αμερικανού ζωγράφου John Singer Sargent. Λευκοφορεμένα παιδάκια με φαναράκια στο βραδινό κήπο, ανάμεσα στα λουλούδια...Ένας υπέροχος πίνακας! Μία εικόνα ποιητική, παραμυθένια.

John Singer Sargent, Γαρύφαλλο, κρίνος, τριαντάφυλλο. 1885-86. Πινακοθήκη Tate Britain.

 Τα χάρτινα ιαπωνικά ή κινέζικα φαναράκια απεικονίζονται συχνά από διάφορους ζωγράφους στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού. Οι εικόνες αυτές είναι δείγμα της τάσης του Ιαπωνισμού που έχει φθάσει στη Δυτική Τέχνη. Η ξωτική Ανατολή και κυρίως η μακρινή Ιαπωνία γοητεύει και μαγεύει...

Luther Emerson Von Gorder, Ιαπωνικά φαναράκια. 1895. Tweed Μουσείο Τέχνης. Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Duluth.


Konstantin Korovin, Ιαπωνέζικα φαναράκια. 1898. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα ...Και στη Ρωσική εξοχή φαναράκια για το βράδυ...

 
Nikolaj Bogdanov Belski, Κοπέλα με ιαπωνικό φανάρι . 1908. Ιδιωτική Συλλογή.


Lilian Mathilde Genth (1876 1953), Γυναίκα με Ιαπωνικό  χειροποίητο φαναράκι. Ιδιωτική Συλλογή.

...Και καθώς νυχτώνει και φωτίζεται η νύχτα από τα αστέρια, τη σελήνη και τα φαναράκια...έρχονται και τα όνειρα!


Gene Pressler, Κυρία με φαναράκι. 1921. Ιδιωτική Συλλογή.

Όνειρα κι όνειρα ήρθανε
Στα γενέθλια των γιασεμιών
Νύχτες και νύχτες στις λευκές
Αϋπνίες των κύκνων

Από τα Επτά νυχτερινά επτάστιχα του Οδυσσέα Ελύτη.


Charles E. Waltensperger (1870-1931), Φαναράκι. Ιδιωτική Συλλογή. Κρεμάει το φαναράκι στο δένδρο...και περιμένει τα όνειρα...

Delphin Enjolras (1857-1945), Γιαπωνέζικο φανάρι. Ιδιωτική Συλλογή. 

Delphin Enjolras (1857-1945), Κομψή κυρία με φαναράκι. Ιδιωτική Συλλογή.

Charles Courtney Curran, Φαναράκια. 1914. Ιδιωτική Συλλογή.

Ulpiano Checa y Sanz (1860-1916), Παραμονή Αποκριάς στη βάρκα. Ιδιωτική Συλλογή. Ο Ισπανός ζωγράφος απεικονίζει μία νυχτερινή σκηνή, Είναι παραμονή Καρναβαλιού. Δύο κοπέλλες στη βάρκα με αναμμένα φαναράκια...
Louis Alfred Tessier (1858-1915), Χορεύοντας με φαναράκια.  Ένας ακόμα υπέροχος πίνακας. Στροβιλίζονται και χορεύουν με φαναράκια στον κήπο.

Michael Peter Ancher (1849-1927), Νυχτερινή γιορτή στον κήπο των Αncher. Ιδιωτική Συλλογή. Ο Δανός ζωγράφος απεικονίζει μία νυχτερινή σκηνή από γιορτή στον κήπο του σπιτιού τους. Λευκοφορεμένες γυναίκες περπατούν στην αλέα, κρατώντας αναμμένα φαναράκια. Από τα κλαδιά των δέντρων κρέμονται φαναράκια...


Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2016

Τέλλος Άγρας, Πρώτη μέρα στο σχολειό. Εικόνες από το σχολείο του παρελθόντος

Τέλλος Άγρας, Πρώτη μέρα στὸ σχολειό

   Ας κάνω μία ακόμα ανάρτηση που αποπνέει κάποια διάθεση νοσταλγίας, αν και δεν θα ήθελα να επιστρέψω στα μαθητικά μου χρόνια. Δεν μου άρεσε να είμαι μαθήτρια...

   Το θυμάσθε αυτό το χαριτωμένο ποιηματάκι του Τέλλου Άγρα που μαθαίναμε στο Δημοτικό Σχολείο; Ένα παιδάκι τρέχει χαρούμενο στο αγαπημένο του σχολείο. Βιάζεται να επιστρέψει στη σχολική τάξη και στα μαθήματά του...Συνέβαινε, όμως, πράγματι αυτό ή απλά έχουμε μία πλαστή εξιδανικευμένη εικόνα του πρόσχαρου και πρόθυμου μαθητή να επιστρέψει στο σχολείο... Αγαπούσαν πράγματι το σχολείο οι μαθητές του προηγούμενου αιώνα, αγαπούσαμε εμείς πράγματι το σχολείο μας; Χαιρόμασταν όταν κάθε Σεπτέμβριο άνοιγαν τα σχολεία;
   Συνοδεύω το ποίημα με παλιές φωτογραφίες και εικόνες μνήμης από το σχολείο προηγούμενων δεκαετιών.


