Υπηρέτριες. Πορτρέτα του William McGregor Paxton
Είναι γνωστό ότι οι οικιακές εργασίες είναι συνδεδεμένες κυρίως με το γυναικείο φύλο. Παραδοσιακά, οι γυναίκες απασχολούνταν αποκλειστικά με τις εργασίες εντός της οικίας. Από τα πρώτα επαγγέλματα που ανέλαβαν οι γυναίκες των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων, όταν άρχισαν να εργάζονται εκτός του δικού τους σπιτιού, ήταν η προσφορά οικιακών υπηρεσιών σε ξένα νοικοκυριά.
Υπάρχουν πολλές απεικονίσεις με στιγμιότυπα οικιακών εργασιών από διάφορους ζωγράφους. Επιλέγω μία σειρά από πορτρέτα υπηρετριών από ένα ζωγράφο που αγαπώ πολύ, τον Αμερικανό William McGregor Paxton (1869-1941). Πρόκειται για εξιδανικευμένες εικόνες που θυμίζουν τα χρώματα και την ατμόσφαιρα των έργων του γνωστού Ολλανδού ζωγράφου Vermeer.
Ξεκινώ με ένα πραγματικά υπέροχο για τον φωτισμό του πίνακα που παρουσιάζει μία νεαρή οικιακή υπηρέτρια να ξεσκονίζει με απόλυτη προσήλωση ένα κινέζικο αγαλματάκι. Πάνω από το ροζ φόρεμά της φορά μια μακριά λευκή ποδιά.
William McGregor Paxton, Το αγαλματάκι. 1921. Smithsonian American Art Museum. Το κινέζικο αγαλματάκι βρίσκεται σε προθήκη. Δίπλα του υπάρχει και ένα κινέζικο βάζο.
Στον επόμενο πίνακα βλέπουμε την πίσω όψη μίας γυναίκας με μπλε φόρεμα να ξεσκονίζει ένα μεγάλο κινέζικο βάζο.
William McGregor Paxton, Lizzie, 1911.
William McGregor Paxton, Η υπηρέτρια του σπιτιού. 1910. National Art Gallery. Ουάσινγκτον. (Από τη συλλογή Corcoran Art Gallery).
William McGregor Paxton, Tο πρωινό. 1911. Ένα ζευγάρι παίρνει το πρωινό του. Ο άντρας διαβάζει εφημερίδα στο τραπέζι, ενώ η γυναίκα είναι βυθισμένη στις σκέψεις της. Διακρίνουμε τη φιγούρα της υπηρέτριας με δίσκο να βγαίνει από το δωμάτιο.
William McGregor Paxton, Η σερβιτόρα. 1929. Σερβίρισμα φαγητού από την υπηρέτρια.
William McGregor Paxton, Κοπέλα που σκουπίζει. 1912. Indianapolis Art Museum. Φοράει μία μακριά ποδιά και ένα σκουφάκι στα μαλλιά.
William McGregor Paxton, Κοπέλα που σκουπίζει. 1912. Pennsylvania Academy of the Fine Arts.
https://en.wikipedia.org/wiki/William_McGregor_Paxton
https://americanart.si.edu/artwork/figurine-19282
http://www.artnet.com/artists/william-mcgregor-paxton/
William McGregor Paxton American, 1869 - 1941 The House Maid 1910
http://art-now-and-then.blogspot.com/2015/05/william-mcgregor-paxton.html
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:William_McGregor_Paxton,_1910_-_The_house_maid.jpg
http://collection.imamuseum.org/artwork/78729/
https://www.corcoran.org/collection/house-maid
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:William_McGregor_Paxton,_1911_-_The_breakfast.jpg
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53829
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53829
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53794
https://www.pafa.org/collection/girl-sweeping
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε στο τραπεζάκι διάφορα κινέζικα βάζα. Η υπηρέτρια κρατά ένα φτερό για ξεσκόνισμα και διαβάζει ένα βιβλίο που προφανώς πρέπει να βρήκε στο δωμάτιο. Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχε ένα μεγάλο ενδιαφέρον στους ευκατάστατους φιλότεχνους της Δύση για τους Ανατολικούς πολιτισμούς. Πολλοί από αυτούς συνήθιζαν να συλλέγουν διακοσμητικά είδη της Κινέζικης και Ιαπωνικής Τέχνης.
