Ελπίδα. Ένας συμβολικός πίνακας του George Frederic Watts

Ελπίδα ή Aπελπισία;

   Ο Βρεττανός ζωγράφος της Βικτωριανής εποχής George Frederic Watts (1817-1904) συνδέθηκε με το κίνημα του συμβολισμού και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στην εποχή του για την απεικόνιση αλληγορικών θεμάτων. Ο παρακάτω πίνακας με τον τίτλο "Ελπίδα" είναι από τα πιο γνωστά έργα του. Η Ελπίδα απεικονίζεται ως μία νεαρή τυφλή κοπέλα, ντυμένη με αιθέριο φόρεμα, η οποία βρίσκεται καθισμένη πάνω σε μία σφαίρα, που θυμίζει πλανήτη, και έχει δεμένα τα μάτια της με λευκό μαντήλι. Κρατά λύρα και φαίνεται να παίζει μουσική.  Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι η λύρα της Ελπίδας έχει σπασμένες τις χορδές της, εκτός από μία μόνο χορδή.

      Η ασυνήθιστη αυτή αλληγορική απεικόνιση της Ελπίδας είναι, θα έλεγα, αινιγματική, μυστηριώδης και μαγεύει τους θεατές. Η στάση και η έκφραση της κοπέλας-Ελπίδας αποπνέει θλίψη και παραίτηση. Η ονειρική ατμόσφαιρα, που οφείλεται στα απαλά-αχνά χρώματα και την αμυδρή αίσθηση της μουσικής από τη μονόχορδη λύρα, σε συνδυασμό με τη στάση του σώματος και τη ψυχική διάθεση της κοπέλας μεταδίδουν γλυκύτατη μελαγχολία. Ένας κριτικός της εποχής διατύπωσε την άποψη ότι στο έργο έπρεπε να δοθεί η ονομασία "Απελπισία" και όχι "Ελπίδα".

George Frederic Watts, Ελπίδα. 1886. Πινακοθήκη Tate. Λονδίνο.

  Η Ελπίδα έχει ακουμπήσει το κεφάλι της πάνω στη λύρα και προσπαθεί να ακούσει τη μουσική από τη μία χορδή. Αυτή η ονειρική, μαγική εικόνα της Ελπίδας ανήκει σε μία ευρύτερη σύνθεση εικόνων που ζωγράφισε ο Watts και είναι γνωστή με το όνομα "Το Σπίτι της Ζωής". Ο Watts ζωγράφισε το έργο σε δύο παραλλαγές. Η μία βρίσκεται σε Ιδιωτική Συλλογή και η άλλη εκτίθεται στην Πινακοθήκη Tate.

  

   Ο George Frederic Watts κινήθηκε στους κύκλους των Προραφαηλιτών ζωγράφων και θεωρείται ότι είχε επηρεαστεί από αυτούς. Φαίνεται ότι η στάση των γυναικών στους παρακάτω πίνακες του Dante Gabriel Rossetti και του Ed. Burne Jones ύπηρξε πρότυπο για την Ελπίδα του Watts.

   

Dante Gabriel Rossetti, H σειρήνα της θάλασσας. 1877. Fog Art Museum. Πανεπιστήμιο του Harvard. Cambridge. Μασαχουσέτη.

Ed. Burne Jones, O τροχός της τύχης. 1883. Musée d' Orsay.

   Ένα ακόμα έργο που πιθανόν επηρέασε τον Watts.

Albert Joseph Moore, Οι ονειροπόλοι. 1884. Birmingham Museum-Art Gallery.

http://www.tate.org.uk/art/artworks/watts-hope-n01640
http://en.wikipedia.org/wiki/Hope_(painting)
http://www.victorianweb.org/painting/watts/paintings/12.html
http://www.harvardartmuseums.org/collections/object/230614?position=3
http://www.musee-orsay.fr/en/collections/works-in-focus/painting.html?no_cache=1&zoom=1&tx_damzoom_pi1%5BshowUid%5D=2273
http://www.victorianweb.org/painting/moore/paintings/king.html