Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

Για τη Μητέρα. Εικόνες της Jessie Willcox Smith και στίχοι από το Εμβατήριο του Ωκεανού του Γιάννη Ρίτσου

Στην αγκαλιά της μητέρας: Εικόνες της Jessie Willcox Smith και στίχοι από το ποιητικό έργο "Εμβατήριο του Ωκεανού" του Γιάννη Ρίτσου

   Η Jessie Willcox Smith (1863-1935) υπήρξε από τις σημαντικότερες Αμερικανίδες εικονογράφους στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και στις πρώτες του 20ού. Τα έργα της ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή  στο αμερικανικό αναγνωστικό κοινό, γιατί αναπαραστούσαν εξιδανικευμένες  εικόνες από την καθημερινότητα της οικογενειακής ζωής. Έχει εικονογραφήσει κυρίως ιστορίες, παραμύθια και ποιήματα για παιδιά, έχει σχεδιάσει πολλά εξώφυλλα για γυναικεία περιοδικά, διαφημίσεις για έντυπα,  αφίσες και ημερολόγια. Πολλές από τις εικόνες της παρουσιάζουν ειδυλλιακές σκηνές από την οικογενειακή ζωή και τη φύση με επίκεντρο τα παιδιά.
       Από τα αγαπημένα της θέματα ήταν οι τρυφερές σκηνές με παιδιά και τη μητέρα τους. Σας παρουσιάζω μία επιλογή από εικόνες με μητέρες να αγκαλιάζουν με στοργή και τρυφερότητα σε διάφορες στιγμές τα παιδιά τους...στο σπίτι, στον κήπο, στην παραλία...

   Εικόνες μητρικής αγκαλιάς που μου θύμισαν στίχους του Γιάννη Ρίτσου από το ποιητικό του έργο "Εμβατήριο του Ωκεανού".

Mother Hugging Her Little Boy - 1903 Original Jessie Willcox Smith Print
Jessie Willcox Smith (1863-1935), H μητέρα αγκαλιάζει το μικρό της αγόρι, 1903.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα παίζει σκάκι με τα παιδιά της. 1903.

Jessie Willcox Smith (1863-1935),  Το ροζ μπονέ. 1907.

Jessie Willcox Smith, Το βιβλίο με εικόνες. 1906. Εξώφυλλο του περιοδικού Collier. RISD Museum.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα και Παιδί. 1908.  Εξώφυλλο Βιβλίου.

"First the Infant in It’s Mother’s Arms", Illustration by Jessie Willcox Smith (1905).
Jessie Willcox Smith (1863-1935), Στην αγκαλιά της μητέρας. Από το βιβλίο "Τα επτά στάδια της παιδικής ηλικίας". 1909.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Aπό το παιδικό βιβλίο "Παλαιοί στίχοι". 1910.

 Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα και παιδί προσεύχονται μπροστά σε παράθυρο. 1919.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Ώρα για Ύπνο.


"…Είχαμε τον κήπο στην άκρη της θάλασσας.

Απ’ τα παράθυρα γλιστρούσε ο ουρανός

κι η μητέρα καθισμένη

στο χαμηλό σκαμνί

κεντούσε τους αγρούς της άνοιξης

με τα ανοιχτά κατώφλια των άσπρων σπιτιών

με τα όνειρα των πελαργών στην αχυρένια στέγη

γραμμένη στη λευκή διαφάνεια…

Jessie Willcox Smith, Παραμύθια.  Μία μητέρα διαβάζει παραμύθια στα παιδιά της.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Της μητέρας.


"Η μητέρα μού κρατούσε τα χέρια.

Μα εγώ

πίσω απ’ τον τρυφερό της ώμο

πίσω απ’ τα μαλλιά της τα χλωμά

στρωτά μ’ ένα άρωμα υπομονής και ευγένειας

κοιτούσα σοβαρός τη θάλασσα…"


Jessie Willcox Smith (1863-1935), "Αγαπημένο μου αγόρι,  o πατέρας σου είναι ο καλύτερος στον κόσμο". Είπε η μητέρα. Από το βιβλίο "Πίσω από τον Βόρειο Άνεμο". 1919. 

"Μητέρα, μητέρα

πού αρνηθήκαμε

την τρυφερή σοφία των δακρύων σου

πού ‘ναι το μακρόθυμο χέρι σου

με την έκφραση της καρτερίας

πού ‘ναι το χέρι σου

ν’ ακούσουμε την αυγή και τη θάλασσα

να ζεστάνουμε τη μοναξιά;"

Jessie Willcox Smith (1863-1935),  Μητέρα και παιδί στον κήπο. Εξώφυλλο για το περιοδικό "Good Housekeeping". 1926.


"Μητέρα δε μας μένει τίποτα.

