Άννα Αγγελοπούλου: Κυριακή Πρωί. Πίνακες ζωγραφικής με κυριακάτικα πρωινά

Κυριακή Πρωί.

Σήμερα είναι ένα ήσυχο Κυριακάτικο πρωινό. Καθώς μοιράζομαι στιγμές ραστώνης και γαλήνης, θυμάμαι εικόνες από Κυριακάτικα πρωινά σε πίνακες ζωγραφικής. Είναι σκηνές από την καθημερινή ζωή άλλων εποχών και άλλων συνθηκών.
Ο Αμερικανός ζωγράφος Asher Brown Durand ζωγραφίζει μία σκηνή από την ύπαιθρο. Ένα ζευγάρι, ντυμένο μάλλον με τα γιορτικά του, βγαίνει από την αυλή της αγροτικής κατοικίας και ετοιμάζεται να οδεύσει προς την εκκλησία του χωριού που διακρίνεται στο βάθος του χωματόδρομου. Στην αυλή του σπιτιού φαίνονται να ακολουθούν και άλλες μορφές. Στο δρόμο βλέπουμε να προπορεύεται προς την εκκλησία η φιγούρα ενός άνδρα με μπαστούνι.

Asher Brown Durand, Κυριακή Πρωί. 1839. Μουσείο της Ιστορικής Κοινότητας της Ν. Υόρκης (Νew York History Society Museum).

Κυριακάτικο πρωινό στο σπίτι μιας μέσης αμερικανικής οικογένειας, μάλλον στην αγροτική ύπαιθρο λίγο μετά από τον Εμφύλιο Πόλεμο. Τα μέλη της οικογένειας κάθονται μπροστά από το μεγάλο τζάκι και γύρω από έναν ηλικειωμένο άνδρα (είναι μάλλον ο παππούς) που διαβάζει χωρία από την Αγία Βίβλο. Βλέπουμε πίσω δεξιά μία κυρία μεγάλης ηλικίας (είναι προφανώς η γιαγιά), δύο ζευγάρια νεότερης ηλικίας (ο ένας άνδρας έχει γυρισμένη την πλάτη στο κοινό). Από τις δύο νεότερες γυναίκες η μία κρατά ένα μωρό στην αγκαλιά της, ενώ στην άκρη δεξιά διακρίνουμε δύο παιδάκια που μιλάνε μεταξύ τους και μάλλον δεν προσέχουν την ανάγνωση του παππού.

Jonshon Eastman, Κυριακή Πρωί. 1866. Μουσείο της Ιστορικής Κοινότητας της Ν. Υόρκης (Νew York History Society Museum).

Ο Βρετανός ζωγράφος της Βικτωριανής εποχής Edmund Blair Leighton απεικονίζει αριστοτεχνικά μία κυριακάτικη σκηνή στο δρόμο ενός χωριού ή μιας κωμόπολης της αγγλικής υπαίθρου. Η κυριακάτικη ημέρα είναι υγρή. Βρέχει. Ένα κομψό καλοντυμένο ζευγάρι κάνει βόλτα υπό τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών. Ο κύριος κρατά με ευγένεια την ομπρέλα για να μη βραχεί η κοπέλα. Πίσω από το ζευγάρι ακολουθεί, χωρίς ομπρέλα, μία ηλικιωμένη γυναίκα που είναι μάλλον η συνοδός της κοπέλας. Δύο νεαρές γυναίκες κοιτάζουν με περιέργεια το ζευγάρι. Προφανώς το ζευγάρι δεν έχει ακόμα παντρευτεί, για αυτό η κοπέλα συνοδεύεται. Για αυτό, επίσης, προκαλεί το ενδιαφέρον της μικρής κλειστής κοινωνίας.

Edmund Blair Leighton, Ένα υγρό κυριακάτικο πρωινό. 1896. Ιδιωτική Συλλογή.

Κυριακή πρωί στο δρόμο μιας γειτονιάς μεταναστών στη Ν. Υόρκη στις αρχές του 20ού αιώνα. Μικροί και μεγάλοι με τα "καλά" τους ρούχα κάνουν βόλτα, μπορεί να γυρίζουν από την εκκλησία…παιδάκια παίζουν στο δρόμο, στο πεζοδρόμιο κάθονται γυναίκες με ενδυμασίες από τις χώρες της καταγωγής τους. Βλέπουμε φιγούρες να χαζεύουν από τα παράθυρα…και μπουγάδες ρούχων απλωμένες…

Jerome Myers, Κυριακή Πρωί. 1907. Memorial Art Gallery του Πανεπιστημίου του Rochester.

…Και τέλος ο πίνακας "Κυριακή νωρίς το πρωί" του αγαπημένου μου ζωγράφου Edward Hopper. Αρχές της δεκαετίας του 1930 στην 5η Λεωφόρο της Ν. Υόρκης. Βλέπουμε δυώροφα κτίρια, στο εισόγειο των οποίων στεγάζονται μικρά καταστήματα. Ηρεμία και γαλήνη επικρατούν στον πολυσύχναστο κεντρικό δρόμο της Ν. Υόρκης. Οι υπέροχες φωτοσκιάσεις στο κτίριο και στο δρόμο δημιουργούν ονειρική ατμόσφαιρα σ' έναν πίνακα που χαρακτηρίζεται από φωτορεαλισμό. Τελικά ο φωτορεαλισμός μπορεί να "μεταμορφώνει" την πραγματικότητα σε όνειρο…και νωρίς την Κυριακή το πρωί όλα είναι ακόμα "όνειρο".