Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2013

Έρχεται ο νέος χρόνος. Ένας πίνακας του Alphonse Mucha

Alphonse Mucha, Ο χρόνος που έρχεται


   O Tσέχος καλλιτέχνης Alphonse Mucha (1860-1939), ένας από τους κύριους εκπροσώπους  της διαμόρφωσης του αρ νουβό (art nouveau) στις εικαστικές τέχνες στο Παρίσι κατά την περίοδο της μετάβασης από τον 19ο στον 20ό αιώνα, απεικονίζει στο παρακάτω χαρακτικό με κιμωλία τον "χρόνο που έρχεται". Το σχέδιο έγινε το 1897 για να κοσμήσει ένα ημερολόγιο του επόμενου έτους, δηλαδή του 1898. Τυπώθηκε από τον γνωστό τυπογράφο του Παρισιού F. Champenois με τον οποίο συνεργαζόταν ο Mucha, αλλά δεν γνωρίζουμε εάν τελικά κυκλοφόρησε το ημερολόγιο στην πλήρη μορφή του ούτε έχει βρεθεί η εταιρία που παρήγγειλε την εκτύπωση του ημερολογίου. Ωστόσο, το χαρακτικό με τον "χρόνο που έρχεται" κυκλοφόρησε ως μεμονωμένη αφίσα και γνώρισε μεγάλη επιτυχία με τον εναλλακτικό τίτλο "πρόκληση".
   Ο Mucha απεικονίζει τον "χρόνο που έρχεται" αλληγορικά, ως μία ονειρική οπτασία νέας γυναίκας που είναι ντυμένη με αιθέριο διαφανές φόρεμα και σκεπασμένη με αέρινο πέπλο... Η μυστηριώδης γυναικεία μορφή έρχεται κρατώντας στα χέρια της λουλούδια. Η εικόνα χαρακτηρίζεται από πνευματικότητα και αποπνέει ονειρική ατμόσφαιρα. Ο εναλλακτικός τίτλος "πρόκληση" θεωρείται ότι αποδίδει τη διάθεση του καλλιτέχνη να δει τον νέο χρόνο ως "πρόκληση" πνευματικών εμπειριών. Την εποχή εκείνη λέγεται ότι ο Mucha διατηρούσε επαφές με κύκλους πνευματιστών στο Παρίσι και πιθανόν το έργο αυτό να είναι αποτέλεσμα της επιρροής του πνευματισμού.
  Ιδού, λοιπόν,   "χρόνος που έρχεται" του Mucha  και μακάρι ο νέος χρόνος που είναι καθ' οδόν να έρθει φέροντας άνθη σ' όλους μας...


Alphonse Mucha, Ο χρόνος που έρχεται ή η πρόκληση. 1897-98. Eθνική Βιβλιοθήκη Γαλλίας.



Ποιήματα του Τίτου Πατρίκιου

Τίτος Πατρίκιος, Η αντίσταση των γεγονότων

   Καθώς εκπνέει ο παλιός ο χρόνος και έρχεται ο νέος, σκέφτομαι να αποχαιρετήσω τον έναν και να καλωσορίσω τον άλλον με ποιήματα ενός αγαπημένου ποιητή που αγαπήσετε και εσείς που περιδιαβάζετε το χώρο μου...εννοώ τον Τίτο Πατρίκιο. Για εσάς, λοιπόν, που  έχετε μοιρασθεί μαζί μου διάφορα ταξίδια σε κόσμους μαγικούς, κάποια ποιήματα του ποιητή από την ποιητική συλλογή Η αντίσταση των γεγονότων (2000), γιατί η ποίηση -έτσι, θέλω να πιστεύω- είναι το φάρμακο της ψυχής, το αντίδοτο για κάθε δυσκολία...




Τα παγόβουνα

Συναντιόμαστε σαν τα παγόβουνα
όχι επειδή έχουμε πια παγώσει
αλλά γιατί από τα όσα δείχνουμε
κρύβουμε απείρως περισσότερα
κάτω από την επιφάνεια του νερού.


Προτίμηση

Όχι πως δεν τον στενοχωρούσε
να κάθεται στις τελευταίες σειρές
όμως περισσότερο θα τον στενοχωρούσαν
το σπρώξιμο, το στρίμωγμα, οι φωνές
όσο να φθάσει ως τις πρώτες θέσεις.


Στην αφή άλλων χεριών

Τα πράγματα παραμένουν πιστά σ' εμάς
όσο τα έχουμε στην κατοχή μας
μα λίγο ν' απομακρυνθούμε μας ξεχνούν
υποτάσσονται ανέμελα στον νέο κάτοχό τους
αφήνονται στην αφή άλλων χεριών
συναινούν στις χρήσεις που τους επιβάλλουν.
Νοσταλγούμε τα πράγματα που χάσαμε
όπως μιαν άπιστη ερωμένη
που διατηρείται αγέραστη στη μνήμη μας.


