Η ποίηση στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: Μία ιστορία από το Δεκαήμερο του Βοκάκιου

S. J. W. Waterhouse, Μία ιστορία από το Δεκαήμερο του Βοκάκιου, Μαγεμένος Κήπος

   Η ουτοπία του Δεκαήμερου, του ποιητικού έργου που συνέθεσε ο Ιταλός (καταγόταν μάλλον από τη Φλωρεντία)  Τζ. Βοκάκιο (1313-1375) την περίοδο 1350-53,  αποτέλεσε η πηγή έμπνευσης του αγαπημένου μου S. J. W. Waterhouse για τους δύο παρακάτω πίνακες που ζωγράφισε στο τέλος της ζωής του. Είναι γνωστό ότι οι Προραφαηλίτες ζωγράφοι αγαπούσαν ιδιαίτερα τις ιστορίες και τα ποιητικά έργα του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.

    Το Δεκαήμερο του Βοκάκιου είναι μία πολυεπίπεδη ποιητική αφήγηση στην οποία εναλλάσσονται συνεχώς οι αφηγηματικές "φωνές". Στην αφήγηση εμπεριέχονται εκατό ιστορίες που αφηγούνται οι ήρωες της κύριας ιστορίας του ποιήματος. Δέκα νέοι άνθρωποι (επτά γυναίκες και τρεις άνδρες) καταφεύγουν από τη Φλωρεντία, που είχε χτυπηθεί από πανούκλα, στην εξοχή και ζουν για δύο εβδομάδες σε μία ονειρεμένη εξοχική έπαυλη με όμορφους κήπους, μακριά από τον εφιάλτη της θανατηφόρας αρρώστιας της πόλης. 

  Για δέκα βραδιές (τις υπόλοιπες ημέρες από τις δύο εβδομάδες ασχολούνται με θρησκευτικά καθήκοντα) οι δέκα νέοι διηγούνται από μία ιστορία ο καθένας τους. Έτσι, στο Δεκαήμερο περιέχονται εκατό ιστορίες, αφού οι δέκα νέοι αφηγούνται από μία ιστορία επί δέκα ημέρες. Για την κάθε ημέρα ένας από τους νέους γίνεται κατά κάποιον τρόπο ο "βασιλιάς" ή η "βασίλισσα" και αποφασίζει τι θα κάνουν για να περάσουν ευχάριστα την ημέρα τους, κατευθύνει τις συζητήσεις τους, τους χορούς και τα τραγούδια τους, και κυρίως επιλέγει το θέμα της ιστορίας που πρέπει να διηγηθεί ο καθένας (π.χ. εάν η ιστορία θα έχει ως θέμα έναν έρωτα με αίσιο τέλος ή το αντίθετο, κλπ.). Η ημέρα τελειώνει πάντα μ´ ένα τραγούδι που άδει ένας από τους νέους. Τα τραγούδια αυτά θεωρούνται από τα ωραιότερα λυρικά άσματα που έχει συνθέσει ο Βοκάκιο.

    Στον παρακάτω πίνακα ο Waterhouse παρουσιάζει την ομάδα των νέων να κάθονται σ᾽ ένα ειδυλλιακό περιβάλλον, στον κήπο της εξοχικής έπαυλης, και να ακούν την αφήγηση μίας ιστορίας.  Ο Waterhouse απεικονίζει αριστοτεχνικά την κομψότητα και την επιτήδευση του τρόπου ζωής της μεγαλοαστικής τάξης της Φλωρεντίας, έτσι όπως την αποτυπώνει ο Βοκάκιο στο έργο του.

  

S. J. W. Waterhouse, Μία ιστορία από το Δεκαήμερο του Βοκάκιου. 1916. Lady  Lever Art Gallery. Liverpool.

    Στον παρακάτω πίνακα ο Waterhouse απεικονίζει τη σκηνή του Μαγεμένου Κήπου, που προέρχεται από μία ιστορία του Δεκαήμερου. H ιστορία έχει ως θέμα την απόπειρα του Ansaldo να σαγηνεύσει την Dianora, η  οποία είναι όμως παντρεμένη με τον Gilberto. Σε μια στιγμή αδυναμίας η Dianora δέχεται να παραδοθεί στον έρωτα του Ansaldo με τον όρο αυτός να μεταμορφώσει ένα χειμωνιάτικο κήπο του Ιανουαρίου σε ανοιξιάτικο κήπο του Μαΐου με φρούτα και λουλούδια. O Ansaldo, με τη βοήθεια ενός μάγου, πετυχαίνει αυτό που η Dianora πίστευε ότι ήταν ακατόρθωτο: μεταμορφώνει το χειμωνιάτικο κήπο σε ανοιξιάτικο, ενώ έξω, στον "αληθινό" κόσμο πέφτει χιόνι. Η Dianora ομολογεί το γεγονός στον άνδρα της Gilberto και αυτός της προτείνει να τηρήσει την υπόσχεση που είχε δώσει στον Ansaldo. Τελικά, όμως, ο Ansaldo, έχοντας διαπιστώσει ότι η Dianora επιθυμεί να μείνει πιστή στο σύζυγό της, την αποδεσμεύει από την υποχρέωση να τηρήσει την υπόσχεσή της. 

     Έκπληκτη η Dianora βλέπει τα λουλούδια να έχουν ανθίσει στον κήπο, ενώ είναι Ιανουάριος...

S. J. W. Waterhouse, Μαγεμένος κήπος. 1917. Lady  Lever Art Gallery. Liverpool.

http://www.liverpoolmuseums.org.uk/picture-of-month/displaypicture.asp?venue=7&id=317
http://www.liverpoolmuseums.org.uk/picture-of-month/displayPicture.asp?id=68&venue=7
http://www.artmagick.com/pictures/picture.aspx?id=5661&name=tale-decameron-1916
http://pararthma.blogspot.gr/2008/10/blog-post.html