Τρόπος εξέτασης του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ΓΕΛ Πανελ. Εξετάσεις 2019-20

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2012

Η Αντίσταση στην Κατοχή: H Μεγάλη Έξοδος από το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη


  Όταν η ιστορία συνάντησε τη λογοτεχνία: H Mεγάλη Έξοδος από το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη

   H πρώτη οργανωμένη μεγάλη διαδήλωση εναντίον των κατακτητών έγινε στην Αθήνα στις 25 Μαρτίου 1942 με την ευκαιρία του εορτασμού της εθνικής επετείου για την ελληνική επανάσταση. Οι Γερμανοί είχαν απαγορεύσει τον εορτασμό. Ο Οδυσσέας Ελύτης εμπνέεται από αυτό το ιστορικό γεγονός στο εμβληματικό έργο του, την ποιητική σύνθεση Άξιον Εστί που δημοσίευσε το 1959. Το Ανάγνωσμα Τρίτο με τον τίτλο Η Μεγάλη Έξοδος από τα  Πάθη του Άξιον Εστί έχει ως θέμα τη μεγάλη εκδήλωση διαμαρτυρίας που έγινε στην Αθήνα με την ευκαιρία του απαγορευμένου εορτασμού της 25ης Μαρτίου 1942. Από το πρωί το κέντρο της Αθήνας γέμισε με πλήθος κόσμου. Πρωτοστατούσαν οι νέοι, μαθητές και φοιτητές. Σκοπός ήταν να στεφανώσουν τις προτομές των ηρώων της επανάστασης και τον Άγνωστο Στρατιώτη στο Σύνταγμα. Οι αρχές της Κατοχής έστειλαν ιππικό και μηχανοκίνητα για να διαλύσουν τη διαδήλωση. Τα θύματα ήταν πολλά.
 

Φωτογραφία από τη διαδήλωση διαμαρτυρίας στην Αθήνα εναντίον των κατακτητών στις 25 Μαρτίου 1942.


Από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ 
του Οδυσσέα Ελύτη

ΤΑ ΠΑΘΗ
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΡΙΤΟ



Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΟΔΟΣ 

ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ εκείνες έκαναν σύναξη μυστική τα παιδιά[1]

 και λάβανε την απόφαση, επειδή τα κακά μαντάτα
 πλήθαιναν στην πρωτεύουσα, να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες
 με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: μια παλάμη τόπο κάτω από τ' ανοιχτό πουκάμισο, 
με τις μαύρες τρίχες και το σταυρουδάκι του ήλιου. Όπου είχε κράτος κι εξουσία η Άνοιξη.
[2]
Και επειδή σίμωνε η μέρα που το Γένος είχε συνήθιο να γιορτάζει τον άλλο Σηκωμό[3],
 τη μέρα πάλι εκείνη ορίσανε για την Έξοδο.
 Και νωρίς εβγήκανε κατά μπροστά στον ήλιο, με πάνου ως κάτου απλωμένη την αφοβιά σα σημαία,
 οι νέοι με τα πρησμένα πόδια[4] που τους έλεγαν αλήτες. 
Και ακολουθούσανε άντρες πολλοί, και γυναίκες, και λαβωμένοι με τον 
επίδεσμο και τα δεκανίκια[5]. Όπου έβλεπες άξαφνα στην όψη τους τόσες χαρακιές,
 πού 'λεγες είχανε περάσει μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα.

Τέτοιας λογής αποκοτιές, ωστόσο, μαθαίνοντες οι Άλλοι[6], σφόδρα ταράχθηκαν. 
Και φορές τρεις με το μάτι αναμετρώντας το
 έχει τους, λάβανε την απόφαση να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες, 
με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει:
 μία πήχη φωτιά κάτω απ' τα σίδερα, με τις μαύρες κάνες και τα δόντια του ήλιου.
Όπου μήτε κλώνος μήτε ανθός, δάκρυο ποτέ δεν έβγαλαν. 
Και χτυπούσανε όπου να 'ναι, σφαλώντας τα βλέφαρα με απόγνωση.
 Και η Άνοιξη ολοένα τους κυρίευε.
 Σα να μην ήτανε άλλος δρόμος πάνω σ' ολάκερη τη γη, για να περάσει η Άνοιξη
 παρά μονάχα αυτός, και να τον είχαν πάρει αμίλητοι, κοιτάζοντας πολύ μακριά, πέρ' απ' την άκρη της
 απελπισιάς, τη Γαλήνη που έμελλαν να γίνουν, οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες, 
και οι άντρες, και οι γυναίκες, και οι λαβωμένοι με τον επίδεσμο και τα δεκανίκια.

Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα. Και θερίσανε πλήθος τα θηρία,
 και άλλους εμάζωξαν. Και την άλλη μέρα εστήσανε στον τοίχο τριάντα.






[1] Νέοι των αντιστασιακών οργανώσεων.
[2] Εννοεί την εφηβεία και τη νεότητα.
[3] Εννοεί την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου για την ελληνική επανάσταση.
[4] Πρησμένα πόδια από την αβιταμίνωση λόγω της μεγάλης πείνας το χειμώνα του 1941-42. Η πείνα έπληξε τον πληθυσμό των μεγάλων αστικών κέντρων, κυρίως της Αθήνας αλλά και της Θεσσαλονίκης.
[5] Εννοεί τους τραυματίες από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.
[6] Εννοεί τους Γερμανούς κατακτητές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου