Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

Μεγάλη Πέμπτη. Ένα ποίημα του Βλαντιμίρ Ναμπούκοφ και πίνακες ζωγραφικής με θέμα τον "Μυστικό Δείπνο"

Μεγάλη Πέμπτη σήμερα! Η ημέρα του Μυστικού Δείπνου.

Για αυτό θυμήθηκα το λυρικό ποίημα του Ρώσου ποιητή Βλαντιμίρ Ναμπούκοφ "Μυστικός Δείπνος" και πίνακες ζωγραφικής με το ίδιο θέμα.

Ο Μυστικός Δείπνος!  Ο Δείπνος του αποχωρισμού και της προδοσίας!

 Ο τελευταίος Δείπνος του Δασκάλου με τους μαθητές του πριν την  προδοσία. Ο ένας από αυτούς θα τον προδώσει. 

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, O Μυστικός Δείπνος, γύρω στα 1568. Εθνική Πινακοθήκη.
 Μπολώνια. Ο Ιούδας απεικονίζεται να κάθεται μόνος με στραμένη  την πλάτη προς τους θεατές και φορώντας μαύρο ένδυμα..

Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο Μυστικός Δείπνος, 1495-1498. Τοιχογραφία στην εκκλησία της μονής Σάντα Μαρία ντελε Γκράτσιε. Μιλάνο.

Η στοχαστική ώρα του αυστηρού δείπνου,

Οι προβλέψεις της προδοσίας και του αποχωρισμού.

Φωτίζει της νύχτας το διαμάντι

Τα φυλλαράκια της ελιάς.

Σκυμμένοι οι απόστολοι σιμά,

Στου Χριστού τα χέρια τ’ ασημένια.

Φαίνεται πως στο κερί προσεύχονται

Και στο τραπέζι χρυσαλίδες πετούν.

1918

Κριμαία

Μετάφραση : Δ. Τριανταφυλλίδη

Gerbrandt van den Eeckhout, O Μυστικός Δείπνος, 1664. Rijksmuseum. Άμστερνταμ.


Valentin De Boulogne, Ο Μυστικός Δείπνος,  1625-1626. Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Ο νεαρός μαθητής Ιωάννης περίλυπος στην αγκαλιά του δασκάλου...






Valentin de Boulogne, O Mυστικός Δείπνος



Κυριακή 10 Απριλίου 2022

Η πληγωμένη Άνοιξη. Ένα ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη και οι γυναίκες με γαρύφαλα στη ζωγραφική

 Η Άνοιξη στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ένα ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη και 

πίνακες ζωγραφικής με θέμα γυναίκες με γαρύφαλλα


...επειδή η φετινή Άνοιξη, είναι μία "Άνοιξη του Πολέμου", μία "πληγωμένη"  Άνοιξη, ας θυμηθούμε το ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη, "Πληγωμένη Άνοιξη" από την ποιητική συλλογή "Παραλογαίς" (1948).

Ferdinand Hodler (1853-1918), Κορίτσι που τακτοποιεί λουλούδια ή κορίτσι με γαρύφαλλα. 1886.

...και επειδή το ποιητικό υποκείμενο μιλά για μία κοπέλα με γαρύφαλλα, ας δούμε και πίνακες ζωγραφικής με αυτό το θέμα: "γυναίκα με γαρύφαλλο".

Santiago Rusiñol i Prats (1861-1931), Κοπέλα με γαρύφαλο, 1893.  Cau Ferrat Museum. Βαρκελώνη.

Mίλτος Σαχτούρης, Η πληγωμένη άνοιξη

Η πληγωμένη Άνοιξη τεντώνει τα λουλούδια της
οι βραδινές καμπάνες την κραυγή τους
κι η κάτασπρη κοπέλα μέσα στα γαρίφαλα
συνάζει στάλα-στάλα το αίμα
απ΄ όλες τις σημαίες που πονέσανε
από τα κυπαρίσσια που σφάχτηκαν
για να χτιστεί ένας πύργος κατακόκκινος
μ΄ ένα ρολόγι και δυο μαύρους δείχτες
κι οι δείχτες σα σταυρώνουν θά ΄ρχεται ένα σύννεφο
κι οι δείχτες σα σταυρώνουν θά ΄ρχεται ένα ξίφος
το σύννεφο θ΄ ανάβει τα γαρίφαλα
το ξίφος θα θερίζει το κορμί της

                 Ferninand Hodler (1853-1918), Γυναίκα με γαρύφαλλο.

Henri Matisse, γυναίκα στα πράσινα με γαρύφαλλο, 1909. Μουσείο Ερμιτάζ. Πετρούπολη.

                    Max Beckmann, Γυναίκα που ξεκουράζεται με γαρύφαλλα, 1940-1942.

Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904), Στη γαρυφαλλιά, περίπου 1904. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

Γιάννης Οικονόμου (1860-1931), γυναίκα που κόβει γαρύφαλλα. Δημοτική Πινακοθήκη. Συλλογή Κατσίγρα. Λάρισα.

John Collier (1850-1934), γυναίκα στα ροζ που μεταφέρει ροζ γαρύφαλλα.

Μίλτος Σαχτούρης, Η πληγωμένη Άνοιξη

Μίλτος Σαχτούρης, Η Πληγωμένη Άνοιξη

Γιάννης Οικονόμου. Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας

Santiago Rusiñol i Prats

Santiago Rusiñol i Prats

Max Beckmann

Ferninand Hodler, κοπέλα με γαρύφαλλα

Henri Matisse

John Collier

Νικηφόρος Λύτρας, Στη γαρυφαλλιά. Εθνική Πινακοθήκη