Η Γέννηση του Χριστού στην ποίηση και τη Ζωγραφική.

Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά για τη Γέννηση του Χριστού και πίνακες Προραφαηλιτών ζωγράφων  με σκηνές της Γέννησης

   Σκέφτομαι ότι κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τα Γενέθλια της Γέννησης του Χριστού. Για αυτό, ένα ποίημα της Κικής Δημουλά για τα "Γενέθλια του Θεανθρώπου" με αγαπημένες σκηνές της Γέννησης από τους Προραφαηλίτες ζωγράφους.

John Duncan, Η Προσκύνηση των Μάγων. 1915.

Κική Δημουλά, Γενέθλια

Η μέρα που γεννήθηκες

αναπαρίσταται, Θεάνθρωπέ μου

κάποιο άστρο

θαμπό από το άθεον όζον

σε ψάχνει

οι μάγοι δε θυμούνται

αν γέρασαν ή έχουν πεθάνει

τα ξυλιασμένα δάχτυλα του θαύματος

ρωτούν πού είναι η φάτνη

Edward Burne Jones, William Morris, Παράθυρα βιτρό με σκηνές από τη Γέννηση. 1882. Ναός της Αγίας Τριάδας. Βοστόνη.

Edward Burne Jones, William Morris, Η προσκύνηση των Ποιμένων. Σκηνή από τα παράθυρα βιτρό με σκηνές από τη Γέννηση. 1882. Ναός της Αγίας Τριάδας. Βοστόνη.

Edward Burne Jones (1833-1898), Η Γέννηση. 1888. Carnegie Art Museum.

Edward Burne Jones (1833-1898), Tο Αστέρι της Βηθλεέμ. 1890. Birmingham Museum and Art Gallery.

κι εγώ εκεί σκυμμένη

μες στο προσκύνημα της αναζήτησής σου

σε μια συμμετοχή απαρατήρητη

μοναχική

δεν το αρνούμαι νιώθω να διαπερνά

και του δικού μου σώματος

την ξυλιασμένη δυσπιστία

η σεβαστή, ασύλληπτη του θαύματος

θερμαντική ανάγκη

κι έτσι που αναλιώνω

υπολογίζω πάλι

σύμφωνα με το έτος της γέννησής σου

πόσο νέος ήταν τότε τι ωραίος

ο σταυρός σου

τι πειθαρχημένα ερωτικός

πόσο απαγορευμένα αγαπώμενος

αγριεύω κρυφοκοιτάζοντας

πώς είχε γαντζωθεί στα σπλάχνα σου

θρηνώντας η απόλαυση

και συ πώς την απόδιωχνες

κλοτσώντας τα μαλλιά της

μακριά από των ποδιών σου

την καρδιά

απάντησέ μου

πες μου τι αισθανόταν η αλήθεια σου

πριν και μετά τη Σταύρωσή σου

μεταμελήθηκε που έδιωξε

απ’ το Ναό του Πατρός σου

εκείνη την πανέμορφη εμπόρισσα

ερωτικής σωτήριας για σένανε λατρείας;

Από τη συλλογή, Τα εύρετρα, εκδόσεις Ίκαρος, 2010.

Arthur Hughes, Η Γέννηση. Birmingham Museum and Art Gallery.

Marianne Stokes, Άγγελοι δοξολογούν τη Γέννηση του Χριστού. 1893.

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_-_Nativity_-_IMG_0732.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nativity_windows_by_Edward_Burne-Jones_and_William_Morris_-_Trinity_Church,_Boston_-_DSC09245.JPG

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:USA_Massachusetts_Boston_Trinity-Nativity-detail-2.jpg

https://www.trinitychurchboston.org/art-and-architecture

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_Star_of_Bethlehem.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Marianne_Stokes_-_Angels_Entertaining_the_Holy_Child.jpg
https://www.wikiart.org/en/arthur-hughes/the-nativity
https://collection.cmoa.org/objects/05ad5ca1-0128-4c0a-b3c8-fc85a902897b

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική και την ποίηση. Ένα ποίημα της Χλόης Κουτσούμπελη και πίνακες ζωγραφικής του Σουηδού ζωγράφου Carl Larsson

