Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2020

Το θείο δώρο. Ένα ποίημα του Ντοστογιέφσκι για το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και ρωσικοί πίνακες με θέμα το Χειμώνα

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Θείο Δώρο
(μετάφραση από τα ρωσικά:  Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης)

   Στο πνεύμα των Χριστουγεννιάτικων Ημερών είναι το ρομαντικό αφηγηματικό ποίημα "Θείο Δώρο" του γνωστού Ρώσου συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Το "Θείο Δώρο" είναι ένα χριστουγεννιάτικο έλατο, που ένας άγγελος αναλαμβάνει από τον Θεό την αποστολή να το χαρίσει τις Παραμονές των Χριστουγέννων στο πιο ευαίσθητο και γλυκό παιδί πάνω στη Γη. Πρόκειται για μία πραγματικά δύσκολη αποστολή, αφού ο άγγελος πρέπει να αναζητήσει και να βρει τον αποδέκτη του δώρου. 
   Ποιο είναι το πιο "γλυκό", "τρυφερό" και "ευαίσθητο" παιδί στη Γη; Πώς θα το βρει; Αναρωτιέται, ο άγγελος. Πώς θα καταλάβει ότι αυτό είναι το ευλογημένο παιδί για το οποίο προορίζεται το "Θείο Δώρο";  Ποιος αξίζει την ευλογία και το δώρο του Θεού; O Ντοστογιέφσκυ δίνει την απάντηση με την ποιητική αφήγηση ενός παραμυθιού...Γιατί, ένα παραμύθι είναι το ποίημα αυτό, ένα παραμύθι αφιερωμένο σ' αυτούς που πιστεύουν ότι υπάρχουν άγγελοι απεσταλμένοι από τον Θεό για να μεταφέρουν τα δώρα Του, ένα Θεό που μεριμνά για αυτούς που έχουν ανάγκη...
V. Perov, Προσωπογραφία του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. 1872. Πινακοθήκη Tretyakov.

Eυγένεια, έλλειψη ανταγωνισμού, σεμνότητα, καλοσύνη, ανιδιοτέλεια και πάνω από όλα αγάπη χαρακτηρίζουν τη συμπεριφορά του μικρού παιδιού που ο άγγελος επιλέγει να χαρίσει το "Θείο Δώρο". Tελικά, είναι εύκολο να αναγνωρίσει ποιος αξίζει το "Θείο Δώρο". Είναι αυτός που προτιμά να χαρίσει το ανεκτίμητο δώρο σε κάποιον που το έχει περισσότερη ανάγκη, αυτός που προτιμά να δώσει τη χαρά του δώρου σε κάποιον άλλο. 
Τελικά, μήπως "Θείο Δώρο" είναι να νιώθεις χαρά,  όταν προσφέρεις χαρά σ' όποιον έχει ανάγκη... 

Κ. Trutovsky, Προσωπογραφία του Ντοστογιέφσκι. Σκίτσο. 1847.

Το ρομαντικό ποίημα του Ντοστογιέφσκι μου θύμισε πίνακες ζωγραφικής Ρώσων ζωγράφων με θέμα το Χειμώνα. Ας διαβάσουμε λοιπόν το ποίημα και ας δούμε τις ονειρεμένες εικόνες από τη χειμερινή Ρωσία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα...

Nikolaj Bogdanov Belsky, Το πρωινό χιόνι. Γύρω στα 1935.

Boris Kustodiev, Χειμώνας, 1916.

Boris Kustodiev, Παζάρι Χριστουγεννιάτικων δέντρων, 1918.


S. Dosekin, Προετοιμασία για τα Χριστούγεννα, 1896.


Των Χριστουγέννων την παραμονή

ο Θεός έστειλε έναν μικρούλη άγγελο στη γη:

«Σ' ελατοδάσος σαν βρεθείς»,

είπε χαμογελώντας,

«κόψε ένα έλατο και στο πιο μικρό γλυκό

μικρό παιδί πάνω στη Γη,

στο πιο ευαίσθητο και τρυφερό

να το χαρίσεις, από Εμένα ενθύμιο».