Μία υπηρέτρια ανεβαίνει με προσοχή τις σκάλες κρατώντας ένα δίσκο με σερβίτσιο τσαγιού. "Πρωινό στη Βενετία", ονομάζεται ο πίνακας. Προφανώς, είναι μία υπηρέτρια που σερβίρει πρωινό στη Βενετία.
William McGregor Paxton, Πρωινό στη Βενετία. 1910.
Στον παρακάτω πίνακα η υπηρέτρια είναι μαγείρισσα.
William McGregor Paxton (1869-1941), Η υπηρέτρια της κουζίνας.
Στους δύο πίνακες που ακολουθούν μία νεαρή υπηρέτρια σκουπίζει το πάτωμα του δωματίου. Διακρίνονται κινέζικα βάζα, αγάλματα και τα έπιπλα των δωματίων.
https://en.wikipedia.org/wiki/William_McGregor_Paxton
https://americanart.si.edu/artwork/figurine-19282
http://www.artnet.com/artists/william-mcgregor-paxton/
William McGregor Paxton American, 1869 - 1941 The House Maid 1910
http://art-now-and-then.blogspot.com/2015/05/william-mcgregor-paxton.html
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:William_McGregor_Paxton,_1910_-_The_house_maid.jpg
http://collection.imamuseum.org/artwork/78729/
https://www.corcoran.org/collection/house-maid
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:William_McGregor_Paxton,_1911_-_The_breakfast.jpg
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53829
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53829
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=53794
https://www.pafa.org/collection/girl-sweeping
ΑπάντησηΔιαγραφήΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΗΣ ΤΟ ΠΡΩΙ
Όμως αυτή η παρόμοια γυναίκα
που τώρα ετοιμάζεται αργά,
στοιχειώνοντας ιερογλυφικά καθώς διπλώνει
τη φούστα νέφος της δουλειάς στην αυριανή καρέκλα,
τούτη η γυναίκα σαν πέσει στο κρεβάτι
και σβήσει έξω της όλο το φως,
καλεί τις γύφτισσες να 'ρθούν στην κάμαρά της,
μάντισσες με τρελά χαρτιά που ξεγελούν το μέλλον.
(Σε ποιους πολύβοους τόπους να πατά,
σε ποιους βυθούς τη στέλνουνε οι δίνες,
με ποιους παράφορους ανέμους ερωτεύεται
καίγοντας όλα των σωμάτων της τα σχήματα.)
Μα να το ίδιο αυτό κατάπληκτο κορίτσι,
που μοιάζει τώρα τούτη η γυναίκα,
παίζει ματιές με τον χειμώνα απ' το παράθυρο
(ένα φύλλο πέφτει στην πέτρα,
η πέτρα γυαλίζει στη βροχή),
γύρω στα πόδια της μαζεύει τον καιρό,
κομμάτια ενέχυρα πραγμάτων γερασμένων.
Αλλά ο καιρός είναι έξω∙
μέσα γυρίζει το ποτάμι χωρίς κύματα,
γάμους διασχίζοντας, τελετουργίες παιδιών,
ρούχα εκβάλλοντας που αστράφτουν
στης σιδερώστρας τον λαιμό.
Χύτρες αγρίμια ρουθουνίζουν στην κουζίνα.
Τούτη η γυναίκα, που απλά είναι μια γυναίκα,
κοιμάται τώρα. Στο τέλος της εικόνας της κοιμάται.
Ναυάγια ήσυχα οξειδώνουν την κοιλιά της,
γλυκό του ονείρου το κρασί στον ουρανίσκο της.
Καθώς ανοίγεται σε μέρες που ονομάζονταν
κι ο χρόνος μπαίνει αληθινός,
μονάχα στον πόθο του ύπνου της
θυμάται ποια είναι.
Σταύρος Ζαφειρίου, Δημοσιευμένο στο περιοδικό Εντευκτήριο, τεύχος 57 (Απρίλιος-Ιούνιος 2002)
ΥΓ. Η ταινία Ρόμα του Αλφόνσο Κουαρόν είναι πολύ πιο κοντά στο θέμα. Ένας ποιητικός πίνακας από μόνη της. https://www.athinorama.gr/cinema/article/roma-2532287.html
Υπέροχο το ποίημα. Δεν το γνώριζα. Εξαιρετική η ταινία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ πολύ. Με ταξίδεψες!