Το βάρος των κινήτρων

Παρά τις αργοπορημένες του αφίξεις
το μυαλό του δούλευε τόσο γρήγορα
που όλα πραγματώνονταν αστραπιαία
μες τη σκέψη του.
Δεν είχε πια κανένα κίνητρο
να πραγματώσει κάτι και στην πράξη.
Η ζωή του γινόταν ώρες ώρες
τόσο ανάλαφρη
την έπαιρνε κι ο παραμικρός αγέρας.

G. Fr. Kersting, Άνδρας που διαβάζει υπό το φως της λάμπας. 1814. Oscar Reinhart Ίδρυμα. Winterthur.

Προσπάθειες

Κοίταζε γύρω του λιγότερο βιαστικά
"Ελπίζω τώρα με περισσότερη εμβάθυνση
σίγουρα με ηπιότερες επιθυμίες"
μονολογούσε προσέχοντας μην τον ακούσουν.
Προσπαθούσε περισσότερο να παρατηρεί
προσπαθούσε λιγότερο να συγκινείται.


Η δυσκολία
Στη Natalia  Moreleόn

Τώρα ξέρω πολλά
γι' ανθρώπους και για πράγματα
για σπίτια και για ζώα
ξέρω πολλά
για χρώματα και μουσικές
Η δυσκολία είναι να τ' αφηγηθώ.
Κουερναβάκα, 3 Φεβρουαρίου 2000


Το μέλλον

Μα πώς χωράει τόση αβεβαιότητα
μέσα στο λίγο μέλλον που μας μένει;

Ζω όσο έχω και μια μέρα μέλλον.

Παίζω με κάποια δόση σιγουριάς
ακόμα και για μετά το θάνατό μου.


Το φάρμακο

Υπάρχουν πράγματα που ακόμα
θέλω να τα κρατάω κρυφά
υπάρχουν πρόσωπα που δεν κατανομάζω
μ' όλο που συνεχώς απομακρύνονται
κι ούτε που θά' ταν τρομερό
αν αποκάλυπτα τα πάντα
μόνο που η αποσιώπηση
είναι κι αυτή ένα φάρμακο
για την καταπολέμηση της λήθης.

Edward John Poynder (1836-1919),  Βράδυ στο σπίτι.


Bλ. Τίτος Πατρίκιος, Η αντίσταση των γεγονότων, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 2000.

http://www.biblionet.gr/author/1668/Τίτος_Πατρίκιος

http://museumoskarreinhart.ch/en/sehen/highlights.html



Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες της Βικτωριανής Εποχής


Χριστουγεννιάτικα ζευγάρια. Παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες.

   Είναι ακόμα Χριστούγεννα! Για αυτό, ιδού ακόμα κάποιες παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες της Βικτωριανής εποχής. Απεικονίζουν κομψά ντυμένα χριστουγεννιάτικα ζευγάρια σε χιονισμένα τοπία. 
  Ένα υπέρμετρης κομψότητας ζευγάρι περπατά στο χιονισμένο δρόμο της μεγαλούπολης. Χιονίζει! Ο άνδρας κρατά την ομπρέλα. Άραγε πηγαίνουν να αγοράσουν τα χριστουγεννιάτικα δώρα ή για διασκέδαση;
   Στο παραμυθένιο χιονισμένο τοπίο ένα ζευγάρι περπατά στο λευκό μονοπάτι... Και εδώ ο άνδρας κρατά την ομπρέλα.


   Ερωτευμένα ζευγάρια στροβιλίζονται χαρούμενα στον πάγο... 




Ένα ζευγάρι, κρατώντας χριστουγεννιάτικα δώρα, περπατά με χαμόγελο στους δρόμους της πόλης...




http://www.pinterest.com/tothelastdetail/christmas-cards-iii-victorian-style/

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2013

Ρέμπραντ, Η αγία οικογένεια των αγγέλων

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων.

    Βρισκόμαστε ακόμα στις ημέρες των Χριστουγέννων... Για αυτό, ιδού ακόμα ένας αγαπημένος μου πίνακας με το νεογέννητο Χριστό.  Ο μεγάλος Ολλανδός ζωγράφος και χαράκτης του 17ου αιώνα, ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Ολλανδικού μπαρόκ, απεικονίζει μία οικογενειακή σκηνή στο εσωτερικό του εργαστηρίου ενός ξυλουργού. Η σκηνή θα μπορούσε να αναφέρεται σε μια καθημερινή στιγμή της οικογένειας ενός οποιουδήποτε Ολλανδού ξυλουργού του 17ου αιώνα. Τα χαριτωμένα, όμως, αγγελάκια που ίπτανται πάνω αριστερά από την κούνια του μωρού είναι φανερή ένδειξη ότι ο Ρέμπραντ απεικονίζει μία σκηνή της καθημερινότητας της Αγίας Οικογένειας, όταν ο Χριστός ήταν ακόμα βρέφος.
     Ο Ρέμπραντ φωτίζει τη σκηνή από τρεις πηγές φωτός. Η εργασία του Ιωσήφ και τα σύνεργα ξυλουργικής φωτίζονται από πάνω δεξιά, προφανώς από ένα παράθυρο του δωματίου που δεν φαίνεται στον πίνακα. Το πρόσωπο και το βιβλίο της Μαρίας φωτίζονται από κάτω δεξιά, από τη φωτιά που θερμαίνει το δωμάτιο. Οι άγγελοι φωτίζονται, επίσης, από το θείο φως του Ουρανού...