Viktor Vasnetsov, Άγγελος με λάμπα, 1885-1896.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Παιδιά σε έλκηθρο, 1941.


Στενοχωρήθηκε ο μικρούλης άγγελος:

«Σε ποιον να το δώσω;

Πώς θα καταλάβω ποιο απ' τα παιδάκια

έχει την ευλογία του Θεού;»

«Μόνος σου θα το καταλάβεις», απάντησε ο Θεός.

Κι έφυγε ο ουράνιος επισκέπτης.

Το φεγγάρι έφεγγε από ψηλά, ο δρόμος ήταν φωτεινός,

σε πολιτεία τεράστια οδηγούσε.



Nikolaj Bogdanov Belsky, Χειμώνας. Παιδιά που κουβαλούν ξυλεία στο χιόνι.

Konstantin Korovin (1861-1939), Χειμωνιάτικο τοπίο με μικρή εκκλησία. 1876-1939. Ashmolean Museum.

Παντού ακούγονταν λόγια γιορταστικά,

παντού περιμένει η ευτυχία τα παιδάκια...

Ρίχνοντας στον ώμο το μικρό έλατο,

βαδίζει ο άγγελος με χαρά...

Κοιτάξτε μόνοι σας στα παράθυρα,-

μεγάλη γίνεται γιορτή!

Τα έλατα φωτίζονται με λαμπιόνια,

όπως γίνεται πάντα τα Χριστούγεννα.

Aleksander Moravov, Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, 1921.


Konstantin Korovin, Χειμώνας. 1894.

Από σπίτι σε σπίτι βιαστικά

ο άγγελος άρχισε να περνά,

για να βρει εκείνο το παιδί που πρέπει

το έλατο του Θεού να χαρίσει.

Όμορφα κι υπάκουα

πολλά είδε παιδάκια,

του Θεού το έλατο σαν έβλεπαν

ξεχνούσανε τα πάντα κι έτρεχαν προς αυτό.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Παιδιά στο χιόνι. 1929.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Παιδιά στο παράθυρο. 1934.


Το ένα λέει: «Αξίζω το έλατο αυτό!»

Ένα άλλο του φωνάζει:

«Μη συγκρίνεσαι μ' εμένα,

είμαι καλύτερος από σένα!»

«Όχι, εγώ είμαι καλύτερη απ' όλους

δικό μου είναι το έλατο αυτό!»

Ο άγγελος ήρεμα ακούει,

κοιτώντας τους με θλίψη.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Χειμώνας. Γύρω στα 1920.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Παιδιά στο χιόνι. 1934.

Nikolaj Bogdanov Belsky (1868-1945), Χειμερινή σκηνή με παιδιά σε έλκηθρο.

Όλοι εναντίον όλων,

καθένας παίνευε μόνο τον εαυτό του,

τον ανταγωνιστή κοιτάζοντας με τρόμο

ή με μίσος φοβερό.

Βγήκε ο άγγελος στο δρόμο,

τρομαγμένος... «Θεέ μου!

Δίδαξε με πώς το δώρο το ανεκτίμητο

το δικό Σου να χαρίσω!»

Viktor Vasnetsov, Σεραφείμ, 1896.

Nikolaj Bogdanov Belsky (1868-1945), Αγόρι με γράμμα. 1930.


Ο άγγελος στο δρόμο συναντάει

έναν μικρούλη –στέκεται τούτος και κοιτάει

το έλατο του Θεού–

και φλέγεται από ενθουσιασμό το βλέμμα του.

«Έλατο! Ελατάκι!», είπε χτυπώντας

παλαμάκια. «Τι κρίμα που δεν είμαι άξιος

το έλατο αυτό να πάρω,

μα ούτε κι αυτό για μένα είναι...

Nikolaj Bogdanov Belsky, To χωριατόπουλο. 1902.


Nikolaj Bogdanov Belsky, Ένα νέο παραμύθι, 1891.


