Τρόπος εξέτασης του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ΓΕΛ Πανελ. Εξετάσεις 2019-20

Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 2021

Μία μαθήτρια! Ένα ποίημα της Γλυκερίας Μπασδέκη και πίνακες ζωγραφικής του Πολύκλειτου Ρέγκου

Γλυκερία Μπασδέκη, Τρίτη Δημοτικού και η μαθήτρια του Πολύκλειτου Ρέγκου

   Τα σχολεία "άνοιξαν" για ακόμη μια χρονιά...Για αυτό, σκέφτηκα να καλωσορίσω τη νέα σχολική χρονιά με το νοσταλγικό ποίημα της Γλυκερίας Μπασδέκη, "Τρίτη Δημοτικού", που μου θύμισε ένα αγαπημένο πίνακα ζωγραφικής του Πολύκλειτου Ρέγκου (1903-1984).

...Επειδή δεν είμαι πια εννιά και δεν πηγαίνω Τρίτη Δημοτικού, αλλά ακόμα πηγαίνω σχολείο...και επειδή η μητέρα μου έχει πεθάνει!...και επειδή είχα τετράδια (έχω ακόμα τετράδια) και κόλες γλασέ...και επειδή πάντα μου άρεσε ένα αγόρι από μεγαλύτερη τάξη...και επειδή έχω βγάλει πια το Λύκειο και άλλες σχολές...Για αυτό το ποίημα της Γλυκερίας!!!

Πολύκλειτος Ρέγκος, Η μαθήτρια (Η νεαρή Δεσποινίς Τσικόλια), 1937. Θα μπορούσε να είναι η μητέρα μου, θα μπορούσε να είμαι και εγώ...Μπλε ποδιά με λευκό γιακαδάκι, μαζεμένα τα μαλλιά με λευκή κορδέλα, λευκά καλτσάκια. Έτοιμη για το σχολείο!

Γλυκερία Μπασδέκη, Τρίτη Δημοτικού

είμαι εννιά

πάω Τρίτη

δεν πέθανε η μάνα μου,

στο σπίτι μένουν ζωντανοί

(ακόμα)

έχω τετράδια, κόλλες γλασέ, μ’ αρέσει

ο Δημήτρης απ’ την

Πέμπτη δε θα γεράσω σύντομα –θα

πάρει

χρόνια

θα βγάλω λύκειο, σχολές

Χριστούγεννα

θα βγάλω γλώσσα, ρούχα

επετείους

μα τώρα είμαι εννιά–

δε φτάσαμε στα κλάσματα

(ακόμα)»

 (Από τη συλλογή «Σύρε καλέ την άλυσον», εκδ. Ενδυμίων, 2012)



Πολύκλειτος Ρέγκος, Μητέρα με δύο παιδιά. 1945.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Κοριτσάκι, 1927.


Πολύκλειτος Ρέγκος, Τα παιδιά της γειτονιάς μου, 1927.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Η μαθήτρια, 1937

Πολύκλειτος Ρέγκος, Μητέρα με δύο παιδιά, 1945

Πολύκλειτος Ρέγκος, Κοριτσάκι, 1927

Πίνακες του Πολύκλειτου Ρέγκου

Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 2021

Ένα ποίημα του Sergei Jesenin και πίνακες του Isaak Levitan για το Φθινόπωρο: Αποχαιρετισμός στον Μίκη Θεοδωράκη.

 Αποχαιρετισμός στον Μίκη Θεοδωράκη μ' ένα ποίημα του Σεργκέι Γεσένιν και πίνακες του Ισάακ Λεβιτάν για το Φθινόπωρο






O Mίκης Θεοδωράκης στη βεράντα του σπιτιού του με θέα την Ακρόπολη. Δεκαετία του 1990.

Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021), Φωτογραφία του Μίκη Θεοδωράκη. 1963. Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.

   Έφυγε για τον κόσμο της αιώνιας γαλήνης ο εμβληματικός Έλληνας μουσικός Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021) μία ηλιόλουστη γλυκιά ημέρα στις αρχές του Σεπτέμβρη, ακριβώς στην εποχή της μετάβασης από το Καλοκαίρι στο Φθινόπωρο.

     Για αυτό, σκέφθηκα να τον "αποχαιρετήσω" με ένα ποίημα του Ρώσου λυρικού ποιητή Σεργκέι Γιεσένιν (1895-1925) και πίνακες ζωγραφικής του Ρώσου ζωγράφου Ισαάκ Λεβιτάν (1860-1900) με λυρικά φθινοπωρινά τοπία.

Isaak Levitan, Πάνω από τη αιώνια γαλήνη. 1894. Tretyakov Πινακοθήκη. Μόσχα.

Isaak Levitan, Χρυσό Φθινόπωρο, 1895. Tretyakov Gallery.

Isaak Levitan, Φθινόπωρο, Δεκαετία του 1890.

Σεργκέι Γεσένιν, Όχι φωνές, πικρίες και κλάματα 

Όχι φωνές, πικρίες και κλάματα.
Αντίο, μηλιές πούχα αγαπήσει·
μ’ άγγιξε κιόλας το φθινόπωρο
κι η νιότη απόμακρα έχει σβήσει.

Isaak Levitan, Ηλιόλουστη φθινοπωρινή ημέρα. 1897.

Isaak Levitan, Φθινόπωρο, 1886.

Τα καρδιοχτύπια, πάει, περάσανε·
ναι, λίγη ψύχρα – η πρώτη. Το ίσο
χαλί των χωραφιών που αγάπησα
γυμνόποδος δεν θα πατήσω.

Isaak Levitan, Φθινόπωρο. Δρόμος στο χωριό. 1877.

Αντίο, ωραίες περιπλανήσεις μου,
των αισθημάτων μου άγρια δάση·
νιότη τρελή που τα τραγούδια μου
παράφορα είχες λαμπαδιάσει.

Isaak Levitan, Φθινοπωρινό Δάσος, 1886.

Isaak Levitan, Φθινόπωρο. Δάσος από βελανιδιές. 1880.

Κανένα πια τρανό λαχτάρισμα·
μη και μες στ’ όνειρο έχω ζήσει:
Καβάλα σ’ ένα ρόδινο άλογο
μια χαραυγή έχω διασχίσει.

Isaak Levitan, Χρυσό Φθινόπωρο. Slobodka. 1889. Κρατικό Ρωσικό Μουσείο. Αγ. Πετρούπολη.

Φύλλα από μαυρισμένο μέταλλο
σπορπάει τριγύρω το σφεντάνι.
Ευλογημένο ας είναι ό,τι άνθησε
πάνω στη γη και θα πεθάνει.

(Μετάφραση Γιάννη Ρίτσου)

Βλ. Σεργκέι Γεσένιν, Ποιήματα, μετάφραση Γ. Ρίτσου, 1981.

Isaak Levitan, Φθινοπωρινό τοπίο, 1898.

Isaak Levitan, Φθινόπωρο στο δάσος στο ποταμό Istra. 1886.














Isaak Levitan, Χρυσό Φθινόπωρο

Isaak Levitan, Φθινόπωρο, 1886.