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων. 1645. Μουσείο Ερμιτάζ. Αγ. Πετρούπολη.

   H νεαρή μητέρα, η Μαρία, έχει διακόψει το διάβασμα της Βίβλου για να ελέγξει με τρυφερό ενδιαφέρον την κούνια του μωρού της. Κοιτάζει με λατρεία τον Χριστό, ο οποίος φαίνεται ότι κοιμάται μακάρια. Τα αγγελάκια είναι μάρτυρες της τρυφερής οικογενειακής στιγμής. Πίσω στο βάθος του δωματίου-ξυλουργείου, ο γήινος πατέρας, ο Ιωσήφ, εργάζεται "αθόρυβα" με τα εργαλεία της ξυλουργικής. Η σκηνή αποπνέει γαλήνη και θαλπωρή. Ο ύπνος του θείου Βρέφους παραμένει ατάραχος... Το κόκκινο χρώμα της κουβερτούλας του βρέφους, ίσως, αποτελεί συμβολική αναφορά στο μαρτύριο του Σταυρού που περιμένει τον Χριστό.

Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια των αγγέλων. 1645. Λεπτομέρεια. Μουσείο Ερμιτάζ. Αγ. Πετρούπολη.

     Υπέροχη η έκφραση του προσώπου της νεαρής μητέρας. Η Μαρία ντυμένη με την ενδυμασία και χτενισμένη με την κόμμωση γυναικών της μεσαίας τάξης των Κάτω Χωρών του 17ου αιώνα είναι μια γυναίκα που διαβάζει δίπλα στην κούνια του κοιμισμένου μωρού της. 
Rembrandt Van Rijn, Η αγία οικογένεια με κουρτίνα. Κρατική Πινακοθήκη. Kassel.
1646.

   Ο Ρέμπραντ έχει απεικονίσει αρκετές φορές σκηνές από την καθημερινότητα της ζωής της Αγίας Οικογένειας, σκηνές που δεν διαφέρουν από εκείνες που ζούσαν καθημερινά οι οικογένειες των εργαζομένων των Κάτω Χωρών του 17ου αιώνα. Στον παραπάνω πίνακα μία κόκκινη κουρτίνα που θυμίζει παράθυρο ή σκηνή θεάτρου βρίσκεται στην άκρη δεξιά, για να μας κάνει να αισθανθούμε, ίσως, ως αδιάκριτοι θεατές της ιδωτικής γαλήνης της Αγίας Οικογένειας. 

http://www.hermitagemuseum.org/iedu_En/re/templates/index.html
http://www.artbible.info/art/large/832.html
http://www.arthermitage.org/Rembrandt-Harmensz-van-Rijn/Holy-Family.html
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_058.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:41019.jpg
http://staff.science.uva.nl/~fjseins/RembrandtCatalogue/index.html
http://qspace.library.queensu.ca/bitstream/1974/1230/1/Hogan_Joan_M_200805_MA.pdf

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2013

Η γέννηση του Χριστού στη ζωγραφική. Georges De La Tour, o Νεογέννητος Χριστός

Georges De La Tour, Η γέννηση του Χριστού

    Aς καλωσορίσω την ημέρα των Χριστουγέννων με έναν πραγματικά ατμοσφαιρικό πίνακα που χαρακτηρίζεται από νατουραλισμό αλλά ταυτόχρονα και πνευματικότητα. Είναι ο Νεογέννητος Χριστός του Γάλλου ζωγράφου της εποχής του μπαρόκ Georges De La Tour (1593-1652). O De La Tour απεικονίζει με καθαρές γραμμές και γεωμετρικά σχήματα μία απόλυτη μινιμαλιστική σκηνή με πρωταγωνιστές τρία αγαπημένα ιερά πρόσωπα. Υπό το ημίφως του κεριού η Παναγία κρατά τρυφερά στην αγκαλιά της με προσήλωση τον νεογέννητο Χριστό, ενώ δίπλα της στέκεται και κοιτάζει με δέος και σεβασμό η μητέρα της και γιαγιά του θείου βρέφους, η Άννα.

Georges De La Tour, Ο νεογέννητος Χριστός. 1645-1648. Musée des Beaux Arts-Rennes. 

   Τα πρόσωπα φωτίζονται από το φως του κεριού που κρατά στο ένα χέρι της η Άννα,  η οποία έχει πάρει τη θέση του Ιωσήφ που συναντάμε στους παραδοσιακούς πίνακες με θέμα τη θεία οικογένεια. Στον πίνακα του De La Tour βλέπουμε δύο μητέρες, τη μητέρα της μητέρας και τη μητέρα του Χριστού να κοιτάζουν με τρυφερή αφοσίωση το νεογέννητο βρέφος που κοιμάται γαλήνια και μακάρια.

Georges De La Tour, O Nεογέννητος Χριστός. 1645-1648. Musée des Beaux Arts-Rennes. Λεπτομέρεια.