Να το πας όμως στην αδελφούλα μου

που στο κρεβάτι άρρωστη είναι.

Δώσ' της χαρά μεγάλη –

αξίζει το έλατο αυτό!

Άδικα να μην κλαίει!»

Ψιθύρισε στον άγγελο το αγοράκι

και ο άγγελος χαμογελώντας καθαρά

το έλατο του δίνει.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Κοριτσάκι στον καναπέ.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Χιόνι τη νύχτα, 1935.

Θαύμα μεγάλο έγινε

αστέρια άρχισαν από τον ουρανό να πέφτουν

λάμποντας σμαραγδένια,

στου έλατου κάθισαν τα κλαδιά.

Φέγγει το έλατο, λαμποκοπά,

ουράνιο φέρει σημάδι·

τρέμει από ενθουσιασμό

ο έκπληκτος πιτσιρικάς...

Nikolaj Bogdanov Belsky (1868-1945), Χειμώνας. Παιδιά. 


Konstantin Korovin, Φεγγαρόφωτη βραδιά. Χειμώνας, 1913. Πινακοθήκη Tretyakov.


Κι αγάπη έλαβε τόση

ο άγγελος, συγκινημένος δακρύζει,

στο Θεό κλαδάκι όμορφο

σαν δώρο ανεκτίμητο πήγε.


Viktor Vasnetsov, Η νεράιδα του χιονιού, 1899. 

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2020

Τα Χριστούγεννα στην ποίηση. Ένα ποίημα της Χλόης Κουτσουμπέλη και πίνακες ζωγραφικής της Gabriele Münter,

             Χριστούγενα με τη Χλόη Κουτσούμπελη και την Gabriele Münter

Αισθάνομαι ότι ταιριάζουν πολύ με την ατμόσφαιρα των φετινών Χριστουγέννων το ποίημα της Χλόης Κουτσουμπέλη και οι πίνακες της Gabriele Münter.

Έχω αναρτήσει ξανά το ποίημα "Παιδική Απορία" της Χλόης Κουτσουμπέλη , όπως έχω αναρτήσει ξανά και το εξπρεσιονιστικό δωμάτιο με το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Gabriele Münter. Όμως, τώρα, στο πλαίσιο των συνθηκών της φετινής χριστουγεννιάτικης περιόδου, "διαβάζω" το ποίημα και τους πίνακες μέσα από το πρίσμα μίας άλλης οπτικής.

Τελικά, είναι πολλές και διαφορετικές οι ερμηνευτικές "αναγνώσεις" των ίδιων έργων τέχνης, όταν αυτές γίνονται υπό διαφορετικές συνθήκες κάθε φορά...

Ας, διαβάσουμε, λοιπόν, για ακόμη μια φορά την "Παιδική Απορία"  μαζί με χριστουγεννιάτικους πίνακες της αγαπημένης μου Γερμανίδας ζωγράφου Gabriele Münter (1870-1962).

   Η ποιήτρια εύχεται την κοινότοπη ευχή "Eυτυχισμένα Χριστούγεννα" όχι σ᾽ όλους, αλλά σ᾽ όσους ευτυχισμένους ανθρώπους απέμεναν και αν υπάρχουν και αναρωτιέται "πώς γίνεται και χώρεσαν ζώα, θεοί, άνθρωποι, μάγοι και αγγέλοι σε μια τόσο μικρή φάτνη", ενώ η ίδια αισθάνεται "σ᾽ ἐνα τόσο μεγάλο δωμάτιο πνιγμένη".  Δύο χώροι, ο ένας υπερβατικός και φαντασιακός, ο άλλος πραγματικός, ο πραγματικός χώρος που βιώνει το ποιητικό υποκείμενο, συγκρίνονται: Μία τόσο μικρή φάτνη και ένα τόσο μεγάλο δωμάτιο...

