Τρόπος εξέτασης του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ΓΕΛ Πανελ. Εξετάσεις 2019-20

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Το λαούτο στη ζωγραφική: Μια γυναίκα της Αναγέννησης παίζει λαούτο

Μια γυναίκα της Αναγέννησης παίζει λαούτο

   Το λαούτο είναι ένα από τα κατεξοχήν αναγεννησιακά μουσικά όργανα που παρουσιάζεται αρκετές φορές σε πίνακες ζωγραφικής. Στον ανώνυμο Φλαμανδό "Δάσκαλο των γυναικείων μορφών μισής έκτασης" που συνήθιζε να απεικονίζει γυναικείες μορφές από τη μέση και πάνω αποδίδεται ένας πίνακας το θέμα του οποίου είναι μία γλυκύτατη αριστοκρατική Δέσποινα της Αναγέννησης καθισμένη μπροστά σ' ένα τραπέζι να παίζει λαούτο, διαβάζοντας το βιβλίο με τις παρτιτούρες που βρίσκεται ανοιγμένο μπροστά της. Ο πίνακας φέρει τον τίτλο "Μία κοπέλλα παίζει λαούτο" ή "Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο" και ανήκει στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα. ίσως στην περίοδο 1520-1540. Η "Μαρία Μαγδαληνή", σύνηθες θέμα για τη ζωγραφική αυτής της περιόδου, παρουσιάζεται ως μία νεαρή κομψή γυναίκα ευγενικής καταγωγής που παίζει λαούτο. Το φόρεμα, τα κοσμήματα και το χτένισμα της γυναίκας είναι χαρακτηριστικά δείγματα για τη μόδα των ευγενών της Αναγέννησης.
   Ο επονομαζόμενος καλλιτέχνης "Δάσκαλος των γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", που φαίνεται ότι κατάγεται από τη Φλαμανδική πόλη Αντβέρπ, συνήθιζε να απεικονίζει γυναικείες μορφές που γράφουν, διαβάζουν ή παίζουν μουσική. Στον παρακάτω πίνακα συνδυάζεται η ανάγνωση της μουσικής παρτιτούρας με το παίξιμο της μελωδίας στο λαούτο. Το τραγούδι που παίζει η νεαρή αισθαντική γυναίκα είναι ερωτικό, όπως κάποιοι έχουν κατορθώσει να διαβάσουν την παρτιτούρα. Η σκηνή, λοιπόν, μπορεί να θεωρηθεί ως αλληγορία του έρωτα και μάλιστα της ερωτικής απιστίας. "Εάν αγαπούσε το φίλο μου περισσότερο από το σύζυγό μου, κανείς δε θα αισθανόταν έκπληξη", λέει στα γαλλικά ο στίχος που έχει αποκρυπτογραφηθεί...Ποιος ξέρει τι ιστορία υπαινίσσεται η σκηνή!

"Δάσκαλος των Γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο. Βρίσκεται στην Πινακοθήκη Τέχνης του Αμβούργου (Kunsthalle-Hamburg).

O ζωγράφος έχει απεικονίσει το ίδιο θέμα σε διάφορες παραλλαγές. Το βάζο (που θεωρείται σύμβολο της Μαρίας Μαγδαληνής) και το τραπέζι με το βιβλίο θα διατηρηθούν σ' όλους τους πίνακες.

"Δάσκαλος των Γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο. Σε ιδιωτική συλλογή. Πίσω από τη γλυκύτατη μουσικό ένα παράθυρο από όπου διακρίνεται μια πόλη με το ναό της να δεσπόζει στο βάθος.

"Δάσκαλος των Γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο. Σε ιδιωτική συλλογή. Πίσω από την κοπέλα διακρίνεται μία ντουλάπα με αντικείμενα που δεν υπάρχουν στους άλλους πίνακες.

"Δάσκαλος των Γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο. Βρίσκεται στο Μουσείο Boijmans Van Beuningen, στο Rotterdam της Ολλανδίας. Η κλίση του σώματος της γυναίκας έχει αλλάξει.

"Δάσκαλος των Γυναικείων μορφών από τη μέση και πάνω", Η Μαρία Μαγδαληνή παίζει λαούτο. Σε ιδιωτική συλλογή. Είναι η πιο λιτή παραλλαγή του ίδιου θέματος.

Βλ. Hamburger Kunsthalle, Museum Guide, Hamburg 2010, σ. 14-15.
http://www.scholarsresource.com/browse/museum/120?page=9
http://www.somegreymatter.com/althorpportrait.htm

1 σχόλιο: