Ρέμπραντ, Η αγία οικογένεια των αγγέλων

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων.

    Βρισκόμαστε ακόμα στις ημέρες των Χριστουγέννων... Για αυτό, ιδού ακόμα ένας αγαπημένος μου πίνακας με το νεογέννητο Χριστό.  Ο μεγάλος Ολλανδός ζωγράφος και χαράκτης του 17ου αιώνα, ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Ολλανδικού μπαρόκ, απεικονίζει μία οικογενειακή σκηνή στο εσωτερικό του εργαστηρίου ενός ξυλουργού. Η σκηνή θα μπορούσε να αναφέρεται σε μια καθημερινή στιγμή της οικογένειας ενός οποιουδήποτε Ολλανδού ξυλουργού του 17ου αιώνα. Τα χαριτωμένα, όμως, αγγελάκια που ίπτανται πάνω αριστερά από την κούνια του μωρού είναι φανερή ένδειξη ότι ο Ρέμπραντ απεικονίζει μία σκηνή της καθημερινότητας της Αγίας Οικογένειας, όταν ο Χριστός ήταν ακόμα βρέφος.

     Ο Ρέμπραντ φωτίζει τη σκηνή από τρεις πηγές φωτός. Η εργασία του Ιωσήφ και τα σύνεργα ξυλουργικής φωτίζονται από πάνω δεξιά, προφανώς από ένα παράθυρο του δωματίου που δεν φαίνεται στον πίνακα. Το πρόσωπο και το βιβλίο της Μαρίας φωτίζονται από κάτω δεξιά, από τη φωτιά που θερμαίνει το δωμάτιο. Οι άγγελοι φωτίζονται, επίσης, από το θείο φως του Ουρανού...

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων. 1645. Μουσείο Ερμιτάζ. Αγ. Πετρούπολη.

   H νεαρή μητέρα, η Μαρία, έχει διακόψει το διάβασμα της Βίβλου για να ελέγξει με τρυφερό ενδιαφέρον την κούνια του μωρού της. Κοιτάζει με λατρεία τον Χριστό, ο οποίος φαίνεται ότι κοιμάται μακάρια. Τα αγγελάκια είναι μάρτυρες της τρυφερής οικογενειακής στιγμής. Πίσω στο βάθος του δωματίου-ξυλουργείου, ο γήινος πατέρας, ο Ιωσήφ, εργάζεται "αθόρυβα" με τα εργαλεία της ξυλουργικής. Η σκηνή αποπνέει γαλήνη και θαλπωρή. Ο ύπνος του θείου Βρέφους παραμένει ατάραχος... Το κόκκινο χρώμα της κουβερτούλας του βρέφους, ίσως, αποτελεί συμβολική αναφορά στο μαρτύριο του Σταυρού που περιμένει τον Χριστό.

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων. 1645. Λεπτομέρεια. Μουσείο Ερμιτάζ. Αγ. Πετρούπολη.

     Υπέροχη η έκφραση του προσώπου της νεαρής μητέρας. Η Μαρία ντυμένη με την ενδυμασία και χτενισμένη με την κόμμωση γυναικών της μεσαίας τάξης των Κάτω Χωρών του 17ου αιώνα είναι μια γυναίκα που διαβάζει δίπλα στην κούνια του κοιμισμένου μωρού της. 

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια με κουρτίνα. Κρατική Πινακοθήκη. Kassel.

1646.

   Ο Ρέμπραντ έχει απεικονίσει αρκετές φορές σκηνές από την καθημερινότητα της ζωής της Αγίας Οικογένειας, σκηνές που δεν διαφέρουν από εκείνες που ζούσαν καθημερινά οι οικογένειες των εργαζομένων των Κάτω Χωρών του 17ου αιώνα. Στον παραπάνω πίνακα μία κόκκινη κουρτίνα που θυμίζει παράθυρο ή σκηνή θεάτρου βρίσκεται στην άκρη δεξιά, για να μας κάνει να αισθανθούμε, ίσως, ως αδιάκριτοι θεατές της ιδωτικής γαλήνης της Αγίας Οικογένειας. 

http://www.hermitagemuseum.org/iedu_En/re/templates/index.html
http://www.artbible.info/art/large/832.html
http://www.arthermitage.org/Rembrandt-Harmensz-van-Rijn/Holy-Family.html
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_058.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:41019.jpg
http://staff.science.uva.nl/~fjseins/RembrandtCatalogue/index.html
http://qspace.library.queensu.ca/bitstream/1974/1230/1/Hogan_Joan_M_200805_MA.pdf