Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

Νωρίς πρωί την Κυριακή: ένας πίνακας του Χόπερ

Edward Hopper, Νωρίς πρωί την Κυριακή

    Toν θυμήθηκα σήμερα το πρωί αυτόν τον πίνακα του αγαπημένου μου Έντουαρντ Χόπερ. Ίσως, γιατί σήμερα είναι Κυριακή. Τον είδα από κοντά στις αρχές του Ιουλίου, όταν πήγα στο Μουσείο Ουίτνεϊ στη Ν. Υόρκη. Ένα μουσείο που μόνο για τους πίνακες του Χόπερ επέλεξα να επισκεφθώ.
  Σε μία οριζόντια γραμμή αναπτύσσεται το θέμα του πίνακα, που όμως σου δίνει την εντύπωση του τρισδιάστατου...Είναι η ποιητική φωτορεαλιστική-για μένα είναι στην πραγματικότητα υπερρεαλιστική- αναπαράσταση μίας εικόνας από την πολυσύχναστη και πολυθόρυβη Έβδομη Λεωφόρο στη Νέα Υόρκη του Μεσοπολέμου (1930)...Όμως, την Κυριακή, νωρίς το πρωί, επικρατεί απόλυτη ή σχεδόν ακινησία και σιωπή. Το πρωινό είναι εκτυφλωτικά φωτεινό, οι σκιές του φωτός πέφτουν στους τοίχους των σπιτιών και του δρόμου. Αίσθηση ερημιάς και ένας οριζόντιος γαλάζιος ουρανός που ακολουθεί τη γραμμή των χαμηλών σπιτιών που έρχονται σε αντίθεση με τους ουρανοξύστες που περιμένει κάποιος να δει σ᾽έναν κεντρικό δρόμο της Ν. Υόρκης. Ο δρόμος θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια οποιαδήποτε μικρή επαρχιακή πόλη...
   Ο καλλιτέχνης μεταφέρει την ψυχική κατάσταση της ερημιάς και της ακινησίας στο δρόμο. Καμιά ανθρώπινη παρουσία...μόνο οι σκιές του φωτός...Τα μικρά μαγαζιά άδεια και κλειστά, στα παράθυρα οι κουρτίνες κρύβουν τις ιδιωτικές ζωές.  Λένε ότι ο Χόπερ στην αρχή ζωγράφισε μια ανθρώπινη φιγούρα να φαίνεται μέσα σε μία από τις βιτρίνες, αλλά στη συνέχεια την αφαίρεσε...Δεν ήθελε ούτε έναν υπαινιγμό της ανθρώπινης παρουσίας.
   ...Και όμως μέσα στην απόλυτη ακινησία και ερημιά, ο δρόμος μοιάζει να κινείται πάνω και πέρα από το χρόνο, εκτός χρόνου και τόπου...παντού και πάντα...Τελικά, κίνηση και δυναμισμό κρύβει αυτή η αναπαράσταση της "ακίνητης" εικόνας!

Edward Hopper, Νωρίς πρωί την Κυριακή. 1930. Whitney Museum of American Art. N. York.

http://whitney.org/Collection/EdwardHopper/31426

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2012

Το φθινόπωρο στη ζωγραφική: ένας πίνακας του Φορντ Μάντοξ Μπράουν


Φ. Μάντοξ Μπράουν, Ένα φθινοπωρινό απόγευμα

Είναι μάλλον σούρουπο! Ένα ζευγάρι κάθεται ψηλά και βλέπει το φθινοπωρινό τοπίο. Αγροικίες και χωράφια στην αγγλική εξοχή της Βικτωριανής εποχής. Ο  Φορντ Μάντοξ Μπράουν (1821-1893) συνδέθηκε στενά με την κοινότητα των Προραφαηλιτών ζωγράφων, αν και δεν υπήρξε μέλος της. Υπήρξε δάσκαλος ζωγραφικής του Dante Gabriel Rossetti, ενός από τα κύρια μέλη της Προραφαηλιτικής αδελφότητας, και υποστήριξε με τα κείμενά του το έργο των Προραφαηλιτών.

F. Madox Brown, Ένα αγγλικό φθινοπωρινό απόγευμα. 1852-1853. Birmingham Museums and Art Gallery.

Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2012

Η εργατική τάξη στη ζωγραφική: πίνακες του Hubert Von Herkomer


H Εργατική τάξη στη ζωγραφική

   Επειδή σήμερα είναι ημέρα πανελλήνιας απεργίας στην οποία συμμετέχουν πολλοί κλάδοι εργαζομένων, σας παρουσιάζω πίνακες του Γερμανό-Βρεττανού ζωγράφου της Βικτωριανής εποχής Hubert Von Herkomer (1849-1914). 
   Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα στη Μ. Βρεττανία, όπου είχε ήδη συντελεσθεί η Βιομηχανική Επανάσταση, αρχίζουν όλο και πιο συχνά να εκδηλώνονται απεργίες των εργαζομένων με αιτήματα για καλύτερες συνθήκες εργασίας, όπως λιγότερες ώρες εργασίας, απαγόρευση της παιδικἠς εργασίας, υγειονομική περίθαλψη και πρόνοια και κυρίως υψηλότερες αμοιβές. Οι κοινωνικοί αυτοί, βέβαια, αγώνες συνδέονται στενά με την  αστικοποίηση και την εμφάνιση μίας ισχυρής τάξης εργατών και μικροϋπαλλήλων που ήταν απαραίτητη για να καλύψει τις ανάγκες για εργατικά χέρια των αναπτυσσόμενων βιομηχανιών και να προσφέρει υπηρεσίες στην τότε ευκατάστατη αστική τάξη (έμποροι, βιοτέχνες-βιομήχανοι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, κλπ.), η οποία ανερχόταν δυναμικά στην εξουσία και αντικαταστούσε σιγά σιγά την εξαντλημένη οικονομικά αριστοκρατία των γαιοκτημόνων. Στην τέχνη του 19ου αιώνα, κυρίως κατά την πολύχρονη περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας στο θρόνο βρισκόταν η βασίλισσα Βικτωρία (ανέβηκε στο θρόνο το 1837 και παρέμεινε εκεί για εξήντα τέσσερα χρόνια), παρουσιάζονται διάφορες τάσεις ως προς τη θεματική και την τεχνική (ρομαντισμός και νεοκλασικισμός, Προραφαηλίτες, κοινωνικός ρεαλισμός).
   Ενώ, λοιπόν, οι ρομαντικοί ζωγράφιζαν φουρτουνιασμένα θαλασσινά τοπία και εικόνες με ομίχλη, ερείπια και σεληνόφωτες βραδιές, οι τοπιογράφοι αποθανάτιζαν την αγγλική εξοχή και οι αγαπημένοι μου Προραφαηλίτες ζωγράφοι δημιουργούσαν μαγικούς ιδεατούς κόσμους γεμάτους συμβολισμούς, επιστρέφοντας πίσω στο μεσαιωνικό παρελθόν και την αρχαιότητα, υπήρξαν και κάποιοι ζωγράφοι, εκπρόσωποι του λεγόμενου "κοινωνικού ρεαλισμού", που έστρεψαν το βλέμμα τους στο παρόν και στις συνθήκες ζωής των φτωχών και ταπεινών ανθρώπων. Κάποιοι από αυτούς τόλμησαν με τα έργα τους να αποτυπώσουν εικόνες από καθημερινές στιγμές της εργατικής τάξης και να καταγγείλουν τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσής τους.
   Στον παρακάτω πίνακα του Herkomer με τον τίτλο Σε απεργία, η ματιά του καλλιτέχνη εστιάζει στον απεργό εργάτη και την οικογένειά του. Ένας άνδρας, ντυμένος με εργατικά ρούχα, στέκεται στην ανοιχτή πόρτα ενός κτιρίου, ο τούβλινος τοίχος του οποίου θυμίζει τα σπίτια των εργατικών συνοικιών του Λονδίνου και άλλων αγγλικών μεγαλουπόλεων. Το συνοφρυωμένο πρόσωπο και το βλέμμα του εκφράζουν οργή. Σφίγγει το εργατικό καπέλο στα χέρια του. Δίπλα του, ανεβασμένη στα σκαλοπάτια της εισόδου, στέκεται, προφανώς η σύζυγός του. Είναι θλιμμένη. Με το ένα της χέρι τον αγκαλιάζει τρυφερά, ενώ στο άλλο χέρι  κρατά ένα κατάξανθο μωρό που στο χεράκι του σφίγγει ένα μικρό πηρούνι, το οποίο είναι πιθανό να σημαίνει την απειλή της πείνας για την οικογένεια. Πίσω από τη μητέρα διακρίνουμε να στέκεται ένα μεγαλύτερο παιδί που κοιτάζει λυπημένα τους γονείς του, έχοντας σταυρώσει ικετευτικά τα χέρια του. 
 Hubert von Herkomer, Σε απεργία. 1891. Royal Academy of Arts. London.

   Ένας ακόμα πίνακας του Herkomer παρουσιάζει τις δύσκολες ώρες που περνά μία εργατική οικογένεια. Οι δύσκολες ώρες είναι από τους πιο γνωστούς πίνακες του ζωγράφου. Στην άκρη ενός εξοχικού χωματόδρομου βλέπουμε την καταρρέουσα οικογένεια προφανώς ενός άνεργου εργάτη ή αγρότη. Η γυναίκα έχει καθήσει εξαντλημένη στο χώμα, στην αγκαλιά κρατά το μωρό της και στο ένα χέρι της ένα μπόγο με τα λιγοστά υπάρχοντά τους. Πάνω της ακουμπά, επίσης, εξαντλημένο το μεγαλύτερο παιδί. Πίσω από το σύμπλεγμα της μητέρας και των δύο παιδιών, στέκεται, ακόμα όρθιος, ο άνδρας, κουβαλώντας ένα μεγαλύτερο μπόγο, ενώ στο έδαφος είναι ακουμπισμένα τα εργαλεία του... Τι να τους έχει συμβεί, άραγε; Μπορείτε να φανταστείτε την ιστορία τους...

