Άννα Αγγελοπούλου: Γυναίκες μόνες σε καφέ και μπαρ. Πίνακες του Édouard Manet.

Γυναικεία πορτρέτα σε καφέ και μπαρ

Υπήρξε ασφαλώς ένας μεγάλος καλλιτέχνης ο Édouard Manet (1832-1883), ένας από τους εισηγητές της μοντέρνας τέχνης στη ζωγραφική, με μεγάλη συμβολή στη μετάβαση από το ρεαλισμό στον ιμπρεσιονισμό. Mία από τις πιο συνηθισμένες θεματολογίες του ήταν η απεικόνιση σκηνών από την καθημερινή ζωή στο Παρίσι, στους δρόμους και τα καφέ ή μπαρ της γαλλικής πρωτεύουσας.

Επιλέγω να σας παρουσιάσω τα παρακάτω έργα του Manet που απεικονίζουν προσωπογραφίες μοναχικών γυναικών σε καφέ και μπαρ.

Ο παρακάτω πίνακας είναι από τους αγαπημένους μου. Αποπνέει γλυκύτατη μελαγχολία και εκφράζει την απόλυτη μοναξιά. Μια νεαρή γυναίκα κάθεται μόνη σ' ένα καφέ. Φαίνεται θλιμμένη και δείχνει βυθισμένη στις σκέψεις της. Στηρίζει με περισυλλογή το κεφάλι στο ένα χέρι της, ενώ στο άλλο χέρι διακρίνουμε να κρατά ένα τσιγάρο. Μπροστά της ένα ποτήρι με δαμάσκηνο-μπράντυ, δημοφιλές ποτό της εποχής. Ποια είναι η ταυτότητά της; τι σκέφτεται, τι και ποιον περιμένει; Mία μόνη γυναίκα σ' ένα καφέ στα τέλη του 19ου αιώνα δεν μπορεί να ανήκει στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Είναι, το πιο πιθανόν, μια γυναίκα "ελευθέρων ηθών" ή μια γυναίκα της εργατικής τάξης, που ίσως εργάζεται ως πωλήτρια σε κάποιο κατάστημα ή…

Édouard Manet, το δαμάσκηνο μπράντυ. Γύρω στα 1877. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον.

Édouard Manet, δύο γυναίκες που πίνουν μπύρες. 1878. Συλλογή Burrell. Μουσεία Γλασκώβης.

Οι γυναίκες πίνουν μπύρες και στους δύο πίνακες. Μοναχικές παρουσίες μέσα στην πολυκοσμία των μπαρ.

Édouard Manet, Στο Καφέ Concert. 1879-1880. The Walters Art Museum. Βαλτιμόρη.

Ο παρακάτω πίνακας θεωρείται από τα πιο διάσημα έργα του Μανέ και είναι ο τελευταίος πίνακας του. Στο μπαρ των μέχρι σήμερα γνωστών Folies Bergére στέκεται μία νεαρή γυναίκα. Είναι εργαζόμενη και ακουμπά τα χέρια της στον πάγκο με τα ποτά και τα φρούτα. Πίσω της βρίσκεται ένας τεράστιος καθρέπτης, στον οποίο βλέπουμε ως αντανάκλαση τη σκηνή και τους θαμώνες του κέντρου που προφανώς περιμένουν να δουν τη χορευτική παράσταση. Φαίνεται τελείως απόμακρη από το περιβάλλον, βαθύτατα θλιμμένη, απόλυτα μόνη και μοναχική. Το βλέμμα της ταξιδεύει πέρα μακριά...