Η θάλασσα στην ποίηση και τη ζωγραφική. Κώστας Καρυωτάκης και Edvard Munch

Κώστας Καρυωτάκης, Το εγκώμιο της θάλασσας

Edvard Munch, Το μυστήριο μίας καλοκαιρινής νύχτας. 1892.

Edvard Munch, παιδιά που κολυμπούν στη θάλασσα. 1897-99. Ιδιωτική Συλλογή.

Edvard Munch, Φεγγαρόφωτο στην παραλία. 1892. Ιδιωτική Συλλογή.

   Eίναι ένα από τα ποιητικά πεζά του Κώστα Καρυωτάκη. 

Ι

Ἡ θάλασσα εἶναι ἡ μόνη μου ἀγάπη. Γιατί ἔχει τὴν ὄψη τοῦ ἰδανικοῦ. Καὶ τ᾿ ὄνομά της εἶναι ἕνα θαυμαστικό.

Δὲ θυμᾶμαι τὸ πρῶτο ἀντίκρισμά της. Χωρὶς ἄλλο θὰ κατέβαινα ἀπὸ μία κορφή, φέρνοντας ἀγκαλιὲς λουλούδια. Παιδὶ ἀκόμα, ἐσκεπτόμουν τὸ ρυθμὸ τοῦ φλοίσβου της. Ξαπλωμένος στὴν ἀμμουδιά, ἐταξίδευα μὲ τὰ καράβια ποὺ περνοῦσαν. Ἕνας κόσμος γεννιόταν γύρω μου. Οἱ αὖρες μοῦ ἄγγιζαν τὰ μαλλιά. Ἄστραφτε ἡ μέρα στὸ πρόσωπό μου καὶ στὰ χαλίκια. Ὅλα μοῦ ἦταν εὐπρόσδεκτα: ὁ ἥλιος, τὰ λευκὰ σύννεφα, ἡ μακρινὴ βοή της.

Ἀλλὰ ἡ θάλασσα ἐπειδὴ ἤξερε, εἶχε ἀρχίσει τὸ τραγούδι της, τὸ τραγούδι της ποὺ δεσμεύει καὶ παρηγορεῖ.

Εἶδα πολλὰ λιμάνια. Στοιβαγμένες πράσινες βάρκες ἐπήγαιναν δῶθε κεῖθε σὰν εὔθυμοι μικροὶ μαθητές. Κουρασμένα πλοῖα, μὲ ὀνόματα περίεργα, ἐξωτικά, ὕψωναν κάθε πρωὶ τὴ σκιά τους. Ἄνθρωποι σκεφτικοί, ὥριμοι ἀπὸ τὴν ἅλμη, ἀνέβαιναν σταθερὰ τὶς ἀπότομες, κρεμαστὲς σκάλες. Ἄγρια περιστέρια ζυγίζονταν στὶς κεραῖες.

Ὕστερα ἐνύχτωσε. Μιὰ κόκκινη γραμμὴ στὸν ὁρίζοντα, μόλις ἔβρισκε ἀπάντηση στὶς ράχες τῶν μεγάλων, ἀργῶν κυμάτων. Ἐσάλευαν σὰν ἀπὸ κάποια μυστική, ἐσωτερικὴ αἰτία, καὶ ἅπλωναν πλησιάζοντας, γιὰ νὰ σπάσουν ἀπαλά, βουβά. Ὅλα τ᾿ ἄλλα -- ὁ οὐρανός, τὰ βουνὰ ἀντίκρυ, τὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος -- ἕνα τεράστιο μαῦρο παραπέτασμα.

(απόσπασμα)

Edvard Munch, Μελαγχολία. 1894. 

Edvard Munch, Mελαγχολία. 1906.

Edvard Munch, Χορεύοντας στην παραλία. 1900-1902.  Μουσείο Munch.

Edvard Munch, Άνδρας και γυναίκα στην παραλία. 1907.

http://karyotakis.awardspace.com/prose/thalassa.htm
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/kwstas_karywtakhs/06_index.htm

http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?s=tu&m=a&aid=1793&p=2

http://www.wikiart.org/en/edvard-munch
http://www.edvardmunch.org/dance-on-shore.jsp#prettyPhoto