   Ο φωτισμός του πίνακα που προέρχεται από τη φλόγα του κεριού  είναι υπέροχος και δημιουργεί ατμόσφαιρα ονείρου και μυστηρίου. Φωτίζει τα σοβαρά πρόσωπα των μορφών και τα ρούχα τους. Εστία φωτός είναι επίσης το λευκό πουκάμισο της Άννας και οι λευκές φασκιές του μωρού.

Georges De La Tour, O Nεογέννητος Χριστός. 1645-1648. Musée des Beaux Arts-Rennes. Λεπτομέρεια.
   Τα χαρακτηριστικά του προσώπου του κοιμισμένου μωρού και τα δάχτυλα των γυναικών αποδίδονται πιστά, σχεδόν φωτογραφικά στην κάθε τους λεπτομέρεια, γεγονός που αποδεικνύει ότι το έργο χαρακτηρίζεται από νατουραλισμό. Μπορούμε να διακρίνουμε τις ζάρες και τις "φλεβίτσες" του δέρματος...

Georges De La Tour, Η Αγία Άννα με τον νεογέννητο Χριστό. 1645-1650. Πινακοθήκη Τέχνης του Οντάριο (Art Gallery of Ontario).

   Ο Georges De La Tour (1593-1692), αν και δεν είναι γνωστός στο ευρύ κοινό, υπήρξε ασφαλώς ένας εξαιρετικά εμπνευσμένος καλλιτέχνης που γεννήθηκε, έζησε και διακρίθηκε για το έργο του στην επαρχία της Λωραίνης, η οποία άλλοτε ήταν τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αλλά κάποια στιγμή απορροφήθηκε από το βασίλειο της Γαλλίας. Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε τον φασκιωμένο νεογέννητο Χριστό στην αγκαλιά της γιαγιάς του Άννας. Η Άννα κοιτάζει με γλυκύτατη τρυφερότητα τον κοιμισμένο Χριστό υπό το φως του κεριού. Τα χαρακτηριστικά των προσώπων των δύο μορφών αποδίδονται επίσης φωτογραφικά με νατουραλισμό. Η Άννα κρατά σηκωμένο το ένα χέρι της, όπως και στον πρώτο πίνακα.

Georges De La Tour, H προσκύνηση των ποιμένων. Γύρω στα 1645. Mουσείο Λούβρο.

   Ατμοσφαιρική είναι η σκηνή της προσκύνησης των ποιμένων που απεικονίζεται και στον παραπάνω πίνακα. Και σ' αυτή τη σκηνή ο φωτισμός έρχεται από τη φλόγα του κεριού που κρατά ο Ιωσήφ στην άκρη δεξιά του πίνακα. Ο De La Tour στήνει τις σκηνές του με δραματικό, θεατρικό τρόπο. Συνηθίζει να φωτίζει τα πρόσωπα των σκηνών με το φως ενός κεριού, με αποτέλεσμα τα έργα του να χαρακτηρίζονται από υποβλητικότητα και δραματικότητα.

   Ο De La Tour γεννήθηκε στη μικρή μεσαιωνική κωμόπολη της Λωρραίνης Vic -sur- Seille, αλλά εγκαταστάθηκε και έζησε στην πόλη, επίσης της Λωρραίνης, Lunéville από την οποία καταγόταν η γυναίκα του. Ζωγράφισε κυρίως θεολογικού περιεχομένου πίνακες καθώς και σκηνές από την καθημερινή ζωή. Ήταν ο επίσημος ζωγράφος της αυλής του Δούκα της Λωρραίνης, ενώ η φήμη του ξεπέρασε τα όρια του Δουκάτου και έφθασε ως το Παρίσι και στην αυλή του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ και του Καρδινάλιου Ρισελιέ. Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη ζωή του, ενώ τα περισσότερα έργα του καταστράφηκαν από φωτιά που ξέσπασε στο εργαστήριο του. Το ενδιαφέρον για το έργο του De La Tour ενεργοποιήθηκε από τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν οι κριτικοί της τέχνης άρχισαν να αναζητούν την επιρροή του Ιταλού Καραβάτζιο σε ζωγράφους εκτός Ιταλίας. Ο Georges De La Tour θεωρήθηκε ως ένας από αυτούς τους ζωγράφους στο έργο του οποίου ήταν εμφανής η επιρροή του Καραβάτζιο.

Georges De La Tour, H προσκύνηση των ποιμένων. Γύρω στα 1645. Mουσείο Λούβρο.



http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_de_La_Tour
http://en.wikipedia.org/wiki/Georges_de_La_Tour
http://www.wikipaintings.org/en/georges-de-la-tour/adoration-of-the-shepherds
Georges De La Tour, H προσκύνηση των μάγων. 1645. Mουσείο Λούβρο.
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Georges_de_La_Tour_020.jpg
http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/la_tour/georges/
http://www.ago.net/georges-de-la-tour-saint-anne-with-the-christ-child

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική. Παραμονή Χριστουγέννων

Παραμονή Χριστουγέννων

   Παραμονή Χριστουγέννων σήμερα...και σκέφτομαι ότι στερεοτυπικές "εικόνες" για τις ημέρες των Χριστουγέννων έχουν "καρφωθεί" στο μυαλό μας και δεν μπορούμε να απελευθερωθούμε από αυτές. Εννοώ ότι τα Χριστούγεννα θεωρούνται η γιορτή της χαράς και της ελπίδας, τα παιδάκια αλλά και οι μεγάλοι ονειρεύονται δώρα, ανταλλάσσουν ευχετήριες κάρτες, το σπίτι πρέπει να στολισθεί με χριστουγεννιάτικα στολίδια και δένδρο, όλοι πρέπει να χαμογελούν και να δείχνουν χαρούμενοι και ευτυχισμένοι... Την Παραμονή των Χριστουγέννων, αφού φορέσουν τα "καλά" τους, θα καθήσουν στο πλούσιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι...και βέβαια δεν πρέπει να ξεχάσουμε τους δυστυχείς και τους φτωχούς αυτές τις ημέρες...πρέπει να προσφέρουμε ελεημοσύνη για να έχουμε "καθαρή" και "ήσυχη" τη συνείδησή μας...
   Ας δούμε πώς αυτές οι "εικόνες" αποτυπώνονται σε κάποια έργα κυρίως Αγγλοαμερικανών ζωγράφων της Βικτωριανής περιόδου.

George Henry Yewell, Παραμονή Χριστουγέννων. 1863. Ιδιωτική Συλλογή.
  
  Ο Αμερικανός ζωγράφος αποτυπώνει μία σκηνή μπροστά από τη βιτρίνα ενός καταστήματος με παιδικά παιχνίδια. Το κοριτσάκι έχει γυρίσει την πλάτη της στο κοινό και βλέπει τη βιτρίνα με τα παιχνίδια, ενώ δίπλα της ένα μεγαλύτερο αγόρι την παρατηρεί. Τα παιδιά φαίνονται καλοντυμένα, σκέφτομαι όμως πόσα παιδιά τότε και τώρα δεν είχαν και δεν έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν τα παιχνίδια της βιτρίνας.

Childe Hassam, Χριστουγεννιάτικη σκηνή στο δρόμο. 1892. 

  Μία κομψή καλοντυμένη κυρία περπατά στο χιονισμένο δρόμο της Αμερικανικής μεγαλούπολης, κρατώντας πακέτα με χριστουγεννιάτικα δώρα.

Alice Barber Stephens, Χριστουγεννιάτικα ψώνια στην 5η Λεωφόρο. 1896.

Edmund Restein (1837-1891), Παραμονή Χριστουγέννων.

  Καλοντυμένοι κύριοι και κομψές κυρίες με τα παιδάκια τους πηγαίνουν στη φωταγωγημένη εκκλησία της αμερικανικής κωμόπολης. Έχει χιονίσει...Τα Χριστούγεννα πρέπει να είναι πάντα χιονισμένα...

Alden Finney Brooks (1840-1932), Παιδί με χριστουγεννιάτικη κάρτα. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

  Ένα καλοντυμένο κοριτσάκι στέκεται δίπλα στο τζάκι του πλούσιου σπιτιού και βλέπει μια χριστουγεννιάτικη κάρτα.  Ένας εξαιρετικός πίνακας που βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης.

William Hippon Gatsby (1844-1924), Παραμονή Χριστουγέννων. Τα τρία κοριτσάκια ψάλλουν χριστουγεννιάτικα τραγούδια.



George Goodwin Kilburne (1839-1924), Το άγιο καλάθι. Ιδιωτική Συλλογή.

   Ο δρόμος είναι χιονισμένος. Αγοράζουν χριστουγεννιάτικα γκυ για να στολίσουν τα σπίτια.

George Goodwin Kilburne (1839-1924), Παραμονή Χριστουγέννων. 

   Ο Βρετανός ζωγράφος αποτυπώνει μια σκηνή από την παραμονή των Χριστουγέννων σ' ένα μεγαλοαστικό σπίτι. Η μητέρα στολίζει με χριστουγεννιάτικα στολίδια το σαλόνι του σπιτιού. Το κοριτσάκι την βοηθάει. Από το δωμάτιο και το ντύσιμό τους καταλαβαίνουμε ότι ανήκουν στην ανώτερη κοινωνική τάξη.

Ferninand Georg Waldmuller (1793-1865), Παραμονή Χριστουγέννων. 1834. 

  O Αυστριακός ζωγράφος της μπιντερμάγιερ περιόδου απεικονίζει μία σκηνή την Παραμονή Χριστουγέννων σ' ένα αγροτικό σπίτι. Οι πλούσιοι αγρότες δέχονται μια φτωχή οικογένεια αγροτών και τους προσφέρουν ελεημοσύνη.

Ferninand Georg Waldmuller (1793-1865), Το πρωί των Χριστουγέννων. 1844. 

  Η οικογένεια των πλούσιων αγροτών έχει ξυπνήσει χαρούμενη και δίπλα στο δέντρο ανοίγει τα δώρα.

George  Goodwin Kilburne (1839-1924), Παραμονή Χριστουγέννων. Οι επισκέπτες πρέπει να πάρουν τη θέση τους στο πλούσιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

George  Goodwin Kilburne (1839-1924), Χριστούγεννα. Έχουν καθήσει στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι και η υπηρέτρια ετοιμάζεται να τους σερβίρει.

C. Larsson, Παραμονή Χριστουγέννων. 1904. Εθνική Πινακοθήκη Σουηδίας. Και ένας πίνακας art nouveau που απεικονίζει ένα πλούσιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

Alfred  Carlton (1853-1946), Παραμονή Χριστουγέννων. Σε μια αγροτική κατοικία η γυναίκα φέρνει κλαδιά δένδρων για να στολίσει το φτωχικό δωμάτιο.

















Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2013

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική. H Γέννηση

Pierro de la Francesca, Η Γέννηση 


     Θεωρείται ένας από τους εξαιρετικούς πίνακες της Πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης που απεικονίζουν τη σκηνή της Γέννησης του Χριστού. Το έργο του Pierro de la Francesca, αν και δεν έχει ολοκληρωθεί, γοητεύει για την ατμόσφαιρα ονείρου και πνευματικότητας. Η γλυκύτατη Παναγία έχει γονατίσει σε στάση προσευχής μπροστά στο θείο βρέφος και το κοιτάζει με τρυφερότητα. Πέντε άγγελοι, ο καθένας με διαφορετική έκφραση, υμνούν τη Γέννηση. Οι δύο παίζουν το δημοφιλές όργανο της Αναγέννησης, το λαγούτο. Με σεβασμό και δέος κοιτάζουν τη σκηνή και τα ζώα της φάτνης.
    Ο Pierro de la Francesca τοποθετεί τη σκηνή σε ένα οικείο τοπίο, στην Τοσκάνη και έξω από τα τείχη της πόλης της καταγωγής του. Η Παναγία είναι ντυμένη και χτενισμένη κατά το πρότυπο της εποχής της Αναγέννησης.
    Ένας υπέροχος πίνακας που αποπνέει απόλυτη γαλήνη αλλά και αδιόρατη μελαγχολία και θλίψη. Ο Χριστός γεννήθηκε και ενσαρκώθηκε για να σταυρωθεί...

Pierro de la Francesca, Η Γέννηση. Γύρω στα 1470. Εθνική Πινακοθήκη της Τέχνης. Λονδίνο.




Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013

Παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες της Βικτωριανής εποχής

Παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες. Γυναίκες στο χιόνι


   Είναι παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες της Βικτωριανής περιόδου, από τα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού. Απεικονίζουν τα φωτογραφικά πορτρέτα κομψών καλοντυμένων γυναικών μέσα στο χιόνι, να ποζάρουν σε χειμωνιάτικα τοπία χαμογελαστές και προστατευμένες από το κρύο στα γούνινα πανωφόρια, καπέλα και μανσόν.



   Φορούν υπέροχα μακριά πανωφόρια και είναι τυλιγμένες με γούνες για να μην κρυώνουν. 
Όμως, στην πραγματικότητα λίγες ήταν οι γυναίκες που μπορούσαν να φορούν τόσο πολυτελή ενδύματα και να περπατούν χαμογελαστές στο χιόνι. Οι χριστουγεννιάτικες κάρτες, όπως και κάθε εορταστική κάρτα, παρουσιάζουν εικόνες από μια εξιδανικευμένη πραγματικότητα, αποτελούν έναν καθαρά επινοημένο ιδεατό κόσμο...



Κάρτα που απεικονίζει μία καλοντυμένη κυρία σε χειμωνιάτικο τοπίο. 1896.






Γερμανική χριστουγεννιάτικη κάρτα.

Γερμανική χριστουγεννιάτικη κάρτα.

Είναι από τις αγαπημένες μου κάρτες. Μία Βικτωριανή δεσποσύνη κάθεται σ' ένα παγκάκι στο χιονισμένο πάρκο και κοιτάζει ένα σκιουράκι. Δίπλα και στην αγκαλιά της βλέπουμε τα πακέτα με χριστουγεννιάτικα δώρα. Πόσοι, όμως, μπορούσαν να αγοράζουν δώρα πολυτελείας για τα Χριστούγεννα;




Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2013

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco). Η προσκύνηση των ποιμένων

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική. Η προσκύνηση των ποιμένων του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου

 Ένα πραγματικά παραδοσιακό θέμα της θρησκευτικής εικονογραφίας είναι η απεικόνιση της σκηνής της προσκύνησης του νεογέννητου Χριστού από τους Ποιμένες. ...Και επειδή πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, ιδού πώς αποτυπώθηκε η "προσκύνησις των Ποιμένων"  από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (El Greco). Υπό το βλέμμα αιωρούμενων αγγέλων οι απλοί βοσκοί προσκυνούν το θείο βρέφος

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco),  H προσκύνησις των ποιμένων. 1612-14. Mουσείο Prado. Μαδρίτη.

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco),  H προσκύνησις των ποιμένων. 1610. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco),  H προσκύνησις των ποιμένων. 1596. Εθνική Πινακοθήκη Ρουμανίας. Βουκουρέστι.

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco),  H προσκύνησις των ποιμένων. 1570. Ιδιωτική Συλλογή.


Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Ρώμος Φιλύρας. Ποιήματα

Ρώμος Φιλύρας: Ποιήματα Άπαντα τα ευρεθέντα μιας "χαμηλής" φωνής
 του νεοελληνικού λυρισμού

   Εδώ και καιρό θέλω να κάνω αναφορά στην εξαιρετική δίτομη ανθολογία των Απάντων των ευρεθέντων Ποιημάτων (γιατί μπορεί να υπάρχουν και άλλα που δεν έχουν ευρεθεί ακόμα) ενός ελάσσονος και χαμηλόφωνου ποιητή, του Ρώμου Φιλύρα (1889-1942), και να σας παρουσιάσω μια επιλογή από τα ποιήματά του. Ας το κάνω, λοιπόν, σήμερα...
  Τα "Άπαντα τα ευρεθέντα" ποιήματα του Ρώμου Φιλύρα κυκλοφόρησαν σε δύο τόμους το 2013 από τις εκδόσεις της Θεσσαλονίκης University Stydio Press, με φιλολογική επιμέλεια, του ακούραστου Νεοελληνιστή φιλολόγου Χ. Λ. Καράογλου και της Αμαλίας Ξυνογαλά.  Χάρη στο μόχθο των δύο επιμελητών οι αναγνώστες της ποίησης και οι μελετητές σήμερα μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους το μέγιστο μέρος του δημοσιευμένου και αδημοσίευτου έργου ενός ποιητή, που ίσως είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό, θεωρείται, ωστόσο, ότι είχε σημαντική προσφορά στην παραδοσιακή αλλά και νεωτερική νεοελληνική ποίηση των αρχών του 20ού αιώνα. Θα λέγαμε ότι το έργο του βρίσκεται στο μεταίχμιο, ανάμεσα στην παραδοσιακή και τη νεωτερική ποίηση.

Ο Ρώμος Φιλύρας (1889-1942). Ένας "καταραμένος" ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης. Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του, το "καταφύγιο" στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα. Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του, η φυγή στο "όνειρο" από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του, το 1942.

   Ο Ρώμος Φιλύρας (ήταν ψευδώνυμο του Ιωάννη Οικονομόπουλου) γεννήθηκε στο Κιάτο Κορινθίας και το 1902 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Από μαθητής του Γυμνασίου ακόμη, άρχισε να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά της εποχής (Διάπλασις των Παίδων, Νουμάς, Ακρόπολις, Πρόοδος, Νέα Ελλάς, Πατρίς, κ.α.), όπου δημοσίευσε κυρίως χρονογραφήματα, παρουσιάσεις βιβλίων και φυσικά ποιήματα. Το 1916 διορίστηκε αρχικά αρχειοφύλακας και στη συνέχεια γραφέας στο στρατό, έφτασε ως το βαθμό του υπολοχαγού και κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων πολέμησε στη Μακεδονία και την Ήπειρο, όπου έπαθε κρυοπαγήματα. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις ποιημάτων και πεζών στην Διάπλαση των Παίδων, πάντα με το πραγματικό του όνομα, ενώ το 1903 χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Ρώμος Φιλύρας για την υπογραφή ποιημάτων που δημοσίευσε στο Νουμά.
   Το 1927 κλείστηκε στο Δρομοκαΐτειο (η σύφιλη του είχε προκαλέσει σοβαρή ψυχική νόσο), όπου παρέμεινε έως το τέλος της ζωής του, το 1942.


O πρώτος τόμος της ανθολογίας. Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται οι έξι ποιητικές συλλογές που έγιναν από τον ίδιο τον Φιλύρα. Επίσης, στα "Παραλειπόμενα" συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά τα ποιήματα που είχε δημοσιεύσει ο Φιλύρας από το 1903 έως το 1923, αλλά δεν τα είχε συμπεριλάβει στις συλλογές του.

   Η δίτομη αυτή ανθολογία δεν είναι η πρώτη προσπάθεια να συγκεντρωθεί το μεγάλο ποιητικό έργο του Φιλύρα που ήταν διάσπαρτο σε εφημερίδες, περιοδικά και σε συρτάρια γραφείων διαφόρων φίλων και γνωστών του. Υπήρξε μια προσπάθεια από τον Αιμ. Χουρμούζιο και τις εκδόσεις Γκοβόστη να συγκεντρωθεί το έργο του ποιητή, που άρχισε το 1939, αλλά έμεινε ανολοκλήρωτη λόγω του πολέμου. Η προσπάθεια περιορίστηκε μόνο στην έκδοση του πρώτου τόμου των "Απάντων" το 1939. Το 1974 ο ποιητής Τάσος Κόρφης εξέδωσε 70 από τα ποιήματα που είχε γράψει ο Φιλύρας κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του στο Δρομοκαΐτειο (Ρώμος Φιλύρας. Συμβολή στη ζωή και το έργο του).  Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του έργου του παρέμενε αθησαύριστο και άγνωστο, έως ότου εκδόθηκε η δίτομη ανθολογία των Καράογλου και Ξυνογαλά. 

