Ωδή στον φοιτητή Κώστα Γεωργάκη με τον Καιόμενο του Τάκη Σινόπουλου

Ας θυμηθούμε τον Κώστα Γεωργάκη

   Πέρασε για ακόμη μία φορά η επέτειος για το Πολυτεχνείο...και γιορτάστηκε...όπως γιορτάστηκε... Κάθε χρόνο απομακρυνόμαστε από  την εποχή και τα γεγονότα. ...και βέβαια έχουμε αρχίσει να ξεχνάμε...ή μάλλον υπάρχουν πολλά από εκείνη την εποχή που δεν τα γνωρίζουμε, που λίγοι τα ξέρουν και ακόμα λιγότεροι ενδιαφέρονται να αναζητήσουν και να βρουν... Σήμερα θυμήθηκα την περίπτωση του Κώστα Γεωργάκη και θέλω να μοιρασθώ αυτή τη μνήμη μαζί σας.

Κώστας Γεωργάκης (Κέρκυρα 1948-Γένοβα 1970).  Χαμογελάει στον φακό δίπλα στη θάλασσα. Το μέλλον είναι μπροστά του...αλλά δεν θα προλάβει να πραγματοποιήσει τα όνειρά του...

   Στις 19 Σεπτεμβρίου του 1970 τις πρώτες πρωινές ώρες, μεσούσης της δικτατορίας, ο Κερκυραίος Κώστας Γεωργάκης σε ηλικία 22 ετών αυτοπυρπολήθηκε στην πλατεία Ματεότι της Γένοβα όπου σπούδαζε Γεωλογία από το 1967. Η αυτοπυρπόλησή του έγινε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το στρατιωτικό καθεστώς, τη Χούντα της Ελλάδας (1967-1974). Ο Γεωργάκης, ως φοιτητής ήταν μέλος της ΕΔΗΝ, της Νεολαίας της Ένωσης Κέντρου και στην Ιταλία είχε εκφρασθεί πολλά φορές εναντίον της Δικτατορίας.

   Τον Ιούλιο του 1970 είχε δώσει ανώνυμη συνέντευξη σε εφημερίδα όπου εξέφρασε καθαρά την αντίθεσή του στη Δικτατορία και καταγγείλει ότι πράκτορες της Χούντας είχαν διεισδύσει στις φοιτητικές οργανώσεις της Ιταλία.

   Επειδή έγινε γνωστός για την αντιδακτορική δράση του και λόγω των απειλών για την οικογένειά του στην Ελλάδα, αποφασισε να προκαλέσει την προσοχή της Διεθνούς Κοινότητας με μία εντυπωσιακή ενέργεια, τη δημόσια αυτοπυρπόληση. Ήταν ο μοναδικός Έλληνας που αποφάσισε συνειδητά να διαμαρτυρηθεί, δίνοντας οδυνηρό τέλος στη ζωή του. Πρόκειται φυσικά για μία ακραία μορφή διαμαρτυρίας.

   Όταν σκέφτομα τον Γεωργάκη, πάντα θυμάμαι και το ποίημα του Τάκη Σινόπουλου.

Τάκη Σινόπουλου, Ο καιόμενος

Κοιτάχτε μπήκε στη φωτιά! είπε ένας απ' το πλήθος.

Γυρίσαμε τα μάτια γρήγορα. Ήταν

στ' αλήθεια αυτός που απόστρεψε το πρόσωπο όταν του

μιλήσαμε. Και τώρα καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.

Διστάζω. Λέω να πάω εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.

Είμαι από τη φύση μου φτιαγμένος να παραξενεύομαι.

Ποιος είναι τούτος που αναλίσκεται περήφανος;

Το σώμα του το ανθρώπινο δεν τον πονά;

Η χώρα εδώ είναι σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.

Ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις μου είπαν.

Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. Καταμόναχος.

Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο.

Γινόταν ήλιος.

Στην εποχή μας όπως και σε περασμένες εποχές

άλλοι είναι μέσα στη φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.

Ο Ποιητής μοιράζεται στα δυο.

Τάκης Σινόπουλος,  Συλλογή Ι. 1951-1964, Ερμής, Αθήνα 1976, σ. 107.

Το σημείο της αυτοπυρπόλησης.  

Μία ομάδα οδοκαθαριστών που καθάριζε την πλατεία Ματεότι έγιναν αυτόπτες μάρτυρες της αυτοπυρπόλησης. Ένας νέος, τυλιγμένος στις φλόγες, έτρεχε μπροστά από το δικαστικό μέγαρο και φώναζε «Ζήτω η Ελλάδα, κάτω η δικτατορία». Αρνήθηκε την βοήθειά τους και πέθανε εννιά ώρες αργότερα, στο κοντινό νοσοκομείο.

