O έρωτας στους Προραφαηλίτες ζωγράφους: ερωτικοί πίνακες του Burne Jones

Ο έρωτας στη ζωγραφική: ερωτικοί πίνακες του Burne Jones (Μπερν Τζόουνς)

    Ο Άγγλος προραφαηλίτης Edward Burne Jones (1833-1898)  απεικονίζει στον παρακάτω πίνακα μία σκηνή από το μεσαιωνικό κύκλο των μύθων για τους ιππότες του Λάνσελοτ και το βασιλιά Αρθούρο. Οι μεσαιωνικοί ιπποτικοί μύθοι αποτελούσαν πηγή έμπνευσης για πολλά έργα του Burne Jones, όπως, βέβαια. και όλων των προραφαηλιτών καλλιτεχνών της Βικτωριανής Αγγλίας που στην πραγματικότητα αναβίωναν το κίνημα του ρομαντισμού με νέα για την εποχή τους εκφραστικά μέσα.

   Βλέπουμε τη Νιμουέ με το φιδίσιο κορμί της και τα ερπετά-μαλλιά της, τη μάγισσα -αρχόντισσα της Λίμνης, να σαγηνεύει τον ιππότη Μέρλιν, που είναι έτοιμος να της παραδοθεί ολοκληρωτικά. Σύμφωνα με το μύθο, ο ιππότης Μέρλιν είχε ερωτευθεί παράφορα τη μάγισσα Νιμουέ (ή την ονομαζόμενη Νιμιάν, Βίβιαν ή Βίβιεν), η οποία βέβαια εκμεταλλεύτηκε τον έρωτά του. Εδώ ο Burne Jones απεικονίζει τη Νιμουέ να διαβάζει από το βιβλίο της μαγικές φράσεις στον Μέρλιν για να τον αποκοιμίσει σε βαθύ ύπνο. 

    Η ένταση της σκηνής αντανακλά τη συναισθηματική κατάσταση του καλλιτέχνη που την εποχή της δημιουργίας του έργου ήταν υπό την επιρροή της γοητείας μίας θαυμάστριας της τέχνης του, της Μαρίας Ζαμπάκο. Η Ζαμπάκο  ανήκε στην οικογένεια Ιωαννίδη, τα μέλη της οποίας ήταν χορηγοί και υποστηρικτές της τέχνης των προραφαηλιτών στο Λονδίνο των δεκαετιών 1860 και 1870. Η απειλητική γυναικεία γοητεία εκφράζεται με αριστοτεχνικό τρόπο στα επίσης "φιδίσια" ανθισμένα δένδρα που περιβάλλουν ασφυκτικά το ζευγάρι. Ο Όσκαρ Ουάλντ έγραψε για το έργο αυτό ότι είναι "γεμάτο από μαγεία"

Burne Jones, To μάγεμα του Μέρλιν. 1872-1877. Πινακοθήκη Λέιντι Λέβερ στο Λίβερπουλ (Lady Lever Gallery-Liverpool).

  Το θέμα των μοιραίων γυναικών που σαγηνεύουν τους άνδρες και τους παρασέρνουν στην καταστροφή συναντάται συχνά στα έργα του Burne Jones. Στο παρακάτω πίνακα βλέπουμε μία σειρήνα να τραβά ένα ναύτη στο βυθό της θάλασσας.

Burne Jones, Τα βάθη της θάλασσας. 1887. Μουσείο Τέχνης Fogg (Fogg Art Museum, Harvard University).

...Και ακόμη ένας πίνακας του Burne Jones με θέμα τον έρωτα...Ο πίνακας που φέρει τον τίτλο Ύμνος της Αφροδίτης, είναι ένα εγκώμιο για τη δύναμη του έρωτα, στην οποία ο καλλιτέχνης αισθανόταν πάντα αδύναμος. Το έργο αυτό είναι εμπνευσμένο από το γνωστό γερμανικό κύκλο των μύθων του Ταγχόιζερ, του ποιητή και περιπλανώμενου ιππότη που είχε ανακαλύψει το βασίλειο της Αφροδίτης και είχε πέσει θύμα της γοητείας και του έρωτά της. O Burne Jones ζωγράφισε το έργο τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευση του ομώνυμου με τον πίνακα λυρικού ποιήματος (Laus Veneris -Ύμνος της Αφροδίτης) του Άγγλου ρομαντικού ποιητή Alg. Ch. Swinburne, το θέμα του οποίου ήταν βασισμένο στον έρωτα του ιππότη Ταγχόιζερ με την Αφροδίτη. Προφανώς ο Burne Jones έχει απεικονίσει στίχους από το ποίημα του Swinburne.

Burne Jones, Laus Veneris (Ύμνος της Αφροδίτης). 1868-1870. Πινακοθήκη Λέιγκ στο Νιουκάσλ-Απόν-Τάιν (Laing Art Gallery, Newcastle-upon-Tyne).

http://www.liverpoolmuseums.org.uk/ladylever/collections/merlin.asp
http://www.artmagick.com/pictures/picture.aspx?id=6022&name=laus-veneris
http://www.twmuseums.org.uk/artonline/search/details.php?c=0&t=23&q=U0VMRUNUICogRlJPTSBhcnRvbmxpbmUgV0hFUkUgKCBNT0RFU19GSUxFIExJS0UgJyVpdGZhMTAwMSUnIE9SIE1PREVTX0ZJTEUgTElLRSAnJWl0ZmEwMTAxJScgT1IgTU9ERVNfRklMRSBMSUtFICclaXRkYTIwMDElJyBPUiBNT0RFU19GSUxFIExJS0UgJyVpdGRhMDMwMSUnKSBBTkQgTUFUQ0ggKFNJTVBMRV9OQU1FLCBPVEhFUl9OQU1FLCBDQVBUSU9OLCBUSVRMRSwgSU5ERVhfQVJUSVNULCBNRURJVU0sIFNVUFBPUlQgKSBBR0FJTlNUICgnYnVybmUgam9uZXMnKQ==&id=TWCMS:B8145&querystr=cXVpY2tyZXMucGhwP3NlYXJjaHRlcm1zPUJ1cm5lK0pvbmVzJndpdGhpbj1hbGw=
http://www.harvardartmuseums.org/collection/detail.dot?objectid=1943.462&startDate=&sort=Title&objtitle=&department=&subject=&century=&endDate=&object=&sortInSession=false&historicalPeriod=&viewlightbox=false&mediaTek=&relatedworks=false&creationPlaceTerm=(Any)&accession=&origPage=1&artist=burne-jones&creationPlace=&culture=&fulltext=depths&pc=1&page=1
http://www.victorianweb.org/painting/bj/paintings/21.html