Τα Χριστούγεννα της Χλόης Κουτσούμπελη και του Carl Larsson

   Πέρασε η Παραμονή των Χριστουγέννων και φέτος...για ακόμα μια φορά "Ξανά είναι Χριστούγεννα". Δεν ξέρω εάν χθες βράδυ, την παραμονή των Χριστουγέννων, περάσατε "εορταστικά", όπως στους πίνακες του Carl Larsson ή εάν αισθανθήκατε, όπως το ποιητικό υποκείμενο στο ποίημα  "Παιδική Απορία" της Χλόης Κουτσούμπελη...Ή μήπως το ένα δεν αποκλείει το άλλο; Να περνάμε αυτές τις μέρες εορταστικά και πανηγυρικά, αλλά ταυτόχρονα να έχουμε την "Παιδική Απορία";

Carl Larsson (1853-1919), Παραμονή Χριστουγέννων. 1904-1905. Πλούσιο οικογενειακό Χριστουγεννιάτικο τραπέζι την παραμονή των Χριστουγέννων. Στο βάθος στην πολυθρόνα ο ζωγράφος με τα παιδιά του.

Carl Larsson (1853-1919), Παραμονή Χριστουγέννων. Λεπτομέρεια. 1904-1905. Μία γατούλα κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι διεκδικεί το μερίδιο της...

Χλόη Κουτσούμπελη, Παιδική Απορία

Ευτυχισμένα Χριστούγεννα,
στους ευτυχισμένους,
όσους απέμειναν,
ανθρώπους,
αν υπάρχουν.

Πώς γίνεται και χώρεσαν
ζώα, θεοί, άνθρωποι, μάγοι
και αγγέλοι
σε μια φάτνη τόσο μικρή,
ενώ εγώ,
σε ένα δωμάτιο τόσο μεγάλο,
αισθάνομαι πνιγμένη;

Από τη συλλογή Σχέσεις σιωπής (1983)

Carl Larsson (1853-1919), "Τώρα είναι Χριστούγεννα ξανά", 1907.

Carl Larsson (1853-1919), "Τώρα είναι Χριστούγεννα ξανά", 1907. Τρίπτυχο.

  Ο Carl Larsson (1853-1919) είναι από τους πιο σημαντικούς Σουηδούς ζωγράφους  και εικονογράφους. Έχει ζωγραφίσει πάμπολλες εικόνες για αγαπημένα παραμύθια και ιστορίες των Σουηδών. Συχνά απεικονίζει σκηνές από την καθημερινή ζωή της οικογένειάς του. Οι χριστουγεννιάτικες εικόνες του είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στα σκανδιναβικά κράτη.

Carl Larsson (1853-1919), "Tώρα είναι Χριστούγεννα ξανά". 1907. Λεπτομέρεια. Το αγόρι έχει απομονωθεί και κοιτάζει μαγεμένο το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, κρατώντας ένα πιατάκι με φαγητό

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

Carl Larsson (1853-1919), Η Brita (η κόρη του ζωγράφου)  ντυμένη ως Iduna (το όνομα θεότητας των Βόρειων Χωρών που συμβολίζει την αναγέννηση) με κηροπήγιο και μήλα. 1901.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο Πρωινό. 1894.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο πρωινό. 1908.

Carl Larsson (1853-1919), Κορίτσι και κουνιστή πολυθρόνα. 1907. Λεπτομέρεια. Η κόρη του ζωγράφου μπροστά στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

Carl Larsson (1853-1919), Κορίτσι και κουνιστή πολυθρόνα. 1907. Ο ζωγράφος ζωγραφίζει πίσω από την κουνιστή πολυθρόνα τη μικρή του κόρη, ντυμένη με το χειμωνιάτικο παλτουδάκι της...πίσω της το Χριστουγεννιάτικο δέντρο.


Carl Larsson (1853-1919),  Χριστουγεννιάτικο Μυστικό, 1889.


Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικα Τριαντάφυλλα. 1889.