"Ο γιος σου δεν είναι ήρωας, είναι ένας άνθρωπος σαν τους άλλους, ίσως μάλιστα να φοβάμαι και λίγο περισσότερο… Φίλα τη γη μας για μένα. 

Δεν αντέχω άλλο μετά τρία χρόνια βίας

Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά παρά να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν ελεύθερο άτομο»

Απόσπασμα από την επιστολή που άφησε ο Γεωργάκης στον πατέρα του.

Προσωπικά αντικείμενα του Κώστα Γεωργάκη στο σημείο της αυτοπυρπόλησης στην πλατεία της Γένοβα. Το γεγονός συγκλόνισε την τοπική κοινωνία, τους Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού, την ιταλική κοινή και διεθνή γνώμη. Το καθεστώς στην Ελλάδα αιφνιδιάστηκε από την πράξη αυτή και φρόντισε επιμελώς να την αποσιωπήσει, τρομοκρατώντας ταυτόχρονα και την οικογένεια του.

Η αυτοπυρπόληση του Γεωργάκη κίνησε το ενδιαφέρον του ιταλικού αλλά και του δυτικού τύπου και συνέβαλε στη διαμόρφωση αντιδικτατορικού κλίματος στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.  

Επικαλούμενη λόγους ασφαλείας και φοβούμενη πως μια τελετή στην μνήμη του θα γινόταν αφορμή για συλλαλητήριο, η Χούντα καθυστέρησε τέσσερις μήνες την επιστροφή της σωρού του. Στις 18 Ιανουαρίου του 1971, μέσα σε άκρα μυστικότητα έφτασε στην ιδιαίτερη πατρίδα του και τελικά θάφτηκε στο Α' δημοτικό Νεκροταφείο. Η θυσία του αναγνωρίστηκε στην Μεταπολίτευση, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Στην Κέρκυρα υπάρχει πλατεία με το όνομά του και τον αδριάντα του.  

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος έγραψε ένα ποίημα προς τιμή του Γεωργάκη.

Νικηφόρου Βρεττάκου, Αὐτοπυρπόληση

Στόν φοιτητή πού αὐτοπυρπολήθηκε στή Γένοβα το 1970

[19/9/1970]

Ντύθηκες γαμπρός

φωταγωγήθηκες σάν ἔθνος.

Ἔγινες ἕνα θέαμα ψυχῆς

ξεδιπλωμένης στόν ὁρίζοντα.

Εἶσαι ἡ φωτεινή

περίληψη τοῦ δράματός μας,

τά χέρια μας πρός τήν Ἀνατολή

καί τά χέρια μας πρός τή δύση.

Εἶσαι στήν ἴδια λαμπάδα τή μιά

τ’ ἀναστάσιμο φῶς

κι ὁ ἐπιτάφιος θρῆνος μας.

 "ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ. Η θέα τοῦ κόσμου", τομ. 2ος , σ. 359. Πρωτοδημοσιεύθηκε στο "ΟΔΟΙΠΟΡΙΑ 1967-1970", 1972.

  

Ιταλική επιγραφή που βρίσκεται στο σημείο της αυτοπυρπόλησης.

"Al giovane Greco Constantino Georgakis che à sacrificato i suoi 22 anni per la Libertà e la Democrazia del suo paese. Tutti gli Uomini Liberi rabbrividiscono davanti al suo Eroico Gesto. La Grecia Libera lo ricorderà per sempre"

"Στον νεαρό Έλληνα Κωνσταντίνο Γεωργάκη που θυσίασε τα 22 χρόνια του για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία της πατρίδας του. Όλοι οι ελεύθεροι άνθρωποι σκιρτούν μπροστά στην ηρωική του χειρονομία. Η Ελεύθερη Ελλάδα θα τον θυμάται για πάντα".

Άραγε τον θυμάται;  Άραγε τον θυμόμαστε;

Δείτε το ρεπορτάζ του Κώστα Κούλογλου για την ιστορία του Κώστα Γεωργάκη

http://62.103.28.111/photographic/rec.asp?id=75049&nofoto=0 http://tvxs.gr/news/prosopa/kostas-georgakis-o-anthropos-poy-aytoktonise-gia-tin-eleytheria

http://www.mixanitouxronou.gr/tag/kostas-georgakis/
http://aromalefkadas.gr/kώστας-γεωργάκης-ένας-πραγματικός-αντ/

https://www.sansimera.gr/biographies/194