 Hubert von Herkomer, Δύσκολες ώρες. 1885.  City Art Gallery of Manchester.

    Ένας ακόμα πίνακας του Herkomer με κοινωνικό περιεχόμενο. Παρουσιάζει δύο κουρασμένους οδοιπόρους, ένα αγοράκι που κρατά το βαρύ μπογαλάκι του και έναν άνδρα επίσης φορτωμένο. Τα ρούχα και των δύο δείχνουν ότι ανήκουν στην εργατική τάξη. Πού να πηγαίνουν, άραγε; Η σκηνή μου θυμίζει εικόνες από τα έργα του Ντίκενς.


 Hubert von Herkomer, Ένας κουραστικός δρόμος. 1891. Ιδιωτική Συλλογή.




O V. Herkomer γύρω στα 1880.

    Ο πολιτογραφημένος Βρεττανός Hubert Herkomer ήταν γερμανικής καταγωγής. Γεννήθηκε στο Waal της Βαυαρίας από φτωχή οικογένεια. Ίσως, για αυτό να δείχνει προτίμηση στα κοινωνικά θέματα και να βλέπει με συμπάθεια τους ταπεινούς και καταφρονεμένους. O πατέρας του ήταν φτωχός, αλλά προικισμένος ξυλουργός και κατασκευαστής ξυλόγλυπτων και η μάλλον καλλιεργημένη μητέρα του αναγκαζόταν να παραδίδει μαθήματα μουσικής για να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα. Ο ξυλουργός μετανάστευσε με την οικογένειά του στις ΗΠΑ όπου όμως δεν εγκαταστάθηκε μόνιμα. Στα 1857 η οικογένεια του Herkomer εγκαταστάθηκε στο Σάουθάμπτον της Αγγλίας. Έτσι, ο μικρός Hubert (ήταν τότε οκτώ χρονών) βρέθηκε στην Αγγλία. Σπούδασε στη Σχολή Τέχνης του Σάουθάμπτον και στη Σχολή Τέχνης του Νοτ. Κένσινγκτον και άρχισε να εργάζεται ως χαράκτης και εικονογράφος στο περιοδικό The Graphic, ένα περιοδικό που δημοσίευε εικόνες κοινωνικού ρεαλισμού. Χάρη στις εικονογραφήσεις των περιοδικών, η τέχνη του Herkomer άρχισε να γίνεται γνωστή και αρκετά δημοφιλής. Ζωγράφισε, επίσης, τοπία και πορτρέτα φίλων του, αλλά και γνωστών προσωπικοτήτων της εποχής, όπως του κριτικού της τέχνης Τζ. Ράσκιν και του Γερμανού μουσικοσυνθέτη Ρ. Βάγκνερ. Η ιδιαίτερη δεξιοτεχνία να ζωγραφίζει προσωπογραφίες μεγάλων διαστάσεων φαίνεται ότι του απέφερε κοινωνική αναγνώριση και οικονομική άνεση. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι o Herkomer ήταν επίσης μουσικός και συνθέτης μουσικής. Συνέθεσε μάλιστα και μουσική για όπερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1880 εγκαταστάθηκε στην εξοχή, στο Bushey του Hertfordshire (βρίσκεται στην Αν. Αγγλία),  σε μία πανέμορφη εξοχική κατοικία, που την είχε σχεδιάσει ο ίδιος. Εκεί άνοιξε τη δική του Σχολή Τέχνης όπου παρέδιδε μαθήματα ζωγραφικής. Στο μουσείο του Bushey, ο επισκέπτης μπορεί να δεί το δωμάτιο του Herkomer και κάποιους πίνακές του (βλ. http://busheymuseum.org/). 

http://www.racollection.org.uk/ixbin/indexplus?record=ART3872
http://www.netnicholls.com/neh2000/paper/pages/txt12.htm
http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/Jherkomer.htm
http://www.tate.org.uk/art/artists/sir-hubert-von-herkomer-571
http://www.artmagick.com/pictures/artist.aspx?artist=hubert-von-herkomer
http://www.bonhams.com/auctions/17023/lot/237/
http://www.artrenewal.org/pages/artist.php?artistid=882
http://en.wikipedia.org/wiki/Hubert_von_Herkomer
http://mydailyartdisplay.wordpress.com/2011/07/25/hard-times-by-sir-hubert-von-herkomer/

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

Κυριακή: ένα ποίημα του Ζακ Πρεβέρ με δύο πίνακες του Childe Hassam

    Ζακ Πρεβέρ, Κυριακή
 Childe Hassam,  Γυναίκα σε πάρκο

   Επειδή σήμερα είναι Κυριακή...μία ακόμα Κυριακή που τελειώνει...θυμήθηκα ένα ποίημα του Ζακ Πρεβέρ για μια Κυριακή...και δύο πίνακες του Aμερικανού ζωγράφου Childe Hassam που απεικονίζουν γυναίκες σε πάρκο.

Ζακ Πρεβέρ, Κυριακή

Στις δεντροσειρές ανάμεσα της λεωφόρου Cobelins
Ένα άγαλμα το χέρι μου κρατάει και με πάει
Σήμερα είναι Κυριακή τα σινεμά είναι γεμάτα
Τα πουλιά στα κλαριά κυττάνε τους ανθρώπους
Και τ᾽άγαλμα με φιλάει αλλά κανείς δε μας βλέπει
Ένα τυφλό παιδί μονάχα μας δείχνει με το δάχτυλο.

Σε μετάφραση Β. Χατζηδημητρίου

Πηγαίνει για να συναντήσει το άγαλμα...
Ch. Hassam,   Γυναίκα στο πάρκο. 1890. Krannert art Museum at College of Fine and Supplied Arts. University of Illinois at Urbana Champaign.

Το άγαλμα είναι μάλλον κάπου εκεί κοντά και την περιμένει...
Ch. Hassam, Γυναίκα σε πάρκο. 1897. Ιδιωτική Συλλογή.

Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012

Το σχολείο στη ζωγραφική: πίνακες του J. George Brown

       Εικόνες σχολικής ζωής από το J. George Brown

...O Σεπτέμβρης βαδίζει σιγά σιγά προς το τέλος του και τα σχολεία έχουν αρχίσει εδώ και δέκα μέρες περίπου... Σας παρουσιάζω, λοιπόν, κάποιες εικόνες σχολικής ή εξωσχολικής ζωής από τον Αγγλο-Αμερικανό ζωγράφο  John George Brown (1831-1913).

    "Ποιο είναι το όνομά σου;" ρωτά η νεαρή δασκάλα. Κρατά κιμωλία και ετοιμάζεται να γράψει στο μαυροπίνακα.
John George Brown, Ποιο είναι το όνομά σου; 1876. Ιδιωτική Συλλογή.

...Επιστρέφει στο σπίτι της (το φαντάζομαι "ένα σπίτι στο λιβάδι") από το σχολείο η μικρή μαθήτρια. Φορά ποδιά, κρατά καλαθάκι και βιβλία...Ίσως, είναι η μαθήτρια το όνομα της οποίας ζήτησε να μάθει η δασκάλα.

John George Brown, Επιστρέφοντας σπίτι από το σχολείο. 1875. Ιδιωτική Συλλογή.


   Έχει συγκεντρώσει γύρω της τα παιδιά της γειτονιάς και υποδύεται τη δασκάλα...
 John George Brown, Η δασκάλα. Ιδιωτική Συλλογή.

Τα παιχνίδια, όμως, έχουν τελειώσει...είναι ώρα για μελέτη. Ένα νεαρό αγόρι μελετά καθισμένο στο περβάζι του παράθυρου, με συντροφιά το πιστό σκύλο του...
John George Brown, Ώρα για μελέτη. Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=533

Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

Ποιήματα για την αγάπη: ποιήματα του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Ποιήματα του Μπέρτολτ Μπρεχτ για την αγάπη

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Αυτός που αγαπώ

Αυτός που αγαπώ
μου είπε ότι με χρειάζεται.
Γι΄ αυτό, προσέχω τον εαυτό μου
βαδίζω με προφύλαξη
και φοβάμαι κάθε στάλα βροχής
μηδά και με σκοτώσει...


Μπέρτολτ Μπρεχτ, Αδυναμίες

Καμία δεν είχες
Εγώ είχα μια:
 Aγάπησα

Μία από τις πιο γνωστές φωτογραφίες του Μπ. Μπρεχτ.

Η δεύτερη σύζυγος του Μπρεχτ, ηθοποιός Helena Weigel.



Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ


                                                Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ,
όπως εκείνο το δείλι που σε άφησα
με κατάπιε το βαθυγάλαζο δάσος,
ψυχή μου,
που πάνω του, στα δυτικά,
κρέμονταν κιόλας
χλωμά τα άστρα.

Γέλασα αρκετά,
καρδιά μου,
γιατί συγκρούστηκα παίζοντας
με το σκυθρωπό πεπρωμένο
την ίδια ώρα
μέσα στο γαλανό δείλι του δάσους
αργοσβήναν κιόλας πίσω μου τα πρόσωπα.
Εκείνο το μοναδικό σούρουπο

όλα ήταν τόσο γλυκά
όσο δεν ήταν ποτέ ξανά να γίνουν
αλλά αυτό που μου απόμεινε είναι
μόνο πουλιά μεγάλα
που το δείλι
πετούν πεινασμένα στο
σκοτεινιασμένο ουρανό.



John Atkinson Grimshaw,  Ερωτευμένοι στο δάσος. 1873. Ιδιωτική Συλλογή.

Βλ. Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα, μεταφρ. Μάριου Πλωρίτη, Θεμέλιο, Αθήνα 2000.

http://pteroen.wordpress.com/category/μπρεχτ-brecht-bertolt/
http://www.librislondon.co.uk/books/1870352785.html


Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 2012

Το φθινόπωρο στην ποίηση: Μυρτιώτισσα, είμαι ένα φύλλο ωχρό

Είμαι ένα φύλλο ωχρό του φθινοπώρου: ένα φθινοπωρινό ποίημα της Μυρτιώτισσας

   Το φθινόπωρο έρχεται! Θυμήθηκα ένα φθινοπωρινό ποίημα της Μυρτιώτισσας.

Μυρτιώτισσα, Είμαι ένα φύλλο ωχρό

Είμαι ένα φύλλο ωχρό του φθινοπώρου
που από βουνίσιο δέντρο έχει ξεφύγει,
το βήμα με ταράζει του οδοιπόρου,
στον άνεμο χρωστώ τα θεία μου ρίγη.

Είμ᾽ένα σάπιο ξύλο από καράβι
κι η θάλασσα για πάντα μ᾽ορίζει,
τους πόθους μου γι᾽άφταστα μάκρη ανάβει,
καθώς με πάει και με στριφογυρίζει.

Μα έχει το κύμα αυτό που μ᾽αναδεύει,
τόσες ζωές απάνω μου σωριάσει,
που γνώρισα-κι ας μη με ταξιδεύει-
μες απ᾽αυτές, ολάκερη τη πλάση.

Κι αν δε μου εδόθη στου ονείρου τη χώρα
ν᾽αράξω, μου φανέρωσε τ᾽αγέρι
το ξωτικό της μύρο, κι η άγρια μπόρα,
μηνύματα από κείθε μου έχει φέρει.

Κι εσπαταλεύτηκ᾽ έτσι ο εαυτός μου,
τα μάτια μου αποστάσαν κι η καρδιά μου,
γιατί έψαξα τα πέρατα του κόσμου
δίχως να ξεμακρύνω απ᾽τη γωνιά μου...

John Singer Sargent, Φθινοπωρινά φύλλα. 1913. Εθνική Πινακοθήκη της Βικτόρια. Μελβούρνη.

http://www.ngv.vic.gov.au/col/work/4336

Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

Μία βροχερή ημέρα: ένας πίνακας του Fr. W. Benson

Γυναίκα που διαβάζει μία βροχερή ημέρα

    Βρέχει σήμερα όλη μέρα. Το Φθινόπωρο ήρθε, χωρίς αμφιβολία. Ιδού λοιπόν ένας πίνακας του Αμερικανού ζωγράφου Fr. W. Benson με θέμα μια βροχερή ημέρα. Η νεαρή γυναίκα (είναι η κόρη του καλλιτέχνη) κάθεται αναπαυτικά στην πολυθρόνα μπροστά στο τζάκι. Στην αγκαλιά της έχει ένα βιβλίο. Διαβάζει με προσήλωση. Η μέρα είναι βροχερή! Έξω βρέχει...τουλάχιστον, αυτό υπαινίσσεται ο τίτλος του πίνακα.
    Μια σκηνή εσωτερικού χώρου από έναν ζωγράφο που συνήθιζε να ζωγραφίζει σκηνές στην ύπαιθρο, προσπαθώντας να συλλάβει τα παιχνίδια του φωτός...

Fr. W. Benson, Βροχερή ημέρα. 1906.  Art Institute of Chicago.

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

Η βροχή στη ζωγραφική: πίνακες με βροχή του Β. Βαν Γκογκ

V. Van Gogh, H γέφυρα στη βροχή και άλλοι πίνακες με βροχή

...Βρέχει σήμερα! Ίσως, για αυτό το λόγο, θυμήθηκα κάποιους πίνακες με βροχή του Βαν Γκογκ. 
Η Γέφυρα στη βροχή πιστεύω ότι είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου που δείχνουν το ενδιαφέρον του για την ιαπωνική τέχνη. Ζωγράφισε τον πίνακα αυτό σύμφωνα με μία ξυλογραφία του Ιάπωνα ζωγράφου Hiroshige. Ιάπωνες χωρικοί περπατούν πάνω στη γέφυρα μια βροχερή ημέρα...

V. Van Gogh,  H γέφυρα στη βροχή (κατά τον Hiroshige). 1887. Van Gogh Museum. Amsterdam.

Στα 1889, όταν βρισκόταν στο St. Rémy, o Βαν Γκογκ ζωγραφίζει ένα τοπίο με βροχή...βρέχει σ´ ένα χωράφι...

V. Van Gogh,  H βροχή. 1889. Philadelphia Museum of Art.

Ένα εξοχικό τοπίο με βροχή απεικονίζει και στην Auvers το 1890 λίγο πριν πεθάνει. Βρέχει στα σιταροχώραφα...

V. Van Gogh, Βροχή στην Auvers. 1890. Εθνικό Μουσείο της Ουαλίας (National Museum of Wales).

   Ζωγραφίζει τα σιταροχώραφα έξω από το μικρό χωριό της Auvers μετά τη βροχή. Ο ουρανός είναι συννεφιασμένος. Στην εξοχή, ίσως σε κάποιο από αυτά τα χωράφια, τέσσερις μέρες μετά θα δώσει τέλος στη ζωή του...