Έχω και εγώ τις παιδικές μου απορίες. Ιδού μόνο κάποιες από αυτές: 

-Γιατί να ευχηθείς "Eυτυχισμένα Χριστούγεννα" στους ήδη ευτυχισμένους ανθρώπους; Aν βέβαια υπάρχουν και μπορείς να τους βρεις. Χρειάζονται αυτή την ευχή, αφού είναι ήδη ευτυχισμένοι; 

-Tι σημαίνει η ευχή "Eυτυχισμένα Χριστούγεννα" που τόσο εύκολα τη μοιράζομε αυτές τις ημέρες; Tι εννούμε μ᾽αυτή την ευχή; Ποια είναι τα "Eυτυχισμένα Χριστούγεννα"; Εν τέλει, τι είναι ευτυχία και ποιοι είναι ευτυχισμένοι άνθρωποι; 

Γιατί πρέπει να είμαστε ή να δείχνουμε ότι είμαστε ευτυχισμένοι τις μέρες των Γιορτών;

-Γιατί αισθάνεται το ποιητικό υποκείμενο "πνιγμένη" σ᾽ένα τόσο μεγάλο δωμάτιο τις μέρες των Χριστουγέννων; Τι σημαίνει ότι αισθάνεται "πνιγμένη"; Γιατί αισθάνεται "πνιγμένη"; Ποια αισθήματα και καταστάσεις βίου υπονοούνται με τον χαρακτηρισμό "πνιγμένη";

-Πώς μπορεί μία τόσο μικρή φάτνη να χωρά όλο τον κόσμο, τον γήινο και τον υπερβατικό, ενώ ένα τόσο μεγάλο δωμάτιο να προκαλεί το αίσθημα της ασφυξίας, να μην επιτρέπει την ανάσα, να στερεί την αναπνοή; 

-Το ποιητικό υποκείμενο μιλά για την αντίθεση ενός μικρού και ενός μεγάλου χώρου ή υπονοεί την αντίθεση των αισθημάτων που βιώνουν όσοι βρίσκονται στον ένα ή στον άλλο χώρο;

Gabriele  Münter, Εσωτερικό δωματίου με χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1912-1914. 
Mία μοναχική γυναικεία φιγούρα στην άκρη του δωματίου. Σε πρώτο πλάνο ένα μεγάλο στολισμένο εξπρεσιονιστικό χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το αστέρι του έχει πέσει στο πάτωμα...
 

Χλόη Κουτσουμπέλη, Παιδική απορία 

Ευτυχισμένα Χριστούγεννα,
στους ευτυχισμένους,
όσους απέμειναν,
ανθρώπους,
αν υπάρχουν.

Πώς γίνεται και χώρεσαν
ζώα, θεοί, άνθρωποι, μάγοι
και αγγέλοι
σε μια φάτνη τόσο μικρή,
ενώ εγώ,
σε ένα δωμάτιο τόσο μεγάλο,
αισθάνομαι πνιγμένη;

Από τη συλλογή Σχέσεις σιωπής (1983) της Χλόης Κουτσουμπέλη


Gabriele  Münter, Πρωινό με τα πουλιά, 1934. Εθνικό Μουσείο των Γυναικών στις Τέχνες. Ουάσινγκτον. 
Μία μοναχική γυναικεία φιγούρα παίρνει το πρωινό της, κοιτάζοντας από το παράθυρο τα πουλιά που κάθονται στα κλαδιά του χιονισμένου δέντρου. Οι βαριές κουρτίνες επιτείνουν την αίσθηση του εγκλεισμού, της μοναξιάς και της απομόνωσης...
 

Gabriele  Münter, Χριστουγεννιάτικη Νεκρή Φύση. 1934. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Ουάσινγκτον.

Gabriele  Münter, To Χριστουγεννιάτικο Δέντρο των Ζώων. 1951.

Gabriele  Münter, Νεκρή Φύση. Άγγελος με κεριά και χριστουγεννιάτικα παιχνίδια. 1941.

Gabriele Münter, Νεκρή φύση με νάνο. 1910. Ιδιωτική Συλλογή.

Φωτογραφικό πορτρέτο της Γερμανίδας ζωγράφου Gabriele Münter (1877-1962). Εθνικό Μουσείο των Γυναικών στις Τέχνες. Ουάσινγκτον. 
Είχε σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού και ήταν από τα κύρια μέλη του κύκλου των εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών του Μονάχου. Υπήρξε για πολλά χρόνια η μη "νόμιμη" σύντροφος του γνωστού Ρώσου ζωγράφου Καντίνσκυ, ο οποίος, όταν τελικά έλαβε διαζύγιο από την πρώτη του σύζυγο, επέλεξε για τον δεύτερο γάμο του μία άλλη γυναίκα  και όχι την αφοσιωμένη σ´αυτόν Gabriele.

Φωτογραφία Münter House 

Χλόη Κουτσουμπέλη, Παιδική Απορία 

https://arthive.com/gabrielemunter/works/393544~Interior_with_Christmas_tree

https://nmwa.org/art/collection/breakfast-birds/

https://www.nga.gov/collection/art-object-page.53581.html

 http://www.artnet.com/artists/gabriele-m%C3%BCnter/stilleben-mit-zugspitz-weihnachtsengel-mit-FPXHmOJtgeQgXx6hFux6Xw2

https://www.christies.com/lot/lot-5139091/?intObjectID=5139091

Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2020

Το Φθινόπωρο στη Ζωγραφική. Οκτώβριος. Ένας πίνακας του Jules Bastien Lepage.

Μαζεύοντας πατάτες τον Οκτώβριο. Ένας πίνακας  του Jules Bastien Lepage

  Tελευταία μέρα του Οκτώβρη σήμερα! 

Ας αποχαιρετήσουμε τον Οκτώβρη με τον πίνακα "Η εποχή του Οκτώβρη" του Γάλλου ζωγράφου Jules Bastien Lepage (1848-1884), σημαντικού εκπροσώπου του γαλλικού νατουραλισμού.

 Ο πίνακας απεικονίζει δύο γυναίκες να μαζεύουν πατάτες στο χωράφι υπό τα βαριά σύννεφα του Φθινοπωρινού ουρανού, για αυτό είναι γνωστός και με τους τίτλους "Μαζεύοντας πατάτες" ή "Γυναίκες που μαζεύουν πατάτες". Η μορφή της μίας γυναίκας βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο και κυριαρχεί στην εικόνα, ενώ στο βάθος διαγράφονται και άλλες φιγούρες αγροτών στο χωράφι.  Ο Lepage έχει απεικονίσει με ρεαλισμό πολλές σκηνές από την αγροτική ζωή της γαλλικής υπαίθρου, αποτυπώνοντας τα προσωπικά του βιώματα, αφού ο ίδιος ήταν γόνος αγροτικής οικογένειας (γεννήθηκε και έζησε στο χωριό Damvillers).


Jules Bastien Lepage (1848-1884), Η εποχή του Οκτώβρη, 1878.  Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώρια. Μελβούρνη. Ο Lepage απεικονίζει αριστοτεχνικά τη φθινοπωρινή ατμόσφαιρα της εποχής και αποτυπώνει εξαιρετικά τις λεπτομέρειες της σκηνής.

Jules Bastien Lepage, Η εποχή του Οκτώβρη. Λεπτομέρεια. Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας της συγκομιδής της πατάτας.