Για ποιήματα της Χλόης Κουτσούμπελη, βλ. https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=11300.0

Μία συλλογή των έργων του Carl Larsson, βλ. https://web.archive.org/web/20050710081023/http://www.scandinaviantreasures.com/website1/gal1.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Larsson

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%9B%CE%AC%CF%81%CF%83%CE%BF%CE%BD

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Now_is_it_Christmas_again_(1907)_by_Carl_Larsson.jpg
https://www.wikiart.org/en/carl-larsson/detail-of-christmas-eve-1906

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Julaftonen_av_Carl_Larsson_1904.jpg

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=99968

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Carl_Larsson_Brita_as_Iduna.jpg

https://www.wikiart.org/en/carl-larsson/christmas-morning-1894

https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=108

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στη ζωγραφική

Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το χριστουγεννιάτικο δέντρο

...Ας κάνουμε και φέτος μία "χριστουγεννιάτικη" ανάρτηση. Με νοσταλγική διάθεση για τα Χριστούγεννα της παιδικής ηλικίας, τότε που μας μάγευαν τα στολίδια του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου (εξομολογούμαι ότι ακόμα και σήμερα με "μαγεύουν"), παρουσιάζω μία επιλογή από αγαπημένους μου πίνακες, που κάποιους από αυτούς έχω αναρτήσει σε περασμένα χρόνια τέτοιες ημέρες...Μέρες Χριστουγεννιάτικες.... Το θέμα τους είναι το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.  ...Μου θυμίζουν ένα παιδικό χριστουγεννιάτικο ποίημα της Ρένας Καρθαίου.

Ρένα Καρθαίου, Χριστουγεννιάτικο Δέντρο

Καμπανούλες, καμπανούλες

κρεμαστές μικρές χαρούλες,

και μπαμπάκι αντί για χιόνια

στα μικρά του δέντρου κλώνια.

Μπάλες μπάλες και κεράκια

κι αναμμένα φαναράκια,

και παιχνίδια κι αγγελούδια

κι άλλα χίλια δυο καλούδια.

Κάτω χαμηλά στη βάση

μάγοι και βοσκοί έχουν φτάσει,

και προς της κορφής τα μέρη

φέγγει λαμπερό ένα αστέρι.

Franz Kruger (1797-1857), Πριν τα Χριστούγεννα. Πατέρας και γιος κόβουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο στο δάσος.

Franz Skarbina (1849-1910), Κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1892. Κρατική Πινακοθήκη. Βερολίνο.

Franz Skarbina (1849-1910),  Αγόρι από τη Χριστουγεννιάτικη Αγορά στο Βερολίνο. Γύρω στα 1890. Κρατική Πινακοθήκη. Βερολίνο.

Viggo Johansen (1851-1935), Χαρούμενα Χριστούγεννα. 1891.

Marcel Rieder (1862-1942), Στολίζοντας το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1898.

Alois Hänisch (1866-1937), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στη Βιβλιοθήκη.

Alois Hänisch (1866-1937), Χριστουγεννιάτικο Πνεύμα. 1921.

Leopold Graf von Kalckreuth (1855-1928), Παιδιά στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Αρχές του 20ού αιώνα.

Henry Mosler (1841-1920), Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1916.

Elizabeth Adela Stanhope Forbes (1859-1912), To Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.


István Csók (Hungarian, 1865-1961),  H Ζουζού κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1914. Εθνική Πινακοθήκη Ουγγαρίας. Βουδαπέστη.

István Csók (Hungarian, 1865-1961),  H Ζουζού κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Παραλλαγή.

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Η Κάτια στα μπλε δίπλα στο χριστογεννιάτικο δέντρο. 1922.

Viggo Johansen (1851-1935),  Μία Χριστουγεννιάτικη ιστορία. 1935.

Hans Stubenrauch (German, 1875–1941), Ω Χριστουγεννιάτικο Δέντρο!

Σπυρίδων Βικάτος (1878-1960), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Εθνική Πινακοθήκη.