Παλιά προπολεμική φωτογραφία (1930) με μαθήτριες στη Θεσσαλονίκη. Φορούν μαύρη ποδιά με λευκό γιακά. Μια τέτοια ποδιά φορούσε η μητέρα μου, όταν πήγαινε στο τότε Εξατάξιο Γυμνάσιο. Η μαύρη ποδιά αντικαταστάθηκε από την μπλε το 1964 με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γ. Παπανδρέου και Αλ. Παπανούτσου. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Διαφημιστική αφίσα για σχολική μόδα ενός από τα πρώτα μεγάλα πολυκαταστήματα, του Μινιόν. Μπλε ποδιές σχεδιασμένες δια χειρός Γιάννη Τσεκλένη. Ήταν πολύ πιο ακριβές από τις απλές "ανώνυμες" ποδιές. Οι ποδιές ως υποχρεωτικό σχολικό ένδυμα για τις μαθήτριες καταργήθηκαν τον Φεβρουάριο του 1982. Πρόλαβα να φορέσω μπλε ποδιά.

Μαθητικό πηλίκιο φορούσαν τα αγόρια. Διακρίνεται η "σοφή" κουκουβάγια. Ο πατέρας μου φορούσε πηλίκιο όταν ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο.  Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.


Παλιά σχολική τάξη. Σε τέτοια τάξη κάναμε μάθημα στο Δημοτικό. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Παλιά σχολική τάξη. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

μικρό τετράδιο μικρού μαθητή, που απεικονίζει ένα παιδάκι να παίζει ακορντεόν. Μουσείο σχολική ζωής και εκπαίδευσης.


«Τόση βιάση καὶ σπουδή; 
Γιὰ ποῦ πᾶς, καλὸ παιδί; 
Κίνησες νωρὶς-νωρὶς 
καὶ τρεχάτος προχωρεῖς;

Στάσου δὰ νὰ διασκεδάσεις 
μὲ τὶς ὀμορφιὲς τῆς Πλάσης! 
Κόψε ἀπ᾿ τὰ περβόλια πάλι 
τοῦ χινόπωρου τὰ κάλλη!»

«Νὰ σταθῶ; Δὲν εὐκαιρῶ, 
γιατὶ πάω στὸ φτερό. 
Καὶ ποῦ πάω, νὰ στὸ πῶ; 
Στὸ σχολειό μου π᾿ ἀγαπῶ!

Ἄνοιξε γιὰ πρώτη μέρα. 
Βλέπεις τὰ παιδιὰ ἐκεῖ πέρα; 
Ἔχουν μόνα τους ταιριάξει 
χωριστὰ κάθε μιὰ τάξη».

Παλιά σχολική τάξη με τα ξύλινα θρανία. Απαραίτητο εποπτικό υλικό οι χάρτες. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Δεν είχαν, όμως, όλες οι τάξεις αυτή την εικόνα.

Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου από τη Μεταπολεμική Περίοδο. Φωτογραφικά ιστορικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

«Εἶσαι, βλέπω, μαθητής. 
Μὰ στὸν ὦμο τὶ κρατεῖς, 
ποὺ μὲ τὴ ματιὰ τὴν πρώτη 
σ᾿ ἔκαμα γιὰ στρατιώτη;»


Παλιά μαθητική τσάντα. Μία τέτοια περίπου σάκα είχα στο Δημοτικό. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Παλιά ζωγραφισμένη ξύλινη μαθητική κασετίνα. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

«Εἶναι τ᾿ ἄρματά μου αὐτά, 
τ᾿ ἀκριβά τ᾿ ἀγαπητά: 
Τὸ κοντύλι μου κι ἡ πλάκα, 
τὸ βιβλίο μου στὴ σάκα.

Όταν δεν υπήρχαν ακόμα τα στιλό....Μελανοδοχεία και μελάνη. Απαραίτητα υλικά για τη γραφή. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Πένες και κονδυλοφόροι. Μουσείο Ιστορικής Ζωής και Εκπαίδευσης.

 Παλιό τετράδιο μαθητή. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Ένα υπέροχο παλιό τετράδιο μαθητή με δένδρα και πουλιά. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

Δεν είχαν, όμως, όλα τα παιδιά τέτοια τετράδια

Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου από σχολείο της υπαίθρου της Μεταπολεμικής Ελλάδας. Ιστορικά φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Κι ἔλα πιὰ νὰ σὲ χαρῶ, 
μὲ ρωτᾶς κι ἀργοπορῶ... 
Εἶναι ἡ ὥρα περασμένη, 
ἄκου, ὁ κώδωνας σημαίνει.


Το παλιό σχολικό κουδούνι. Το χτυπούσαμε κάθε μέρα με τη σειρά οι μαθήτριες και οι μαθητές της Έκτης τάξης του 7ου Δημοτικού Σχολείου της Βέροιας. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.


Το εξώφυλλο ενός υπέροχου παλιού τετραδίου. Κοριτσάκι που παίζει πιάνο. Μουσείο σχολικής ζωής και εκπαίδευσης.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/tellos_agras_poems.htm#ΠΡΩΤΗ_ΜΕΡΑ_ΣΤΟ_ΣΧΟΛΕΙΟ
Βλ. την εξαιρετική ιστοσελίδα του Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης http://www.ekedisy.gr/category/mousio-scholikis-zois-ke-ekpedefsis/

Για τις παλιές φωτογραφίες, βλ. http://annagelopoulou.blogspot.gr/2013/09/blog-post_28.html