Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου 2018

Ο Έρωτας στη ζωγραφική και την ποίηση: εικόνες έρωτα στην αγροτική εξοχή και η "Σιωπή του Έρωτα" του Oscar Wilde.

Η σιωπή του έρωτα στην εξοχή.

  Ο  Jules Bastien Lepage (1848-1884) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ζωγράφους της τελευταίας περιόδου του ρεαλισμού και της πρώτης φάσης του νατουραλισμού. Γόνος αγροτικής οικογένειας αμπελουργών απεικονίζει με "ποιητικό" ρεαλισμό στιγμιότυπα της γαλλικής αγροτικής υπαίθρου και ζωής, μεταφέροντας προσωπικά βιώματα και εμπειρίες από τη ζωή του στην επαρχία. 
  Επιλέγω τον παρακάτω πίνακα που αναπαριστά μία τρυφερή ερωτική σκηνή στο χωριό. Συνάντηση δύο ερωτευμένων κάπου απόμερα. Aνάμεσά τους, τους συνδέει και τους διαχωρίζει ταυτόχρονα, ο φράκτης του κήπου. Ο νεαρός έχει σκύψει ελαφρά προς το μέρος της και της μιλά με πάθος. Βλέπουμε μόνο το δικό του σοβαρό πρόσωπο. Εκείνη έχει γυρισμένη την πλάτη της προς τους θεατές, κρατά ένα λουλούδι και τον ακούει σιωπηλή με συστολή. Στο βάθος τα σπίτια και η εκκλησία του χωριού.

Jules Bastien Lepage (1848-1884), Ό έρωτας στο χωριό. 1882. Κρατικό Μουσείο του Πούσκιν. Μόσχα. Ένα υπέροχο λυρικό στιγμιότυπο μίας ερωτικής στιγμής. Η ερωτική συνάντηση δύο νέων ανθρώπων στη φύση. Τον ακούει σιωπηλή, κρατώντας ένα λουλούδι.  Υπέροχες λεπτομέρειες: η έκφραση του προσώπου, τα χέρια και η κλίση του σώματος του νεαρού άντρα, οι πλεξίδες και τα ρούχα της κοπέλας, το μικρό άνθος που κρατά.

   Ο πίνακας αυτός αγαπήθηκε πολύ από τους Ρώσους ζωγράφους στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, όπως ο  Ρώσος συμβολιστής ζωγράφος Mikhail Nestorov (1842-1962).

Mikhail Nestorov (1842-1962), Ζευγάρι στον ποταμό Βόλγα. 1905.  Σιωπηλοί και οι δύο της, ένα σούρουπο στο Βόλγα ποταμό. Εκείνη καθισμένη, κοιτάζει ένα λουλούδι που κρατά. Εκείνος όρθιος ατενίζει πέρα μακριά στο ποτάμι.

Mikhail Nestorov (1842-1862), Ερωτική αρμονία. Δύο χορδές. 1905. Κρατικό Μουσείο του Nizhny Novgorod.  Σαν δύο χορδές οι ερωτευμένοι στην άκρη της λίμνης κοιτάζουν σιωπηλα ...στη λίμνη ένα ζευγάρι κύκνων... Ο πίνακας είναι χαρακτηριστικό δείγμα του ρωσικού συμβολισμού και art nouveau.

 Oscar Wilde, Η σιωπή του Έρωτα 

Έτσι όπως συχνά ο ήλιος με την εντυπωσιακή του λάμψη
διώχνει το θαμπό φεγγάρι, όσο και αν αντιστέκεται
στη σκοτεινή σπηλιά του, χωρίς να ακούσει
ούτε ένα τραγούδι από το αηδόνι
έτσι η ομορφιά σου μου σφραγίζει τα χείλη
και κάνει παράφωνα για μένα τα πιο όμορφα τραγούδια

Κι όπως την αυγή πάνω από τα λιβάδια
περνά ο άνεμος με τα ορμητικά του φτερά
και σπάει τα καλάμια με τα δυνατά φιλιά του
που αυτά μόνο, μπορούν να γίνουν όργανα τραγουδιού
έτσι τα ορμητικά μου πάθη, παραδέρνουν συνέχεια μέσα μου
και η τόσο μεγάλη αγάπη κάνει την αγάπη μου βουβή

Όμως τα μάτια μου σου έδειξαν εσένα
γιατί είμαι σιωπηλός και η λύρα μου ακούρδιστη
πριν γίνει ο χωρισμός μας μοιραίος
και πριν μας αναγκάσει να φύγουμε
εσύ για άλλα χείλη που τραγουδούν με αρμονία
κι εγώ εδώ να αναπολώ μάταια
φιλιά που δεν σου έδωσα, τραγούδια που δεν σου είπα...








Κράτα τοΚράτα το

2 σχόλια:

  1. EΡΩΤΑΣ

    Ο εξοχικός δρόμος, που χανόταν
    Στον ορίζοντα, η πόλη, τα βιβλία, τα σκεύη, η μέρα
    Όταν τα φώναζε με το όνομά τους, ή όταν
    Στο μυστικό φως τα έδινε η νύχτα,
    Εσένα ονόμαζαν. Μεταμορφώνονταν σ’ Εσένα
    Παίρνοντας το δικό σου σχήμα και με τις δικές σου
    Συνήθισαν να εκφράζονται κινήσεις.

    Έτσι, όλη τη μέρα Σ’ έβλεπα και τόσο
    Σε αγκάλιαζα σφιχτά, που από το αγκάλιασμά σου
    Πολύ πονούσα. Και τον πόνο τούτο
    Τόσο ένιωθα, τόσον εννοούσα, ώστε εννοούσα
    Πως, επί τέλους, υπάρχουν τα πράγματα και πως υπάρχω…

    Το σχήμα τους πήραν τα πράγματα, και πάλι
    Η πόλη το όνομά της, και ξανά ο δρόμος
    Δρόμος έγινε εξοχικός: μέσα στην τύρβη
    Των αληθειών του κόσμου τούτου
    Έχασα πια το πρόσωπό σου. Έμεινε η πείρα
    Των σχημάτων που το σχήμα τους χάνουν,- μαθητεία
    Σκληρή, για να κερδίσω μια μονάχα
    Στιγμή της ύπαρξής μου.

    Άρης ΔΙΚΤΑΙΟΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ ωραίο! Από τις πολύ καλές ποιητικές στιγμές του Δικταίου. Ευχαριστώ θερμά για ακόμη μία φορά για την ποιητική παρέμβαση.

      Διαγραφή