Τρόπος εξέτασης του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ΓΕΛ Πανελ. Εξετάσεις 2019-20

Σάββατο 2 Απριλίου 2016

Απρίλιος. Αrt Nouveau εικόνεςγια τον Απρίλιο και ένα ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη.

Απρίλιος


Ήλθε ο Απρίλιος σήμερα. Βρισκόμαστε στην καρδιά της Άνοιξης. Τον έχω συνδέσει περισσότερο από κάθε άλλο μήνα με εικόνες της art nouveau, ίσως γιατί το κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα άνθη. Είναι η τέχνη των λουλουδιών...
   Στο ημερολόγιο του Eugène Grasset για το έτος 1896, ο μήνας Απρίλιος απεικονίζεται ως μία νεαρή γυναίκα να κρατά λουλούδια και να βρίσκεται σ' ένα κήπο με ανθισμένα δέντρα. Φορά ένα αέρινο φόρεμα με λουλούδια.

 Eugène Grasset (1841-1914), Απρίλιος. 1896. Το ημερολόγιο φέρει τον τίτλο "Η ωραία κηπουρός". Για κάθε μήνα αντιστοιχεί η εικόνα μίας κοπέλας στον κήπος. Ο κήπος και η ενδυμασία της κοπέλας αλλάζουν κάθε φορά ανάλογα με την εποχή του χρόνου. (Bλ. http://www.christina.com/art/belle-jardiniere-1896/)

Και ένα ποίημα βαθύτατο λυρικό και ερωτικό της Μαρίας Πολυδούρη για τον Απρίλιο με εικόνες art nouveau της εικονογράφου Elizabeth Sonrel (1876-1953). Η Sonrel δημιούργησε μεγάλο αριθμό διαφημιστικών αφισών και καρτ ποστάλ με υπέροχα πορτρέτα γυναικών. Το έργο της κινείται στην ονειρική ατμόσφαιρα των Προραφαηλιτών ζωγράφων και του συμβολισμού.

Μαρία Πολυδούρη, ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΙΑΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ


Ὁ Ἀπρίλης κ᾿ ἡ Σελήνη μέσα στὸ ἄλσος
σμίξαν. Τὸ μεσονύχτι μεθυσμένοι
περάσαν μ᾿ εὐθυμία.
Καὶ τώρα στὴ γαλήνη εἶνε ἁπλωμένη
ρεμβαστικὴ ματιά, ἡ μελαγχολία.


Δυὸ δέντρα ἀναπολοῦνε
μία νύχτα καταιγίδας, ποὺ οἱ κορφές τους
ἐρωτικὰ μπλεχτῆκαν
καὶ στὴν ἀνάμνησή τους ξεπετιέται
λυγμὸς ἀπὸ χορδὲς ποὺ δονηθῆκαν.


Elizabeth Sonrel (1876-1953), Απρίλης.


- Στὸν ὕπνο σου κόρη γλυκειά...
Ἕν᾿ ἀνοιχτὸ παράθυρο
στὸ ἁγιόκλημα πνιγμένο
κ᾿ ἡ κόρη κρίνο, μὲ τὸ φῶς
τοῦ φεγγαριοῦ ντυμένο.


- Τοῦ τραγουδιοῦ μου ἡ φωνή...
Κι᾿ ἀγγίζει στὸν ἀμύριστο
κάλυκα τῆς καρδιᾶς της
σὰν ὄνειρον ἀθώας χαρᾶς
ὁ πρῶτος ἔρωτάς της.


Καὶ λίγο λίγο σκοτεινιάζει τὸ ἄλσος.
Στὸ κυπαρίσσι στάθηκε ἡ Σελήνη
βαθιὰ συλλογισμένη.
Ὁ Ἀπρίλης πιὰ βαρέθηκε νὰ δίνη
φιλιά. Φεύγει κ᾿ ἡ Νύχτα κουρασμένη.


Ὅλα σιγῆσαν μόνο γιὰ νὰ μείνη
τὸ φλογερὸ παράπονο:


- Γιατί μ᾿ ἔχεις σ᾿ αἰώνια τυράννια...
τὸ κλάμα τῆς κιθάρας ποὺ ἀνεβαίνει
πρὸς τὴ χλωμὴ Σελήνη, πρὸς τὰ οὐράνια...

Από την ποιητική συλλογή Ηχώ στο χάος (1929)

Elizabeth Sonrel (1876-1953), Απρίλιος. Γύρω στα 1900.

8 σχόλια:

  1. Δεν ήξερα το ωραίο ποίημα της Πολυδούρη. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν τρελαινόμουνα με τη λυρική ποίηση. Όσο περνούν τα χρόνια όμως, δεν μπορώ να μην εκτιμήσω την ομορφιά της.
    Στο ίδιο πνεύμα λοιπόν παραθέτω το ποίημα που μου έστειλε χτες μια φίλη.


    Ο ΑΠΡΙΛΗΣ Κ' Η ΑΥΓΗ

    Ταίρι νιόνυφο προβαίνει
    Ο Απρίλης κι η Αυγή.
    Να του στρώσει το προσμένει
    Νυφικό κρεβάτι η Γη.