V. Van Gogh, Μετά τη βροχή ή τα σιταροχώραφα στην Auvers. 1890. Carnegie Museum of Art. Pittsbourg.

http://www.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?page=3713&lang=en

Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012

To Παρίσι στη ζωγραφική: πίνακες του Édourd Leon Cortès


Το Παρίσι μέσα από το βλέμμα του Édourd Leon Cortès

...Aς ονειρευτούμε ότι ταξιδεύουμε στο Παρίσι, βλέποντας τους μάλλον ιμπρεσιονιστικούς πίνακες του Édourd Leon Cortès, εικόνες μίας ονειρεμένης και συναρπαστικής πόλης που πάντα γοήτευε... Μου τους έστειλε η φίλη και συνάδελφος Μαρία Πάλλα.

Ο Édourd Leon Cortès συνήθιζε να αποτυπώνει στα έργα του εικόνες και σκηνές από τους δρόμους και από διάφορες περισσότερο ή λιγότερο γνωστές "γωνιές" της γαλλικής πρωτεύουσας.
  O Cortès (1882-1969), Γάλλος ζωγράφος ισπανικής καταγωγής (ο πατέρας του ήταν Iσπανός ζωγράφος που εγκαταστάθηκε στο Lagny της Γαλλίας) έγινε διάσημος για αυτούς τους πίνακες που μέχρι σήμερα ελκύουν τους φιλότεχνους και συλλέκτες έργων τέχνης (πωλούνται πανάκριβα στην αγορά έργων Τέχνης). Άρχισε να ζωγραφίζει σκηνές από την "πόλη του φωτός" στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν το Παρίσι ήταν το κέντρο της παγκόσμιας τέχνης. Μετά το 1930 εγκαταστάθηκε στη Νορμανδία, όπου ζωγράφιζε εικόνες από την ύπαιθρο και σκηνές από τη ζωή στην εξοχή. Ποτέ, όμως, δε σταμάτησε να ζωγραφίζει και τους περιζήτητους πίνακες με εικόνες από το Παρίσι...

Éd. Leon Cortès, Το Παρίσι το βράδυ. 1905. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, Πλατεία της Δημοκρατίας. 1905. Ιδιωτική Συλλογή.

 Éd. Leon Cortès, Ο πύργος του Αγ. Ιακώβου. 1915. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, Η αγορά των λουλουδιών. 1920-1925. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, Το Boulevard de Madeleine. 1925. Ιδιωτική Συλλογή.

Ακόμα μία εικόνα από την ίδια περιοχή του Παρισιού.

 Éd. Leon Cortès, Το Boulevard de Madeleine. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, Το Cafe της ειρήνης (cafe de paix). Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, H πλατεία της Όπερα. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, H πλατεία της Όπερα. Ιδιωτική Συλλογή.

Éd. Leon Cortès, Η αψίδα του θριάμβου. Ιδιωτική Συλλογή.

 Éd. Leon Cortès, Το τετράγωνο του Λούβρου. 1925. Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.rehs.com/cortes_virtex.htm
http://www.artrenewal.org/pages/artist.php?artistid=190
http://www.dmoz.org/Arts/Art_History/Artists/C/Cortes,_Edouard_Leon/

Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012

Το σχολείο στη ζωγραφική: Παιδιά που γράφουν και διαβάζουν

Το σχολείο στη ζωγραφική: πίνακες με παιδιά που διαβάζουν τα μαθήματά τους

   Αύριο ανοίγουν τα σχολεία και αρχίζουν τα μαθήματα. Ιδού, λοιπόν, κάποιοι πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν παιδιά να γράφουν και να διαβάζουν τα μαθήματά τους.

    Υπέροχος αυτός ο πίνακας της Γαλλίδας Henriette Browne (1829-1901). Το γλυκύτατο κοριτσάκι γράφει τα μαθήματά του με συντροφιά ένα πουλάκι που έχει βγει από το κλουβί. Στο τραπέζι, εκτός από τα βιβλία, αγριολούλουδα και δύο φρούτα.
Henriette Browne, Ένα κορίτσι που γράφει. 1860-1880. Victoria and Albert Museum.


J. Reynolds, Αγόρι που διαβάζει. 1747. Ιδιωτική Συλλογή.

W. Homer, Αγόρι που κάνει τα μαθήματά του στο σπίτι. 1874. Arcellmuseum.

J. B. Camille Corot (1796-1875), Nεαρό κορίτσι που γράφει. Ιδιωτική Συλλογή.

Seymour Joseph Guy, Προετοιμασία για την επόμενη ημέρα. 1895. Ιδιωτική Συλλογή.

Seymour Joseph Guy, Νεαρό κορίτσι που διαβάζει. 1877. Ιδιωτική Συλλογή.

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Μάγια Αγγέλου, το άγγιγμα ενός αγγέλου

Burne Jones, Ένας άγγελος. 1878.



Maya Angelou, Touched by An Angel

We, unaccustomed to courage
exiles from delight
live coiled in shells of loneliness
until love leaves its high holy temple
and comes into our sight
to liberate us into life.
Love arrives
and in its train come ecstasies
old memories of pleasure
ancient histories of pain.
Yet if we are bold,
love strikes away the chains of fear
from our souls.
We are weaned from our timidity
In the flush of love’s light
we dare be brave
And suddenly we see
that love costs all we are
and will ever be.
Yet it is only love
which sets us free.