Jules Bastien Lepage, Η εποχή του Οκτώβρη. Λεπτομέρεια. Ο πίνακας δεν αποτελεί μόνο απεικόνιση μίας φθινοπωρινής σκηνής της Γαλλικής αγροτικής ζωής στην ύπαιθρο, είναι ταυτόχρονα και μία υπέροχη προσωπογραφία της νεαρής αγρότισας. Η γυναικεία μορφή φαίνεται να σαγηνεύει με την έκφραση του προσώπου και τη στάση του σώματος το βλέμμα του ζωγράφου.

 https://www.ngv.vic.gov.au/explore/collection/work/3768/

https://en.wikipedia.org/wiki/October_(painting)

https://en.wikipedia.org/wiki/Jules_Bastien-Lepage


Κυριακή 16 Αυγούστου 2020

Ένα ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα για τα Ερημοκκλήσια

Λάμπρος Πορφύρας, Τὰ ἐρημοκκλήσια

Δεκαπενταύγουστος...και θυμήθηκα ένα ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα που με συγκινεί πολύ.  Μιλάει για ξεχασμένα ερημικά εκκλησάκια της εξοχής με σεμνές εικόνες της θλιμμένης Παναγίας, στολισμένες με αγριολούλουδα...

Νικόλαος Λύτρας (1883-1927, Το Παληό Εκκλησάκι.


Εἶναι στὰ ἐρημοκκλήσια ποὺ γκρεμίζονται
θλιμμένες Παναγίες, χλωμὲς εἰκόνες,
καὶ μοναχὰ ἀγαπᾶνε τὰ ἀγριολούλουδα -
κρινάκια, κυκλαμιές, σπάρτα, ἀνεμῶνες.

Σὰ θυμιατήρια ἀγροτικὰ κ᾿ ἐφήμερα,
σκόρπια ἢ δεμένα σ᾿ ἄτεχνο στεφάνι,
τὴν ἄνθινή τους τὴν ψυχὴ σκορπίζουνε
ψυχομαχώντας σ᾿ ἄυλο λιβάνι...

Θεόδωρος Ράλλης, Το λιβάνι, περίπου 1907. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

Ἄχ, ὅποιος πάει ἐκεῖ μὲ τ᾿ ἀγριολούλουδα,
στὸ πρῶτον ἄγγιγμά του ἀνοίγει ἡ πόρτα,
ποὺ ὁλόγυρα οἱ φωλιὲς τὴν ἐπλουμίσανε,
τῆς λησμονιᾶς τὴν κέντησαν τὰ χόρτα.

Ἀνοίγει ἡ πόρτα ἔτσι ὅπου συνήθισε
νὰ τὴν ἀνοίγῃ μόνον ὁ ἀγέρας -
σάμπως νὰ τὴν ἀνοίγῃ ἡ Παναγιὰ
μὲ τὴν ἀνησυχία γλυκειᾶς μητέρας,

χαροκαμμένης γριᾶς, ποὺ τὴ λησμόνησαν
στὸ ἔρμο φτωχικό της καὶ προσμένει
κάποιους νἀρθοῦνε πέρ᾿ ἀπὸ μία θάλασσα
αἰώνια σκοτεινή, φουρτουνιασμένη...

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Κοπέλα στην εκκλησία.

Σπύρος Παπαλουκάς, Ξωκκλήσι στην Αίγινα, 1923.


  https://paletaart3.wordpress.com/2013/12/14/%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC%CF%82-%CF%83%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82-spyros-papaloukas-1892-1957-part-ii/#jp-carousel-4077

https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges/collection/sulloges/to-libani.html

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2020

Άλλο ένα Καλοκαίρι στην παραλία. Ένα ποίημα του Τίτου Πατρίκιου και πίνακες ζωγραφικής με θέμα "λουόμενους στην παραλία"

Άλλο ένα Καλοκαίρι στην παραλία

Κατακαλόκαιρο! Διανύουμε τις πρώτες ημέρες του Αύγουστου, ίσως, του πιο καλοκαιρινού, του πιο αισθησιακού μήνα. Προφτάσαμε άλλο ένα Καλοκαίρι, σκέφτομαι. Ζούμε ακόμα ένα Καλοκαίρι με τις αισθήσεις μας,  που πυροδοτούν τη σκέψη μας, ανακαλούν μνήμες και εγείρουν αναμνήσεις, προκαλούν τη φαντασία και επιτρέπουν τα όνειρα...
  Θυμάμαι το ποίημα "Άλλο ένα Καλοκαίρι" του Τίτου Πατρίκιου και το συνοδεύω με μία μικρή συλλογή από πίνακες ζωγραφικής, που έχουν ως θέμα τους "Μορφές λουόμενων στην παραλία"...

