Η Ανάσταση του Λαζάρου. Ένας πίνακας ζωγραφικής του Vincent Van Gogh και ένα ποίημα του Χρίστου Λάσκαρι

 Η Ανάσταση του Λαζάρου του Vincent Van Gogh και του Χρίστου Λάσκαρι

    Σάββατο του Λαζάρου σήμερα και λόγω της ημέρας, θυμήθηκα έναν πίνακα του γνωστού Ολλανδού ζωγράφου Vincent Van Gogh, που με συγκινεί ιδιαίτερα. Στην πραγματικότητα, θυμήθηκα δύο πίνακες, γιατί ο πίνακας του Van Gogh εμπεριέχει τον πίνακα ενός άλλου σημαντικού Ολλανδού ζωγράφου, του Rembrandt. 

     O Van Gogh, έχοντας ως αφετηρία την "Ανάσταση του Λαζάρου" του πολύ παλιότερου χρονικά Rembrandt, ζωγραφίζει τη δική του εκδοχή της  σκηνής της "Ανάστασης". Η αναπαράσταση της "Ανάστασης του Λαζάρου" από τον Van Gogh διαφέρει αισθητά από την "Ανάσταση του Λαζάρου" του Rembrandt.

Vincent Van Gogh, Η Ανάσταση του Λαζάρου (κατά τον Ρέμπραντ), Saint Remy. 1890. Μουσείο Van Gogh. Άμστερνταμ  (βλ. Vincent Van Gogh, Η Ανάσταση του Λαζάρου)

Η σκηνή της Ανάστασης από τον Van Gogh διαδραματίζεται σ' ένα από τα αγαπημένα του "κίτρινα" λιβάδια της γαλλικής υπαίθρου (του Saint Remy), που συνήθιζε να απεικονίζει. Σε αντίθεση από το σκοτεινό πίνακα του Rembrandt, η "Ανάσταση του Λαζάρου" του Van Gogh φωτίζεται από έναν πελώριο ήλιο που προβάλλει στο βάθος, πάνω από τα βουνά του ορίζοντα.  Ο Van Gogh αφαιρεί από τη σκηνή την κεντρική μορφή του Χριστού, ο οποίος στον πίνακα του Ρέμπραντ απεικονίζεται με σηκωμένο το χέρι και με έκφραση δραματικής έντασης, τη στιγμή που εγείρει τον Λάζαρο. Αφαιρεί, επίσης, και άλλα δευτερεύοντα πρόσωπα που παρίστανται ως θεατές της σκηνής της Ανάστασης. Διατηρεί, όμως, δύο γυναικείες μορφές, τις αδελφές του Λαζάρου, τη Μάρθα και τη Μαρία. Μοντέλα για τις δύο μορφές ήταν δύο υπαρκτά γυναικεία πρόσωπα, που ο Van Gogh είχε γνωρίσει στην Arl και τις συναντάμε και σ' άλλους πίνακες του, η κυρία Roulin με το πράσινο φόρεμα και η κυρία Ginoux με το σκούρο ριγωτό φόρεμα. Ο ζωγράφος αποτυπώνει αριστοτεχνικά τον ανθρώπινο πόνο στη μορφή του Λάζαρου, αλλά και στην έκφραση και τις κινήσεις των δύο αδελφών του. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Λάζαρος απεικονίζεται με κόκκινα γένια στο πρόσωπό του. Η λεπτομέρεια αυτή κάνει πολύ πιθανή την άποψη, σύμφωνα με την οποία ο Van Gogh ταυτίζεται με τον Λάζαρο...Μήπως προσδοκά να αναστηθεί όπως ο Λάζαρος; Μήπως περιμένει να αναστηθεί όπως ο Λάζαρος; 

Ή μήπως πίστευε ότι είχε αναστηθεί όπως ο Λάζαρος;

Rembrandt, Η Ανάσταση του Λαζάρου, 1630-1632. Los Angeles County Museum of Art (βλ. Rembrandt, Η Ανάσταση του Λαζάρου).

Θεωρείται ότι ο Van Gogh ζωγράφισε την Ανάσταση του Λαζάρου από ένα χαρακτικό του Rembrandt που του είχε στείλει ο αδελφός του, o Theo.

Rembrandt, Η Ανάσταση του Λαζάρου, 1642. Χαρακτικό. Rijksmuseum Museum. Amsterdam.

O πίνακας του Van Gogh μου θύμισε το ποίημα του Χρίστου Λάσκαρι

Ο αναστημένος Λάζαρος διαλογίζεται

Ακούστηκε πως αναστήθηκα,

πως γύρισα πάλι στη ζωή

και είμαι ζωντανός

όσο και πρώτα.

Μπορεί να είναι κι έτσι.

Όμως,

ας μη γελιόμαστε.

Όσο και να αναστηθείς,

η παγωνιά του πεθαμένου

μένει.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Πάροδος", τ. 4, Ιούλιος 2004, σ. 272.

https://joyofmuseums.com/museums/united-states-of-america/los-angeles-museums/los-angeles-county-museum-of-art/the-raising-of-lazarus/

https://www.greek-language.gr/periodika/mags/parodos/2004/4/123197