Μάγια Αγγέλου, Το άγγιγμα ενός αγγέλου
Εμείς, ασυνήθιστοι στο θάρρος
εξόριστοι της απόλαυσης
ζούμε μαζεμένοι σε καβούκια μοναξιάς
μέχρι ν’αφήσει η αγάπη τον ιερό ναό της
και να εμφανιστεί μπροστά μας
να μας λυτρώσει, να μας βγάλει στη ζωή.
Η αγάπη φτάνει
και πίσω της ακολουθεί η έκσταση
παλιές αναμνήσεις ευχαρίστησης
αρχαίες ιστορίες πόνου.
Όμως, αν είμαστε τολμηροί,
η αγάπη σπάει τα δεσμά του φόβου
απ’τις ψυχές μας.
Αποκοβόμαστε απ’την αιδώ μας
Κάτω απ’τη λάμψη του φωτός της αγάπης
τολμούμε να φανούμε γενναίοι
Και ξαφνικά βλέπουμε
ότι η αγάπη κοστίζει όσο όλο μας το είναι
και όλο μας το μέλλον.
Όμως μονάχα η αγάπη
μας απελευθερώνει.
(μετάφραση της Λητώς Σεϊζάνη)




Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2012

Γυναίκες που διαβάζουν: ένας πίνακας του H. Heyerdahl

H. Heyerdahl, Στο παράθυρο

   Είναι ένας ακόμα πίνακας που απεικονίζει μία γυναίκα με βιβλίο. Η νεαρή γυναίκα έχει στηρίξει το κεφάλι στο ένα χέρι της, που ακουμπά στα κάγκελα του παράθυρου. Στο άλλο χέρι κρατά ανοιγμένο ένα βιβλίο. Κοιτάζει τη θέα από το παράθυρό της. Ρεμβάζει, ονειροπολεί, τι να σκέφτεται άραγε;
   Στο παράθυρο, λοιπόν, με συντροφιά ένα βιβλίο. Ο πίνακας είναι έργο του Νορβηγού ζωγράφου Hans Heyerdahl (1875-1913).

Hans Heyerdahl, Στο παράθυρο. 1881. Εθνική Πινακοθήκη.Όσλο.

http://www.scholarsresource.com/browse/museum/191

Το Μουσείο Σολομών Γκούγκενχαϊμ (Solomon R. Guggenheim) στη Ν. Υόρκη


Το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στη Ν. Υόρκη

    Το Solommon R. Guggenheim Μουσείο, γνωστό ως Guggenheim (Γκούγκενχαϊμ), είναι ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία μοντέρνας τέχνης του κόσμου και στεγάζεται σ᾽ένα ιδιαίτερο για την αρχιτεκτονική του κτίριο που βρίσκεται στην 5η Λεωφόρο, στο Άνω Ανατολικό Μανχάταν της Ν. Υόρκης. 

Το φημισμένο κτίριο του Solomon R. Guggenheim Μουσείου στην 5η Λεωφόρο του Μανχάταν στη Ν. Υόρκη.

   Το κτίριο του Μουσείου Γκούγκενχαϊμ θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικά δείγματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα και σχεδιάστηκε από τον μεγαλύτερο αρχιτέκτονα της Αμερικής, τον Φρανκ Λόιντ Ράιτ. Το κυκλικό - ελικοειδές τσιμεντένιο κτίριο του Γκούγκενχαϊμ είναι το μοναδικό κτίριο της Ν. Υόρκης σε σχέδια του Ράιτ. 

Το ελικοειδές κτίριο του Μουσείου Guggenheim σχεδιάστηκε από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα Φρανκ Λόιντ Ράιτ. Το Μουσείο άνοιξε για το κοινό το 1959, έξι μήνες μετά το θάνατο του Ράιτ.

   Το εσωτερικό του κτιρίου έχει το σχήμα μίας μεγάλης ελικοειδούςς ροτόντας που φθάνει σε ύψος 28 μέτρων έως το θολωτό φεγγίτη. Ο επισκέπτης μπορεί να φθάσει στην κορυφή ακολουθώντας μία αρθρωτή ράμπα που ανεβαίνει κυκλικά σε ύψος πέντε ορόφων και έχει μήκος περίπου 400 μέτρα. Στους τοίχους του κάθε ορόφου εκτίθενται έργα της συλλογής του Μουσείου.  Για να μην κουραστεί, μπορεί να ανέβει με το ασανσέρ στον 5ο όροφο και να αρχίσει να κατεβαίνει με τα πόδια. Λένε ότι ο Ράιτ ήθελε οι επισκέπτες να ξεκινούν από την κορυφή και να κατεβαίνουν τα επικλινή επίπεδα των πέντε ορόφων, βλέποντας κατά την κάθοδό τους τα έργα τέχνης.