Πού θ’ απαγκιάσουμε;

Πού θα κοιμηθούμε;…"

Αποσπάσματα από το ποιητικό έργο Εμβατήριο του Ωκεανού του Γιάννη Ρίτσου


Δευτέρα 11 Μαΐου 2020

Στη μητέρα! Καρτ ποστάλ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου

Στην αγαπημένη μου μητέρα.
Κάρτες από το Μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου

  Κατά την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) οι Βρετανοί στρατιώτες, που υπηρετούσαν στα πολεμικά μέτωπα, έστειλαν στα αγαπημένα τους πρόσωπα και έλαβαν από αυτά ένα μεγάλο αριθμό καρτών με τρυφερά μηνύματα αγάπης. Για παράδειγμα, το 1917 τα Βρετανικά Ταχυδρομεία διακίνησαν πάνω από δύο εκατομμύρια κάρτες και επιστολές. Ιδιαίτερα δημοφιλείς καρτ ποστάλ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν  οι επονομαζόμενες "μεταξωτές" κάρτες, γιατί τις κεντούσαν ή τις ύφαιναν με μεταξωτή κλωστή στη Γαλλία. Πρόκειται για μικρά κομψοτεχνήματα, χειροποίητα έργα μικροτεχνίας. Τις κατασκεύαζαν γυναίκες πρόσφυγες από τις περιοχές, όπου διεξάγονταν ο πόλεμος στο Δυτικό Μέτωπο, κυρίως από το Βέλγιο και τη Γαλλία.
  Με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας επιλέγω μία σειρά από αυτές τις κάρτες που εστάλησαν από στρατιώτες στη μητέρα τους. Συνήθως απεικόνιζαν ανοιξιάτικα πολύχρωμα λουλούδια και πεταλούδες με φράσεις στα αγγλικά, όπως "Στην αγαπημένη μου μητέρα" ή "Στην αγαπημένη μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο", ή "Από τον στρατιώτη γιο σου". Σκέφτομαι τη συγκίνηση που θα αισθάνονταν οι αποστολείς στρατιώτες  και οι μητέρες  που αποδέχονταν αυτά τα μηνύματα...Μηνύματα, που ίσως όταν θα έφθαναν στις μητέρες, οι στρατιώτες γιοι να είχαν χάσει τη ζωή τους στο Μέτωπο...

Στην αγαπημένή μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο! The Wilson Collection (Cheltenham Museum).

"Στην αγαπημένη μου μητέρα".  South Dublin County Libraries.


"Από τον στρατιώτη γιο σου"! Μία πεταλούδα με την αγγλική και αμερικανική σημαία στα φτερά της.


"Στην αγαπημένη μου μητέρα". Victoria Museums.


Στην αγαπημένη μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο!

"Στην αγαπημένη μου μητέρα". Ένα παγόνι με πολύχρωμη ουρά στην οποία έχουν ζωγραφίσει τις σημαίες των συμμαχικών κρατών.

"Χαιρετίσματα στην αγαπημένη μου μητέρα".

 "Στην αγαπημένη μου μητέρα".
Και μία κάρτα από τη μητέρα. "Στον αγαπημένο μου γιο".

Παρασκευή 1 Μαΐου 2020

Πρωτομαγιά. Ποιήματα του Διονύσιου Σολωμού για τον Μάη και πίνακες ζωγραφικής για την Πρωτομαγιά

Η Πρωτομαγιά στην ποίηση και τη ζωγραφική

Ήλθε ο Μάιος για ακόμη μια χρονιά. Πρωτομαγιά σήμερα! Για αυτό μία ανάρτηση με "πρωτομαγιάτικες" ανθισμένες εικόνες από το ποιητικό έργο του Διονύσιου Σολωμού και από πίνακες ζωγραφικής...για να χαρούμε τον Μάη!!!



Dame Laura Knight (1877-1970), Πρωτομαγιά.

Anna Richards Brewster, Παρέλαση Πρωτομαγιάς του 1902 στο Whitelands College. 1903. Whitelands College. London.


Διονύσιος Σολωμός, Πρωτομαγιά

Τοῦ Μαϊοῦ ροδοφαίνεται ἡ μέρα
ποὺ ὡραιότερη φύση ξυπνάει
καὶ τὴν κάνουν λαμπρὰ καὶ γελάει
πρασινάδες, ἀχτίδες, νερά.
Ἄνθη κι ἄνθη βαστοῦνε στὸ χέρι
παιδιὰ κι ἄντρες, γυναῖκες καὶ γέροι
ἀσπροεντύματα, γέλια καὶ κρότοι,
ὅλοι οἱ δρόμοι γιομάτοι χαρά.
Ναί, χαρεῖτε τοῦ χρόνου τὴ νιότη,
ἄνδρες, γέροι, γυναῖκες παιδιά.



Kate Greenaway (1846-1901), Πρωτομαγιά.

Virginie Demont Breton (1859-1935), Κοριτσάκι με γιρλάντα λουλουδιών στο λιβάδι. 1892.

Διονύσιος Σολωμός, Δεν μ' αγαπάς

Ὅσα λουλούδια εἶν᾿ τὸ Μάη
Μαδημένα ἐρωτηθῆκαν,
Κι ὅλα αὐτὰ μ᾿ ἀποκριθῆκαν
Πὼς ἐσὺ δὲ μ᾿ ἀγαπᾶς.

Jules Bastien Lepage, Αγροτική Αγάπη, 1882.  Μουσείο Πούσκιν.

Edwin Austin Abbey, Πρωτομαγιά Πρωί.  1890-1894. Yale University Art Gallery.