Για τα θέματα των Πανελληνίων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας

Ch. Edward Perugini, Girl reading in the Orangery (1878) 

Manchester City Art Gallery

Μ' έναν αγαπημένο μου πίνακα, εύχομαι καλή συνέχεια στο διάβασμά σας. Ύστερα από τα εύκολα θέματα στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, ελπίζω να έχει φύγει το άγχος ή έστω να έχει ελαττωθεί.

Ναι! Πράγματι, τα θέματα ήταν εύκολα!!!

   Για ακόμη μια χρονιά η Επιτροπή των Εξετάσεων αγνόησε την κύρια ύλη του βιβλίου της
 Γ Λυκείου-εννοώ κυρίως τους τρόπους πειθούς (επικλήσεις στη λογική, στο συναίσθημα κ.λπ., επιχειρήματα και συλλογισμούς, αξιολόγηση επιχειρήματος) καθώς και τα χαρακτηριστικά του δοκιμίου. Απέφυγε, δηλαδή, τις περιπλοκές που μπορεί να δημιουργήσουν θέματα με επιχειρήματα και συλλογισμούς που ενδέχεται να μην οδηγούν σε μια μόνο απάντηση και προτίμησε να ακολουθήσει την "πεπατημένη" των τελευταίων ετών, βάζοντας ερωτήσεις (τρόποι ανάπτυξης και δομή παραγράφου, παραδείγματα μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας, χρήση εισαγωγικών) που θα μπορούσε να απαντήσει και ένας καλά προετοιμασμένος μαθητής της Α και Β Λυκείου, ακόμα και της Γ Γυμνασίου. Γιατί, οι τρόποι ανάπτυξης και η δομή παραγράφου διδάσκονται ήδη από το Γυμνάσιο, ενώ πολλοί συνάδελφοι τα ξαναδιδάσκουν συνολικά και στην Α Λυκείου (καλώς και ορθώς το κάνουν) και συνεχίζουν και στη Β Λυκείου. Επίσης, η μεταφορά και η χρήση των σημείων στίξης διδάσκονται από το Γυμνάσιο. Ειδικά, όσον αφορά τα σημεία της στίξης, θεωρώ πως θα έπρεπε να επιμείνουμε περισσότερο.
   Πάντως, ερωτήσεις του τύπου "να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών" και "να βρείτε παραδείγματα μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας" συνοδεύουν πολλά από τα κείμενα του σχολικού βιβλίου και οι μαθητές πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με αυτές. Άλλωστε, για τη χρήση των εισαγωγικών υπήρχε ερώτηση και πέρσι στις επαναληπτικές του Ιουνίου...Δεν πρέπει να ξεχνάμε να ρίχνουμε μια ματιά και στα θέματα των επαναληπτικών εξετάσεων.
Όσο για το θέμα της έκθεσης, νομίζω ότι κάθε θέμα σχετικό με το Διαδίκτυο ήταν πολυαναμενόμενο, θέμα πραγματικά "κλισέ"... Άλλωστε, υπάρχουν και κείμενα στο σχολικό εγχειρίδιο σχετικά με το Διαδίκτυο.
   Τα φετινά θέματα αποδεικνύουν κάτι που πάντα τόνιζα στους μαθητές μου, ότι δεν πρέπει να καταργήσουμε στο διάβασμά μας το βιβλίο. Δυστυχώς, κάποια "εξωσχολικά" κέντρα καταργούν το βιβλίο και φορτώνουν τα παιδιά με διάφορα βοηθήματα προς εντυπωσιασμό, αποπροσανατολίζοντάς τα.  Και κάτι ακόμα: δε χρειάζεται να φορτώνουμε τους μαθητές με πραγματικά "άχρηστο" βοηθητικό υλικό  κυρίως όσον αφορά τα επιχειρήματα και τους συλλογισμούς. Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά... Οι μαθητές μας χρειάζονται εξάσκηση  σε τρια-τέσσερα πραγματάκια και φυσικά πάνω από όλα πρέπει να μάθουν να συμπυκνώνουν και να αναπτύσσουν λόγο, στην προκειμένη περίπτωση γραπτό λόγο. Γιατί, τελικά η βαθμολογία θα κριθεί κυρίως από α) την περίληψη, β) την ανάπτυξη παραγράφου και γ) τη λεγόμενη έκθεση.
Για τα θέματα, βλ. την ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας
http://www.minedu.gov.gr/publications/docs2011/them_glo_gen_c_hmer_no_1106.pdf (θέματα Νεοελληνικής Γλώσσας Γ τάξης Γενικού Λυκείου και ΕΠΑΛ)
και http://www.minedu.gov.gr/publications/docs2011/them_glo_gen_d_esp_no_1106.pdf (θέματα Νεοελληνικής Γλώσσας Εσπερινών Λυκείου)

Το θέμα των Εσπερινών αφορούσε τα κινητά τηλέφωνα.

Μία ακόμα επισήμανση: για πρώτη φορά τα θέματα του Γενικού Λυκείου ήταν κοινά με του ΕΠΑΛ (Επαγγελματικού Λυκείου). Ίσως, για αυτό το λόγο το εξεταζόμενο κείμενο, το οποίο βέβαια δόθηκε σε διασκευή, ήταν εύκολο ως προς την κατανόηση. Ένα πραγματικά εύπεπτο κείμενο...
Ως προς το περιεχόμενο, την ιδεολογία, αλλά και τη χρήση της νεοελληνικής γλώσσας, θα αποφύγω να το κρίνω. Θα πω μόνο ότι για ακόμα μια φορά ακυρώθηκε η σκληρή δουλειά που κάνουμε στην τάξη καθηγητές και μαθητές με τα δύσκολα κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα που περιέχει το σχολικό εγχειρίδιο...