Γκιγιώμ Απολλιναίρ (1880-1918), Δειλινό
…Θα συνεχίσω "Αποκριάτικα" μ΄ ένα ποίημα του γνωστού Γάλλου ποιητή Απολλιναίρ σε μετάφραση του Μήτσου Παπανικολάου, ενός από τους "χαμηλόφωνους" θλιμμένους ποιητές του Μεσοπολέμου που ακολούθησαν το δρόμο του Καρυωτάκη. Το ποιητικό υποκείμενο μιλά για την Αρλεκίνα και τον Αρλεκίνο, δύο φιγούρες της Commedia dell' Arte των οποίων η χαρακτηριστική ενδυμασία έχει γίνει αποκριάτικη στολή για μικρούς και μεγάλους.
Edgar Degas, Αρλεκίνος. 1885. Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο.
Σ' ένα απόκοσμο και μυστηριώδες τοπίο, καθώς πέφτει ο ήλιος και πλησιάζει η νύχτα, αναδύεται από τους "ίσκιους των νερών" η Αρλεκίνα για να συναντήσει τον θλιμμένο αρλεκίνο να δίνει παράσταση, μαγεύοντας τους θεατές…και φυσικά θυμήθηκα πίνακες με Αρλεκίνους του Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Ντεγκά .
ΔΕΙΛΙΝΟ
Αγγιγμένη απ’ τους ίσκιους των νερών
στο χορτάρι όπου η μέρα ξεψυχάει
η αρλεκίνα γυμνή βγαίνει και κοιτάει
το κορμί της στον καθρέφτη των νερών.
Παρεκεί ένας τσαρλατάνος βραδυνός
τα παιγνίδια που θα κάνουν διαφημίζει.
Ο άχρωμος απ’ άκρη σ’ άκρη ουρανός
άστρα σαν το γάλα ωχρά γεμίζει.
Edgar Degas, Αρλεκίνος και κολομπίνα. 1886-1890. Μουσείο του Ορσέ. Παρίσι.
Edgar Degas, Ο χορός του αρλεκίνου. 1890. Εθνική Πινακοθήκη Καλών Τεχνών του Μπουένο Άιρες.
πρώτα πρώτα χαιρετάει τους θεατές
Μάγους που ’χουν έρθει απ’ τη Βοημία
μερικές νεράιδες και τους γητευτές.
Και κατόπιν ξεκρεμώντας έν’ αστέρι
με το τεντωμένο του το παίζει χέρι
ενώ κάποιος κρεμασμένος ρυθμικά
με τα πόδια του τα κύμβαλα χτυπά.
Τ΄όμορφο παιδί η τυφλή κουνάει,
η ελαφίνα με τα ελάφια της περνάει.
Βλέπει ο νάνος με το βλέμμα του θολό
τον τρισμέγιστο αρλεκίνο πιο ψηλό.
Σε μετάφραση του Μήτσου Παπανικολάου.
Βλ. Μήτσος Παπανικολάου, Μεταφράσεις, Πρόσπερος, Αθήνα 1987, σελ. 10-11.
Edgar Degas, Αρλεκίνος και Κολομπίνα. 1886.
http://www.artic.edu/aic/collections/artwork/88370
http://www.wikiart.org/en/edgar-degas/harlequin-and-colombina-1886
http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/resultat-collection.html?no_cache=1&zoom=1&tx_damzoom_pi1%5Bzoom%5D=0&tx_damzoom_pi1%5BxmlId%5D=001024&tx_damzoom_pi1%5Bback%5D=en%2Fcollections%2Findex-of-works%2Fresultat-collection.html%3Fno_cache%3D1%26zsz%3D9
http://www.wikiart.org/en/edgar-degas/two-harlequins-1886
http://onlinecollection.nationalgallery.ie/view/objects/asitem/search@/2/sortNumber-asc?t:state:flow=8b0bb0cb-45b3-4b65-b863-f02ff9cb18c4
Mετά το Ντεγκά και το ποίημα του Απολλιναίρ, που είχα κι εγώ σκεφτεί, ιδού και ο Καρυωτάκης, μαζί με την καλημέρα μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑποκριάτικο
Με ξέσκεπα τα στήθια, με κρυμμένα
τα μάγουλα στη μάσκα, τριγυρίζουν
οι βλάχες, οι κοντέσες, και χαρίζουν
ολούθε χαμογέλια ονειρεμένα.
Πιερότοι κι αρλεκίνοι, μ’ αναμμένα
τα μάτια τους, τις γύμνιες αντικρίζουν
και —απόκριση στα γέλια— πλημμυρίζουν
τη γλύκα πά’ στα χείλια τα βαμμένα,
τη γλύκα του φιλιού. Κάποιος ιππότης
με μια που ’ναι ντυμένη σα δεσπότης
—παράξενο ζευγάρι— σιργιανάει.
Κι ο διάολος μες στου ντόμινου τ’ ατλάζι
φιλιά μ’ έν’ αγγελούδι σαν αλλάζει,
ουρλιάζοντας τη μαύρη ουρά κουνάει.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ [ΕΦΗΒΙΚΟΙ ΣΤΙΧΟΙ, 1913‒1916]
Με πρόλαβες για ακόμη μια φορά. Σκεφτόμουν αυτό το ποίημα, αλλά το άφησα για μία επόμενη ανάρτηση...Το βρήκα πολύ σαρκαστικό, σχεδόν ανατριχιαστικό...Καλή Αποκριά μας, λοιπόν, αν και τα τελευταία χρόνια δεν συμμετέχω σε "Αποκριάτικες δράσεις"...
ΑπάντησηΔιαγραφή