    Χίλια δώρα ετοιμάζει
    Για το ταίρι π' αγαπά.
    Τα ξεθάφτει, και χαλάζι
    Πλούτη ατίμητα σκορπά.

    Εις τους κήπους άνθη χύνει
    Και πουλιά στις λαγκαδιές,
    Στα πουλιά τραγούδια δίνει,
    Και στα άνθη ευωδιές.

    Στο χλωρό χορτάρι αρνάκια
    Να χαρούνε προσκαλεί
    Και δυο τρία συννεφάκια
    Ντύνει με λευκή στολή.

    Τη δροσιά κάνει να λάμπει
    Σα διαμάντι στα κλαριά,
    Άνθος φτερωτό την κάμπη,
    Αεράκι το βοριά.

    Και τα δέντρα φουντωμένα,
    Πράσινα βαθιά, ανοιχτά,
    Μόλις βγήκαν νιοβαμμένα,
    Απ' τα χέρια της κι αυτά.

    Είν' η λίμνη πιο γαλάζια,
    Πιο καθάρια η ρεματιά,
    Πιο πολλά έχ' η κόρη νάζια,
    Και ο έρωτας ψευτιά...

    Ταίρι νιόνυφο προβαίνει
    Ο Απρίλης κι η Αυγή
    Να του στρώσει το προσμένει
    Νυφικό κρεβάτι η Γη.

    (Το έγραψε ο Κωστής Παλαμάς το 1881 και το δημοσίευσε η " Εστία" στις 23 Μαϊου 1882.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ μαζί σου. Ούτε εγώ τρελαινόμουν με τη λυρική ποίηση. Τα θεωρούσα "μελιστάλιχτα" ποιήματα...Όσο όμως περνούν τα χρόνια, αρχίζω να τα εκτιμώ. Έχουν ιστορική αξία αλλά χαρακτηρίζονται και από γνήσιο συναίσθημα. Βιώνουν την πραγματικότητα ως συναίσθημα. Όσο για τον Παλαμά, δεν μου άρεζε... Τον απέφευγα. Δεν τον δίδασκα και στους μαθητές μου. Ωστόσο, πιστεύω ότι τον έχω "αδικήσει". Το ποίημα για τον Απρίλη που μου έστειλες, το γνωρίζω και σκεφτόμουν να το αναρτήσω κάποια άλλη μέρα του Απριλίου. Με πρόλαβες πάλι. Καλό μας Απρίλη, λοιπόν! Περίεργος μήνας!

      Διαγραφή
    2. Μόνο "Ο δωδεκάλογος του γύφτου" ήταν μέσα στα ενδιαφέροντά μου κι αυτό γύρω στα 22-23 μου χρόνια, νεοδιόριστη στο Κρανίδι. Μου έκανε εντύπωση που τον βρήκα ανάμεσα στα βιβλία ενός σεβάσμιου ιερέα, που έμενε δίπλα μου. Ο υπόλοιπος Παλαμάς μου ήταν αδιάφορος. Εκ των υστέρων, βέβαια, ξέρουμε και οι δυο μας ότι και ο Παλαμάς έχει την αξία του. Μόνο που έπρεπε να φάμε πολλά ψωμιά μέχρι να το δεχτούμε φυσικώ τω τρόπω.

      Διαγραφή
    3. Κι' έσκυψα προς την ψυχή μου
      σα στην άκρη πηγαδιού,
      κι έκραξα προς την ψυχή μου
      με το κράξιμο του νου
      κι' από το πηγάδι το βαθύ
      σαν από ταξίδια ξένη.
      προς εμένα ανεβασμένη
      ξαναγύρισε η φωνή.
      Νομίζω ότι είναι από το Δεύτερο Λόγο του Δωδεκάλογου.
      Στη Β τάξη Γυμνασίου ο φιλόλογός μου ανέθεσε σ' ολους τους μαθητές να διαβάσουν ένα βιβλίο και να το παρουσιάσουν στην τάξη. Σ' εμένα έτυχε ο Δωδεκάλογος του Γύφτου του Κ. Παλαμά.
      Θυμάμαι ότι μ' έβαζε να τον παρουσιάζω κατά Λόγο. Κάθε μέρα από ένα Λόγο. Δύο εβδομάδες κράτησε το "μαρτύριο".
      Σκέφτομαι, όμως,τι εμπνευσμένοι ήταν εκείνοι οι "παλαιομοδίτες" καθηγητές. Έβαζαν τους μαθητές τους να διαβάζουν ποίηση.
      Από τότε θυμάμαι τους παραπάνω στίχους. Μου εντυπώθηκαν...
      Ακόμα μία εξομολόγηση με νοσταλγική διάθεση. Μήπως γερνάμε;
      Καλό υπόλοιπο Κυριακής!

      Διαγραφή
  2. Πολύ όμορφη ανάρτηση !!!
    Καλό μήνα Άννα και καλή συνέχεια !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πανεμορφες αναρτησεις!! Μου αρεσε ιδιαιτερα και το εισαγωγικο σχολιο του ιστοτοπου! Καλο μηνα και καλη συνεχεια εμπνευσμενη!! Ευχαριστουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλό Απρίλιο! Χαίρομαι που σας άρεσαν οι αναρτήσεις και επικοινωνήσατε μαζί μου!

      Διαγραφή