    
      Το  Μουσείο ιδρύθηκε από το Ίδρυμα Solomon R. Guggenheim στα 1939 με την ονομασία Μουσείο της μη Αντικειμενικής Τέχνης, για να στεγάσει την πλούσια, με έργα των μοντερνιστών καλλιτεχνών των αρχών του 20ού αιώνα, συλλογή του πολυεκατομμυριούχου Solomon R. Guggenheim. Αυτός είχε προχωρήσει στη συγκέντρωση έργων μοντέρνας τέχνης υπό την επιρροή και καθοδήγηση της Χίλα Φον Ρέμπεϊ, μίας Ευρωπαίας καλλιτεχνίδας και βαρώνης, η οποία ανέλαβε και τη διεύθυνση του Μουσείου της μη Αντικειμενικής Τέχνης. Το 1943 η Ρέμπεϊ επέλεξε να προσλάβει για αρχιτέκτονα του νέου κτιρίου του μουσείου τον Ράιτ. Τα επόμενα 16 χρόνια ο Ράιτ υπέβαλε 6 ολοκληρωμένα σχέδια για το κτίριο, η κατασκευή του οποίου τελικά άρχισε το 1956 και ολοκληρώθηκε το 1959.
   Εν τω μεταξύ ο Solomon Guggenheim είχε πεθάνει το 1949, αφήνοντας, εκτός από την πολύτιμη συλλογή του,  δύο εκατομμύρια δολλάρια για την ανέγερση του νέου κτιρίου. Το Μουσείο της μη Αντικειμενικής Τέχνης  ονομάστηκε σε Μουσείο Solomon R. Guggenheim το 1952, μετά το θάνατο του ιδρυτή του, ο οποίος δεν πρόλαβε να δει την ανέγερση του νέου κτιρίου. Και ο αρχιτέκτονας Λόιντ δεν πρόλαβε να δει την ολοκλήρωση του οικοδόμησης του κτιρίου. Το κτίριο ανακαινίσθηκε και επεκτάθηκε την περίοδο 1992-1993 και 2005-2008.
    Σήμερα το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ διαθέτει μία πολύτιμη συλλογή από έργα τέχνης του 20ού αιώνα και της σύγχρονης εποχής. Η πρώτη συλλογή του Solomon R. Guggenheim με έργα των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα εμπλουτίστηκε από συλλογές που δώρισαν και άλλοι πλούσιοι φιλότεχνοι συλλέκτες έργων τέχνης. Έτσι, το Μουσείο καλύπτει την ιστορία της τέχνης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις μέρες μας, συμπεριλαμβανομένων έργων των ιμπρεσιονιστών και μεταϊμπρεσιονιστών ζωγράφων, της ευρωπαϊκής τέχνης του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, καθώς και της ευρωπαϊκής και αμερικανικής τέχνης των τελών του 19ου αιώνα και της μεταπολεμικής εποχής. Παραρτήματα του Γκούγκενχαϊμ βρίσκονται στις ευρωπαϊκές πόλεις Βενετία, Βερολίνο και Μπιλμπάο.
    Η μόνιμη συλλογή του Guggenheim δεν εκτίθεται ολόκληρη, αλλά τα έργα της εναλλάσσονται. Παράλληλα με την έκθεση έργων από τη μόνιμη συλλογή διοργανώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και ιδιαίτερες εκθέσεις.

 V. Kandinsky, Το μπλε βουνό. 1908. Solomon R. Guggenheim Museum.
 
   Η συλλογή διαθέτει πάνω από 200 έργα του μεγάλου Ρώσου ζωγράφου της πρωτοπορίας V. Kandinsky.

 V. Kandinsky, Μία ομάδα με κρινολίνα. 1909. Solomon R. Guggenheim Museum.

 V. Kandinsky, Αναθεώρηση (2η παραλλαγή). 1912. Solomon R. Guggenheim Museum.

V. Kandinsky, Σύνθεση. 1923. Solomon R. Guggenheim Museum.

   H συλλογή διαθέτει αριστουργήματα του Πάμπλο Πικάσο.

 P. Picasso, Γυναίκα που σιδερώνει. 1904. Solomon R. Guggenheim Museum.

P. Picasso, Μαντολίνο και κιθάρα. 1924. Solomon R. Guggenheim Museum.

P. Picasso, Γυναίκα με κίτρινα μαλλιά. 1931. Solomon R. Guggenheim Museum.

Οι παρακάτω πίνακες είναι από τα πιο δημοφιλή εκθέματα του Μουσείου.
Μ. Shagal, Το Παρίσι μέσα από το παράθυρο. 1913. Solomon R. Guggenheim Museum.

C. Brancusi, Αδάμ και Εύα. 1916. Solomon R. Guggenheim Museum.

Am. Modigliani, H Jeanne Hébuterne με κίτρινο πουλόβερ. 1918-1919. Solomon R. Guggenheim Museum.

P. Montrian, Πίνακας 2. 1922. Solomon R. Guggenheim Museum.

Aug. Renoir, Η κυρία με τον παπαγάλο. 1871. Solomon R. Guggenheim Museum.

Μπροστά στον καθρέπτη! Ένας από τους πιο αγαπημένους μου πίνακες.

 Ed. Manet, Μπροστά στον καθρέπτη. 1876. Solomon R. Guggenheim Museum.

Ed. Degas, Χορεύτριες στα πράσινα και τα κίτρινα. 1903. Solomon R. Guggenheim Museum.
http://www.guggenheim.org/new-york/collections/collection-online/browse-by/artist/b