Η αψίδα του Γαλερίου: Η Καμάρα της Θεσσαλονίκης

Η αψίδα του Γαλερίου, η επονομαζόμενη Καμάρα, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, εναπομείναν ίχνος της ύστερης αρχαιότητας στην πόλη.

Ιστορικά εντάσσεται στην περίοδο της λεγόμενης Τετραρχίας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, κατά την οποία ο Διοκλητιανός πήρε στην αρχή ως συναυτοκράτορα το Μαξιμιανό και αργότερα, το 293 μ.Χ., το Γαλέριο και τον Κωνστάντιο Χλωρό (πατέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου), ως Καίσαρες.  Έτσι ιδρύθηκε η λεγόμενη Πρώτη Τετραρχία και η αυτοκρατορία μοιράστηκε σε τέσσερα τμήματα. Ο Γαλέριος ήταν διοικητής του τμήματος εκείνου στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και η ελληνική χερσόνησος και αρχικά είχε ορίσει ως έδρα του το Σίρμιο της Πανονίας (τη σημερινή Μητροβίτσα στη Σερβία), αργότερα όμως προτίμησε τη Θεσσαλονίκη. Μέσα στην πρώτη πενταετία του 4ου αιώνα μ.Χ. έκτισε στη Θεσσαλονίκη ένα λαμπρό οικοδομικό συγκρότημα, τα ανάκτορά του. Η αψίδα του Γαλερίου αποτελεί στοιχείο του γαλεριανού συγκροτήματος στο νοτιοανατολικό τμήμα του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης και συνδεόταν με τα ανάκτορα του Γαλερίου (προς νότια) και με τη Ροτόντα (προς βορρά). 

 Το μνημείο Στην αρχική του μορφή επρόκειτο για ένα οκτάπυλο με 4 κεντρικούς ογκώδεις πεσσούς, 4 δευτερεύοντες στα πλάγια, ισάριθμα τόξα και χαμηλό σφαιροειδή θόλο. Σήμερα διασώζονται δύο κύριοι πεσσοί και ένας δευτερεύων, που συνδέονται με πλίνθινο τόξο. Από τις αφηγήσεις των γεγονότων στις ανάγλυφες πλάκες συμπεραίνουμε ότι η αψίδα είχε τιμητικό χαρακτήρα και χτίστηκε το 305 μ.Χ. ύστερα από την οριστική νίκη του αυτοκράτορα Γαλέριου κατά των Περσών. 

Εάν είχατε ταξιδέψει στη Θεσαλονίκη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στις αρχές του 20ού αιώνα, πιθανόν να είχατε στείλει μια καρτ ποστάλ με την Καμάρα. Ιδού, λοιπόν, κάποια από τα "Souvenirs de Salonique" ("Ενθύμια από τη Θεσσαλονίκη) από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, λίγο πριν και μετά από την ένωση της πόλης με την Ελλάδα.

Σε κάποιες καρτ ποστάλ ονομάζεται εσφαλμένα αψίδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

                               

Κάτω από την αψίδα περνούσαν το τραμ και τα αυτοκίνητα που ακολουθούσαν την οδό Εγνατίας. Βλ. http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1425 http://culture.thessaloniki.gr/gr/momuments.asp