John Koch (1909-1978), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-B106/672/4471,20114/

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=166373

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Johansen_Viggo_-_Radosne_Bo%C5%BCe_Narodzenie.jpgω

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Viggo_Johansen_A_Christmas_Story.jpg

https://www.akg-images.de/archive/Berliner-Weihnachtszimmer-2UMDHUVBK29R.html

https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Franz_Skarbina_Unter_dem_Weihnachtsbaum.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:D%C3%A9coration_du_sapin_de_No%C3%ABl.jpg

http://www.artnet.com/artists/alois-hanisch/weihnachtsbaum-1ed5DelJC923mF4EkSQeLg2

http://www.artnet.com/artists/alois-hanisch/

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kalckreuth_Children_by_the_Christmas_tree.jpg

https://www.wikiart.org/en/zinaida-serebriakova/katya-in-blue-dress-by-christmas-tree-1922

http://www.artnet.com/artists/john-koch/christmas-tree-3sHD2Uh8e7zOCXlprVrMtQ2
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=96769
http://www.artnet.com/artists/istv%C3%A1n-cs%C3%B3k/z%C3%BCz%C3%BC-with-christmas-tree-yEWfdkWPs9V3i9pn321T3w2
https://en.mng.hu/artworks/zuzu-under-the-christmas-tree/

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=25692
http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=310385
https://www.christies.com/lotfinder/Lot/hans-stubenrauch-german-1875-1941-o-christmas-5529333-details.aspx
https://www.nationalgallery.gr/artwork/christougenniatiko-dentro/

https://www.christies.com/en/lot/lot-5529333

Παράκλησις της Κικής Δημουλά και πίνακες του Diego Rivera

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος.

Ο πίνακας αυτός του Μεξικανού ζωγράφου Diego Rivera (1886-1957) ανήκει στα πρώιμα έργα του. Μου θύμισε ένα ποίημα της Κικής Δημουλά...Το ποιητικό υποκείμενο επιθυμεί να εμπιστευτεί την ιστορία του στο άγνωστο "εσύ"...

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος. 1904.

Κική Δημουλά, Παράκλησις

Αὐτὴ τὴ μέρα

ἄφησε νὰ σοῦ ἐμπιστευτῶ τὴν ἱστορία μου:

Μελαγχολικός της ζωῆς ἄνεμος εἶμαι

ποὺ νυχτώθηκα καὶ ἀπόμεινα σ᾿ ἕνα χθὲς ἀνάλγητο.

Ἔλα λοιπόν, καὶ μὲ τὰ μάτια σου,

ποῦ ῾ναι καταχνιὰ κι ἐνάστρωση,

τὸ σύθαμπο καὶ τὸ πρωὶ

σὲ μιὰν ἀλλόκοτη σύγκλιση,

ἀνάστειλε τὴ νύχτα μου.

Ἔλα

Κι ἂς εἶναι μοιραῖο πὼς ἀργότερα,

ὅταν ἀνάμεσά μας θ᾿ ἀναδεύεται,

σὲ ἀνυπόφορη μεγέθυνση,

τὸ μυστικό μας τ᾿ ἀδυσώπητο,

-πὼς σημερινοὶ εἴμαστε καὶ ξένοι-

μὲ τὸν ὑποβολέα τῆς πίκρας μου

παμπάλαιο κατευόδιο θ᾿ ἀπαγγείλω πάλι

στὶς ὧρες τὶς ἀγέρωχες,

ποὺ ἀνεβασμένες στὶς σχεδίες τοῦ ἀνέκκλητου

πρὸς ἕνα ἀδηφάγο αὔριο θὰ λάμνουν.

Diego Rivera, To πορτρέτο μίας γυναίκας. 1947.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/kikh_dhmoyla/various.htm#%CE%A0%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%99%CE%A3

https://en.wikipedia.org/wiki/Diego_Rivera

Έμιλυ Ντίκινσον, ένα ποίημα για τον Νοέμβριο.

Nοέμβριος: Ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον και πίνακες του John Atkinson Grimshaw

Είναι Νοέμβριος πια, σκέφτομαι. Ο τελευταίος μήνας του Φθινοπώρου έχει έρθει και ο χειμώνας είναι κοντά. Για αυτό, ένα "φθινοπωρινό" ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον, νομίζω ότι ταιριάζει με τη διάθεση της εποχής, των ημερών και της ψυχής μας…και βέβαια οι πίνακες του Βρετανού ζωγράφου της Βικτωριανής εποχής John Atkinson Grimshaw(1836-1893) ταιριάζουν απόλυτα με τη "φθινοπωρινή ατμόσφαιρα" που μας περιβάλλει.