Édouard  Manet, Στην παραλία, 1868. Detroit Institute of Arts (Ντητρόιτ Ινστιτούτο Τεχνών).

Isaak Israels, Στην παραλία. Δεκαετία 1920.

Joaquin Sorolla y Bastida, Το ροζ φόρεμα. Μετά το μπάνιο. 1916.  Μουσείο Sorolla.


Τίτος Πατρίκιος, Άλλο ένα Καλοκαίρι

     
                  Για σκέψου να μην πρόφταινα

κι αυτό το καλοκαίρι

να δω το φως ξανά εκτυφλωτικό

να νιώσω την αφή του ήλιου στο κορμί μου

να οσμιστώ δροσερές και χαλασμένες μυρωδιές

να γευτώ γλυκόξινες και πιπεράτες γεύσεις

ν’ ακούω τα τζιτζίκια ως τα κατάβαθα της νύχτας

να καταλαβαίνω τούς δικούς μου που αγαπώ

να μην αδημονώ μ’ αυτούς που με στηρίζουν

να σκέφτομαι κι εκείνους που θέλησα να ξεχάσω

να βρίσκω φίλους που έρχονται από μακριά

ν’ αφήνω κι άλλες ζωές να μπαίνουν στη δική μου

να κολυμπάω σε θάλασσες ζεστές

ν’ αντικρίζω φρέσκα σώματα γυμνά

ν’ αναπολήσω έρωτες, να ονειρευτώ καινούργιους

ν’ αντιληφθώ τα πράγματα που αλλάζουν.

After the Bath

Joaquin Sorolla y Bastida,  Μετά το μπάνιο, 1908.

Girls Bathing Painting by Paul Fischer

Paul  Gustav Ficher (1860-1934), Κοπέλλες που κολυμπούν.

ISAAC ISRAELS DUTCH, 1865-1934 - by Sotheby's

Isaak Israels, Κοπέλλες στην παραλία του Viareggio. Δεκαετία του 1920.

Isaak Israels, Κοπέλλες στην παραλία. Γύρω στα 1920.

Artwork by Isaac Israëls, A sunny day on the beach, Viareggio, Made of oil on canvas

Isaak Israels, Μία ηλιόλουστη μέρα στην παραλία του Viareggio. Δεκαετία του 1920.

Έτσι καθώς τα πρόφτασα αυτό το καλοκαίρι

λέω να ελπίζω για προσεχή Χριστούγεννα

για κάποια επόμενη Πρωτοχρονιά

– άσε να δούμε και για παραπέρα.

Georges Seurat, Λουόμενοι στο Asnieres. 1884. Εθνική Πινακοθήκη. Λονδίνο.

Edward Potthast (1857-1927), Λουόμενοι.

Edward Ηenry Potthast, Σκηνή στην παραλία, 1915. Μουσείο Thyssen Bornemisza.

Bathers by Paul Fischer on artnet
Paul  Gustav Ficher (1860-1934), Λουόμενες.

Paul Gustav Fischer (1860-1934), Μετά το μπάνιο.

Bathers, 1918 by Pablo Picasso
Pablo Picasso,  Οι λουόμενες, 1918.

Eustace Nash (1887-1969), Λουόμενες στο Swanage. Δεκαετία 1920. Poole Museum. Dorset.

Edouard Hopf, Λουόμενοι, 1925. Kunsthalle Hamburger (Πινακοθήκη. Aμβούργο)

Zinaida Serebriakova, Λουόμενες, 1927.

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Menton. Παραλία με ομπρέλλες. 1931.

Edvard Munch, Κατακαλόκαιρο, ΙΙ, 1915.

Edvard Munch, Σκηνή από την παραλία του Åsgårdstrand, 1936.

Οdd Nerdrum, Καλοκαιρινή ημέρα, 1982.