Μητέρα και παιδί στη ζωγραφική. Πίνακες από τη Βικτωριανή εποχή

Εικόνες με μητέρα και παιδί από τη Βικτωριανή εποχή

   Η απεικόνιση σκηνών με μητέρα και τα παιδιά της είναι αρκετά συνηθισμένο θέμα στη ζωγραφική. Ο παρακάτω πίνακας του Άγγλου Βικτωριανού ζωγράφου Charles West Cope θεωρείται ότι αποτελεί απόλυτα εξιδανικευμένη εικόνα της μητέρας της μεσαίας τάξης στη Βικτωριανή Αγγλία. Μια γλυκιά νεαρή μητέρα, χτενισμένη με χαρακτηριστική κόμμωση και ντυμένη με τη βικτωριανή καθημερινή ενδυμασία της εύπορης μεσαίας τάξης περιβάλλεται από τα παιδιά της στο σαλόνι του σπιτιού. Η ίδια πλέκει κάλτσες και ταυτόχρονα φαίνεται να ακούει προσεκτικά το γιο της, ενώ δίπλα στέκεται και η μικρή αδελφή του. Στην αγκαλιά της νεαρής μητέρας διακρίνουμε ανοιχτό ένα βιβλίο, πάνω του ένα ψαλίδι και κάλτσες. Παραδίπλα, καθισμένη στο πάτωμα η μάλλον μεγαλύτερη αδελφή, ντυμένη με ένα υπέροχο βικτωριανό φόρεμα για κοριτσάκια, διαβάζει με αφοσίωση το βιβλίο της. Στο πάτωμα βλέπουμε και άλλο βιβλίο. Πλέξιμο, βιβλία και ενασχόληση με τα παιδιά...

Charles West Cope, Μια ζωή που περνά ευχάριστα. 1862. Iδιωτική Συλλογή.

Επηρεασμένος εμφανώς από την εκκλησιαστική ζωγραφική, ο Cope ζωγραφίζει μια γλυκύτατη νεαρή μητέρα να κρατά τρυφερά το μωρό της. Ντύσιμο και επίπλωση δείχνουν ότι βρισκόμαστε στο σπίτι μίας εύπορης μεσαίας τάξης.

Charles West Cope, Μητέρα και παιδί. 1852. Victoria and Albert Μουσείο. Λονδίνο.

Ένας επίσης Βικτωριανός ζωγράφος ζωγραφίζει την παρακάτω υπέροχη αισθησιακή σκηνή. Ξαπλωμένη νωχελικά μία πανέμορφη νεαρή μητέρα ασχολείται με το κοριτσάκι της που την ταΐζει κεράσια...

Sir Frederic Leighton, Μητέρα και παιδί (με κεράσια). 1865. Μουσείο Blackburn και Πινακοθήκη Τέχνης. Λάνκσαϊρ.

Ήταν όμως πράγματι όλα έτσι υπέροχα και όμορφα για τις νεαρές μητέρες και τα παιδιά τους στη Βικτωριανή εποχή; O Βρεττανός ζωγράφος Th. Benjamin Kennington δίνει μία κριτική κοινωνική διάσταση στην παρακάτω εικόνα. Απεικονίζει την ιδιωτική δυστυχία της φτώχειας να εκτίθεται σε δημόσια θέα. Βλέπουμε μία θλιμμένη νεαρή μητέρα με τα επίσης λυπημένα παιδιά της στη γωνιά του δρόμου της μεγαλούπολης. Όλοι τους είναι ντυμένοι φτωχικά, με φθαρμένα ρούχα. Η γυναίκα, που ίσως είναι χήρα γιατί φορά μαύρα, κρατά στην αγκαλιά ένα μωρό, πάνω της ακουμπά ένα αγοράκι, ενώ μπροστά τους και σε πρώτο πλάνο ένα κοριτσάκι πουλά ματσάκια με κίτρινα λουλούδια στους περαστικούς. Η μέρα είναι βροχερή!

Th. Benjamin Kennington, Το ματσάκι της φτώχειας. 1889. Πινακοθήκη Τέχνης Ν. Αυστραλίας. Αδελαΐδα.

   Αντίθετα, η μέρα είναι όμορφη για να χαρούμε ευχάριστες στιγμές στην εξοχή. Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται μία ιδιωτική στιγμή από περίπατο σε κήπο. Στον πάγκο του κήπου, που είναι σκεπασμένος με πολυτελή γούνινα καλύμματα, βλέπουμε να ξεκουράζεται την καλοντυμένη κομψή νεαρή μητέρα με τα τρία επίσης καλοντυμένα παιδιά της. Η μητέρα κοιτάζει με λατρεία το ένα αγόρι που έχει σκαρφαλώσει στον πάγκο και στρέφει με ναρκισισμό το βλέμμα του στους θεατές, ενώ τα άλλα παιδιά βρίσκονται πίσω της ξαπλωμένα νωχελικά... Προφανώς, όλοι τους αγνοούν ότι τα λουλούδια του κήπου για κάποιους άλλους γίνονται "ματσάκια της φτώχειας". Παράλληλοι κόσμοι της ίδιας εποχής...

James Tissot, Ο πάγκος του κήπου. 1882. Ιδιωτική Συλλογή.

...και μια μητέρα με το μωρό της έχει αναζητήσει την έξοδο από τη φτώχεια και έναν καλύτερο κόσμο στη "Χώρα της Υπόσχεσης", στις Η.Π.Α.

Charles Frederic Ulrich, Στη χώρα της Υπόσχεσης. 1884. Corcoran Πινακοθήκη Τέχνης.

http://collection.corcoran.org/collection/work/land-promise-castle-garden
http://www.artgallery.sa.gov.au/agsa/home/Collection/detail.jsp?ecatKey=5887
http://www.wikipaintings.org/en/james-tissot/the-garden-bench
http://19thcenturybritpaint.blogspot.gr/2013/02/charles-west-cope.html
http://dameboudicca.blogspot.gr/2008/08/portrait-of-week-life-well-spent.html
http://collections.vam.ac.uk/item/O16463/mother-and-child-oil-painting-cope-charles-west/
http://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=9569&size=large