{1140}

Η Μέρα συνέχεια μίκραινε, πιεσμένη

Από μια Νύχτα κυρτωμένη και πρόωρη

Το Απόγευμα έριχνε το λιγοστό του Κίτρινο

Στο βαθύ Δειλινό-

Οι Άνεμοι έβγαλαν τις πολεμικές τους συνήθειες

Τα Φύλλα ζήτησαν άδεια και την πήραν-

Ο Νοέμβρης κρέμασε το Γρανιτένιο Καπέλο του

Πάνω σε καρφί Βελουδένιο.

John Atkinson Grimshaw, Ειδυλλιακό Φθινόπωρο. 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

The Day grew small, surrounded tight

By early, stooping Night-

The Afternoon in Evening deep

Its yellow shortness dropt-

The winds went out their martial ways

The Leaves obtained excuse-

November hung his Granite Hat

Upon a nail of Plush-

Johh Atkinson Grimshaw, Νοέμβριος. 1879. Ιδιωτική Συλλογή.

Johh Atkinson Grimshaw, Πρωινό Νοεμβρίου στο Leeds. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.

Βλ. Emily Dickinson, Έλα στον κήπο μου. Ποιήματα, Μετάφραση Κώστας Λάνταβος, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2013.

http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:John_Atkinson_Grimshaw

http://www.johnatkinsongrimshaw.org

Το Φθινόπωρο στην ποίηση. Τα Χρυσάνθεμα του Τάσου Λειβαδίτη

Ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη και πίνακες ζωγραφικής με Χρυσάνθεμα

Βαδίζει σιγά-σιγά προς το τέλος του, ο μήνας Οκτώβριος, ο μήνας των Χρυσανθέμων! Θυμάμαι στίχους του αγαπημένου Τάσου Λειβαδίτη με αναφορές στα "Χρυσά Άνθη" του Φθινοπώρου και πίνακες ζωγραφικής με αυτά τα υπέροχα φθινοπωρινά άνθη, που πλέον "επιμένουν σαν τις πλάνες μας" να ανθίζουν όλο τον χρόνο... Eίναι πάμπολλοι οι πίνακες ζωγραφικής με απεικονίσεις χρυσανθέμων...Ιδού μία μικρή ανθολόγηση αγαπημένων έργων, κάποια από τα οποία έχω αναρτήσει και παλιότερα.

Konstantin Egorovich Makovsky (Russian, 1839-1915), Πορτραίτο κοριτσιού με το κόκκινο χρυσάνθεμο. Ένα υπέροχο πορτρέτο. Το χρυσάνθεμο-κόκκινη πινελιά φωτίζει...


Olga Boznańska (Polish, 1865-1940) Κορίτσι με χρυσάνθεμα. 1894. Krakow National Gallery. Κρατάει λευκά χρυσάνθεμα...

Τάσος Λειβαδίτης, Χρυσάνθεμα

Φθινόπωρο ήσυχο, αφηρημένο – τα φύλλα θα ’λεγες πέφτουν από μιαν άλλη ζωή 

και μόνο τα χρυσάνθεμα επιμένουν, σαν τις πλάνες μας. 

Είμαι μόνος, η κάμαρα άδεια και δεν έχω παρά ένα μοναδικό στόμα

……………για τόσα χαμένα πράγματα.

Από τη συλλογή «Εγχειρίδιο ευθανασίας», Κέδρος 1979

Dennis Miller Bunker (American, 1861-1890), Χρυσάνθεμα. 1888. Isabella Stewart Gardner Μουσείο. 

Τάσος Λειβαδίτης, Τα Ωραία Χρυσάνθεμα

...Εκείνη τη νύχτα ήμουν κρυμμένος πίσω από την ντουλάπα,
αλλά γιατί να προβαίνω σε αποκαλύψεις, οι καιροί ήταν δύσκολοι:
επαναστάσεις, διαψεύσεις κι άλλοτε συμβαίνουν γεγονότα που θυμάσαι ότι τα ξαναέζησες – σε ποιό όνειρο τάχα ή σε ποιάν άλλη ζωή,
μικρές κάμαρες που περπάτησα πάνω κάτω όλη την απεραντοσύνη
άδειοι μοναχικοί δρόμοι όπου έζησα τις πιο ωραίες μου περιπέτειες
κι όταν κάποτε έρθει η ώρα ν’ απολογηθώ, θα ‘χω μάρτυρες όλους
τους περαστικούς που στάθηκα αμήχανος μπροστά τους
μην έχοντας τι να πω. 

 Λοιπόν, τι απέγιναν τα ωραία χρυσάνθεμα;
Πού πήγαν οι παλιές μέρες;...

 

Από την ποιητική συλλογή "Τα Χειρόγραφα του Φθινοπώρου", Kέδρος 1990.


James Tissot (French, 1836-1912), Χρυσάνθεμα. Γύρω στα 1875. Clark Art Institute. Μία γυναίκα ανάμεσα σε πολύχρωμα χρυσάνθεμα...


Edgar Degas, Γυναίκα που κάθεται ακουμπώντας σε τραπέζι με βάζο λουλουδιών. 1865. The Metropolitan Art Museum. Μία τεράστια ανθοδέσμη από χρυσάνθεμα σ' ένα τεράστιο βάζο...


Daniel Ridgway Knight (American, 1839-1924), Χρυσάνθεμα. 1898. Μία νεαρή κοπέλα φροντίζει τα χρυσάνθεμα του κήπου. Δίπλα της ένα ποτιστήρι...

http://www.artnet.com/artists/konstantin-egorovich-makovsky/portrait-of-a-girl-with-a-red-chrysanthemum-McUMdnahj7v8Poyx8-j-Nw2
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dennis_Miller_Bunker_-_Chrysanthemums.jpg
https://www.wikiart.org/en/james-tissot/chrysanthemums
https://www.wikiart.org/en/daniel-ridgway-knight/chrysanthemums-1898

Ποιήματα του Νίκου Καββαδία για το Φθινόπωρο

Το Καλοκαίρι Επέρασε...Ήλθε το Φθινόπωρο

   Ο Οκτώβριος έχει έλθει και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι "Τώρα τὸ καλοκαίρι πάει ... ἐπέρασε ...", όπως λέει και ο αγαπημένος ποιητής Νίκος Καββαδίας σ' ένα από τα νεανικά του ποιήματα που δημοσιεύει με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας στο περιοδικό της "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας" τον Οκτώβριο του 1928.  Σπάνια διαβάζουμε αυτά τα πρώιμα ποιήματα του νεαρού Καββαδία (1910-1975), που τα γράφει στην ηλικία των 18 ετών, λίγο πριν μπαρκάρει σε καράβι και γίνει ναυτικός. Η παρουσία της θάλασσας, όμως, είναι ήδη φανερή σ' αυτά τα πρώιμα ποιητικά σχεδιάσματα.

Emil Nolde, Φθινοπωρινή θάλασσα VII. 1910.

Friedrich Nach, Φθινοπωρινή Θάλασσα. Γύρω στα 1900.

Νίκος Καββαδίας, Το Καλοκαίρι Επέρασε

Τώρα τὸ καλοκαίρι πάει ... ἐπέρασε ...

Κ᾿ εἶνε καιρὸς νὰ φύγουμε γιὰ πέρα.

Δυὸ μῆνες ἐπεράσαμε ἔτσι ἄσκοπα

ἂν κ᾿ εἴχαμε πολλὲς ἰδέες στὸ νοῦ μας.

Ἐκεῖνα ποὺ σκεφθήκαμε δὲν κάναμε

καὶ πάντα τ᾿ ἀναβάλαμε γιὰ τ᾿ αὔριο

γιὰ κάποιαν κάθε μέρα γράμμα ἐγράφαμε

ποὺ ὅμως αὐτὴ δὲν τόλαβεν ἀκόμα.

Σὲ ναυτικὲς ταβέρνες ἐκαθήσαμε

σὲ γέρους πλάϊ ποὺ λέγαν ἱστορίες

καὶ ποὺ συχνά, σιγὰ μᾶς ἐσυμβούλευαν

μὲ λόγια ποὺ πιὰ τἄχαμε ξεχάσει.

Σὲ πανηγύρια πήγαμε χωριάτικα

ψηλὰ σὲ ρημοκλήσια γκρεμισμένα

κι ἐπιάσαμε μαντήλι καὶ χορέψαμε

μὲ παληκάρια, καὶ παιδοῦλες νιές.

Πολλὲς φορὲς τ᾿ ἀγέρι μᾶς ἐκοίμισε

μέσα σὲ βάρκα ... κάτω ἀπ᾿ ἕνα δέντρο

κι ἐκάναμ᾿ ἕναν ὕπνο τόσον ἥσυχο

ἔτσι μακρὺ ... σὰ νἄχαμε πεθάνει ...

Καὶ τ᾿ αὔριο ποτὲ δὲν ἐσκεφθήκαμε

οὔτε καὶ τὴν ἡμέρα τῆς φυγῆς μας.

... Τώρα τὸ πλοῖο μᾶς παίρνει. Πέρα τὸ ἄγνωστο

ἢ τρικυμίες!, οἱ μπόρες! ...

13-09-1928

Πέτρος Βαλχάλας

Δημοσιεύτηκε στὸ Περιοδικὸ τῆς "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας"
στὶς 21 Ὀκτωβρίου 1928, ἀρ. φύλλου 153, σελίδα 3.

Gustave Gourbet, Η θάλασσα το Φθινόπωρο. 1867.  Ohara Μουσείο Τέχνης.

...Ακόμα ένα νεανικό ποίημα του Νίκου Καββαδία με "φθινοπωρινή" ατμόσφαιρα και εμφανή στοιχεία συμβολισμού.

Νίκος Καββαδίας, Ήλθε μία θύμησι...

Ἦρθε μία θύμησι παληὰ πολὺ καὶ χτύπησε

τὴν πόρτα τῆς θλιμμένης τῆς ψυχῆς μου ...

Ἦταν ἕνα θλιμμένο δειλινό.

Ξερὰ τὰ φύλλα χάμω πέφτανε.

Οἱ γερανοὶ στὸ νότο πέταγαν.

Μέσ᾿ στὴ γαλήνη τὰ καράβια ἀρμενίζαν

καὶ σὺ φτωχὴ ψυχὴ κάτι περίμενες ...

Στὸ πέλαγο ἡ γολέτα τῶν ὀνείρων σου ταξίδευε.

Στὸ πέλαγο ἡ γολέτα τῶν ὀνείρων σου βυθίστηκε.

Καὶ κεῖνο ποὺ περίμενες τὸ πήρανε

οἱ γερανοὶ στὸ μακρινὸ ταξίδι τους.

Μὲ τὰ ξερόφυλλα τὸ πῆρε ὁ ἀγέρας τοῦ φθινοπώρου

τὸ κλέψαν τὰ καράβια τὰ λευκόπανα.

Φτωχὴ ψυχὴ ... Προσμένοντας ἀπόμεινες.

Πέτρος Βαλχάλας

 Δημοσιεύτηκε στὸ Περιοδικὸ τῆς "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας"

στὶς 20 Μαΐου 1928, ἀρ. φύλλου 131, σελίδα 2.

Emil Nolde,  Φθινοπωρινή θάλασσα ΧΙΙ. 1910.

Emil Nolde, Φθινοπωρινή βραδινή θάλασσα. 1951.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/nikos_kabbadias/anentaxta_home.htm

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B2%CE%B2%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82

https://www.lempertz.com/de/kataloge/lot/966-1/122-friedrich-nath.html

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gustave_Courbet_-_Autumn_Sea_-_Google_Art_Project.jpg

http://www.ohara.or.jp/en/gallery/autumn-sea/
https://issyparis.wordpress.com/2016/06/09/herbstmeer-xii-autumn-sea-xii-1910/

http://www.artnet.com/artists/emil-nolde/abendliches-herbstmeer-evening-autumn-sea-2CWnxYyHtCAJIa67UqLXzA2

https://www.wikiart.org/en/emil-nolde/autumn-sea-vii