Έμιλυ Ντίκινσον (Emily Dickinson): μια ποιήτρια

Έμιλυ Ντίκινσον (1830-1886)

 Ή Έμιλυ Ντίκινσον γεννήθηκε το 1830 στο Άμχερστ της Μασσαχουσέτης το 1830 όπου και πέρασε τη ζωή της στο κλειστό πουριτανικό περιβάλλον της επαρχιακής γενέτειράς της, ζώντας πάντα στο γενέθλιο πατρικό της σπίτι. Πέθανε το 1886, αφήνοντας ένα μεγάλο αριθμό ποιημάτων που ποτέ δε δημοσίευσε. Έχουν βρεθεί περίπου 1800 ποιήματα της Ντίκινσον, στα οποία δεν έδινε τίτλο, αλλά μόνο αριθμό.

Η είσοδος του σπιτιού που πέρασε τη ζωή της η Έμιλυ. Σήμερα είναι το ένα από τα δύο κτίρια του Μουσείου Ντίκινσον στο Άμχερστ.

   Παρά το ότι σπούδασε (εκτός από τις πρώτες εγκύκλιες σπουδές, τέλειωσε την Ακαδημία του Άμχερστ και το Προτεσταντικό Σεμινάριο για γυναίκες Μαίρυ Λάιονς) και κατά τη διάρκεια των σπουδών της διακρίθηκε για τα πνευματικά της χαρίσματα και έδειξε κάποια ενεργητικότητα, δημοσιεύοντας κείμενά της (ακόμα και χιουμοριστικά) σε σχολικά έντυπα, στη συνέχεια αποτραβήχτηκε από τον κόσμο. Ζούσε σχεδόν απομονωμένη και έγκλειστη, διαβάζοντας συνεχώς βιβλία, αλληλογραφώντας (σώθηκε μεγάλος αριθμός επιστολών της) και φυσικά γράφοντας ποιήματα που δεν τολμούσε να δημοσιεύσει.

Ένα από τα δύο πορτρέτα της Ντίκινσον που έχουν διασωθεί. Είναι μια σπάνια φωτογραφία-δαγκεροτυπία (από τα πρώτα είδη φωτογραφίας) που απεικονίζει την αισθαντική Ντίκινσον γύρω στα 1846-1847. Βρίσκεται στις Συλλογές των Αρχείων του Κολεγίου του Άμχερστ (Archives and special Collections at Amherst College).

   Πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την απομόνωση της Ντίκινσον και την επιλογή της να ζήσει χωρίς να παντρευτεί σ΄ ένα κλειστό επαρχιωτικό πουριτανικό περιβάλλον της τότε Νέας Αγγλίας όπου κυριαρχούσαν οι αυστηρές αρχές, ο θρησκευτικός δογματισμός και τα ήθη των Προτεσταντών σύμφωνα με τα οποία ο ρόλος της γυναίκας ήταν ο γάμος και τα παιδιά και όχι η αφοσίωση σε πνευματικά ενδιαφέροντα, όπως η συγγραφή και η ποίηση. Θεωρήθηκε μάλιστα ότι η εσωστρέφεια και η παραίτηση από την κοσμική ζωή της Ντίκινσον  ήταν ένα είδος διαμαρτυρίας ή πρόκλησης απέναντι  στον κομφορμισμό της προτεσταντικής αμερικάνικης επαρχίας. 

O. A. Bullard, The Dickinson children (Τα παιδιά της οικογένειας Ντίκινσον-η Έμιλυ είναι πρώτη στα αριστερά). Ο πίνακας είναι του 1840. Βρίσκεται στο Dickinson Room at Houghton Library.

   Τα κύρια θέματα της ποίησης της Ντίκινσον ήταν η φύση, το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, η αναζήτηση της μεταθανάτιας ζωής και πάνω από όλα ο έρωτας ως απόλυτη ιδέα. Λένε ότι είχε δύο μεγάλους έρωτες στη ζωή της, με παντρεμένους άνδρες (έναν πάστορα και έναν δικαστή), με τους οποίους αλληλογραφούσε...Οι έρωτες αυτοί ήταν βέβαια πλατωνικοί...

   Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ντίκινσον αποτελεί μια ιδιάζουσα ποιητική περίπτωση. Σε μια πρώιμη εποχή έγραφε ποιήματα με χαρακτηριστικά που αργότερα θα θεωρηθούν γνωρίσματα της νεωτερικής ποίησης.  Στην εποχή της, ο ελεύθερος στίχος, η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία της στίξης, η ελλειπτικότητα, η πυκνότητα και η επιγραμματικότητα των νοημάτων, η σύζευξη του αφηρημένου με το συγκεκριμένο, οι περίεργες επιλογές λέξεων καταλογίστηκαν ως αδυναμίες της γραφής της Ντίκινσον. Για τα παραπάνω γνωρίσματα ο κριτικός Χίγγινσον-γνωστός τότε στους αμερικανικούς κύκλους των Γραμμάτων-με τον οποίο επικοινωνούσε η Έμιλυ, κατέκρινε τη γραφή της και προσπαθούσε να τη διορθώσει, αν και στο τέλος αναγνώρισε κατά κάποιον τρόπο την αξία της.
Πάντως, για αυτό, και τα ελάχιστα ποιήματά της που επιλέχθηκαν από έντυπα της εποχής, δημοσιεύτηκαν διορθωμένα. Φαίνεται ότι η Έμιλυ, που χρειαζόταν την κρίση έστω και ενός κριτή για να επικυρώσει την αξία της ποίησής της και να την ενθαρρύνει, τονώνοντας τη μειωμένη αυτοπεποίθησή της, έπεισε τον εαυτό της για το ότι δεν επιζητούσε δόξα και αναγνώριση και ότι έγραφε μόνο από βαθύτερη εσωτερική ανάγκη. Έτσι το μόνο που έκανε ήταν να γράφει...και να γράφει...και να γράφει, έχοντας παραιτηθεί από κάθε προσδοκία έκδοσης ή δημοσίευσης.

    Μία συλλογή από ποιήματά της δημοσίευτηκαν για πρώτη φορά το 1890,  όταν είχε πια πεθάνει, χωρίς όμως να έχουν ιδιαίτερη απήχηση.

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης των ποιημάτων της Ντίκινσον

...Μόνο μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισε να εκτιμάται η πρωτοποριακή για την εποχή της ποιητική γραφή της Ντίκινσον και να αναγνωρίζεται η αξία του έργου της που μετά τη δεκαετία του 1950 γνώρισε πολλές εκδόσεις και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Θεωρείται ως προδρομική μορφή της νεωτερικής ποίησης. Σήμερα ο λυρισμός, ο ονειροπόλος και στοχαστικός τόνος, η αισθαντικότητα, η γνησιότητα και η αγνότητα των συναισθημάτων, η υπαινικτικότητα και η πνευματικότητα των ποιημάτων της Ντίκινσον συγκινούν όσους αναγνώστες αγαπούν να ταξιδεύουν στο μαγικό κόσμο της ποίησης.

Χρονολογικός πίνακας των σημαντικότερων στιγμών και γεγονότων της ζωής της Ντίκινσον. Από την ιστοσελίδα του Μουσείου Ντίκινσον στο Άμχερστ.

Βλ.
http://www.emilydickinsonmuseum.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/Emily_Dickinson
http://hcl.harvard.edu/libraries/houghton/collections/modern/dickinson.cfm
http://el.wikipedia.org/wiki/Έμιλι_Ντίκινσον
http://www.lexima.gr/lxm/read-526.html (άρθρο
http://www.poeticanet.com/poets.php?subaction=showfull&id=1291191125&archive=&start_from=&ucat=255&show_cat=255 (για τις επιστολές της Ντίκινσον)
http://www.translatum.gr/poetry/dickinson.htm (μεταφρασμένα ποιήματα στα ελληνικά)
http://www.emilydickinson.org/
http://www.bibliopolio.gr/Ντίκινσον-p-94568.html
http://hcl.harvard.edu/libraries/houghton/collections/modern/dickinson.cfm#other_related