Ο δεύτερος τόμος. Παλιά φωτογραφία που απεικονίζει το Λιμάνι του Πειραιά το 1905. Στον τόμο αυτό συγκεντρώθηκαν, ύστερα από πολύχρονη και συστηματική έρευνα, η ποιητική δημιουργία του Ρώμου Φιλύρα κατά την περίοδο από το 1924 και κυρίως από το 1927, δηλαδή από τον εγκλεισμό του στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο, έως το θάνατό του, το 1942.  Συμπεριλαμβάνονται εκατοντάδες δημοσιευμένα ποιήματα σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής, αλλά και πολλά άλλα αδημοσίευτα ποιήματα που βρέθηκαν σε διάφορα αρχεία, όπως του Μιλτιάδη Μαλακάση, του Ηλ. Ζιώγα, του Φωκίωνα Ρωκ.


Ο Ρώμος Φιλύρας. Από το βιβλίο του Σήφη Γ. Κόλλια, Ρώμος Φιλύρας (1972).

    Η φωνή του Ρώμου Φιλύρα είναι μια γνήσια ποιητική φωνή που χαρακτηρίζεται από πηγαίο λυρισμό. Θεωρείται ότι ανήκει στον κύκλο των λεγόμενων νεορομαντικών και νεοσυμβολιστών Ελλήνων ποιητών του Μεσοπολέμου και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους Λαπαθιώτη, Ουράνη, Καρυωτάκη, Άγρα, Κλέωνα Παράσχο ενώ επιρροές δέχτηκε από τους παλιότερους Μαλακάση, Δροσίνη, Γρυπάρη, Πορφύρα και άλλους. Η ποίησή του κινείται στην ατμόσφαιρα του ρεύματος του συμβολισμού, αν και πολύ συχνά δεν υπαινίσσεται τα αισθήματά του μέσω συμβόλων από τη φύση, αλλά μιλάει ξεκάθαρα για αυτά. 
   Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία, ονειρική ατμόσφαιρα, καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης, εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας, μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο, χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων, εξομολογητικός, χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού υποκειμένου που ως "εγώ" και απευθύνεται στο "εσύ" είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του.

Ο ποιητής Ρώμος Φιλύρας. Η ψυχή του ποιητή δονείται και οι δονήσεις της γίνονται ποίηση.

Ας ταξιδέψουμε. λοιπόν, στο μαγικό κόσμο της ποίησης του Ρώμου Φιλύρα, διαβάζοντας κάποια από τα πολλά ποιήματα που ανθολογούνται στη δίτομη έκδοση. 


Στον Έρωτα

Έρωτα, Έρωτα, νιώθοντάς σε
νιώθω να περνά της ψυχής μου σκότος
η φωτεινή σου αχτίνα
και να γίνομαι όλος
ένας παλμός

Ρέε ήρεμα, ήρεμα μέσα μου
και γίνου εσύ όλος ο εαυτός μου,
τόσο, που να γίνω περήφανος
σαν Θεός,
γιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεό,
γιατί θα είμαι
ο παλμός ο δικός σου!

(α´ δημοσ.: 15-11-1910)

Στον Έρωτα

Τι σε ξυπνάει απ´το βαρύ σου λήθαργο,
που ζώνει σε ως τα τώρα απ´το χειμώνα;
Ποιο φως, ποιο μάγι εγήτεψε τη νάρκη σου
κι αρχίζεις πάλιν τον ωραίον αγώνα;

Όλα τριγύρω ελάμψανε στην άνοιξη,
θάλασσες, ουρανοί, ρόδα και κρίνα...
Χαίρε κι Εσύ που μου ήρθες, γλυκοξύπνητε,
να χύσεις τη δική σου την αχτίνα...

(α´ δημοσ.: Απρ. 1908)

Έρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλι,
μού´σφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τ´ανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρει,
μέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας, ω ταίρι.

Κι είπαμε όλα τα κρυφά, που και τα ρόδα λένε
στο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε.

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μ´αγκαλιάσεις πάλι
κι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη.

(α´ δημοσ.: Απρ. 1905)

Μοναχικό

Στο νύχτωμα θριαμβικόν υψώθη το Φεγγάρι,
μα το πυκνό το φέγγος του μου θάμπωνε το μάτι·
και σάμπως μες στην Τρικυμιά να βρήκα αραξοβόλι,
κοιτούσα κάποιο γαλανό, τρεμόλαμπο αστεράκι
που θάρρευα κι αντίφεγγε κάτι απ´τη Μοναξιά μου...

(α´ δημοσ.: 25.3.1916)

Αλλοτινό

Στο θείο παλμό σου ο παλμός μου-αρμονία·
στη θεία  φωνή σου να πάλλεται η σάρκα·
στο πάναγνό σου το μύρο να πνέω ευωδία·
προς το λιμάνι του ονείρου αργόπλεε η βάρκα...

Μα τι κατάρα! οι καρδιές μας δεν πάλλουν σαν πρώτα.
Ω! δεν ακούω, δεν ακούω καμιά νότα·
ω αλίμονό μας εχάθη και πάει η ευωδία
και παραδέρνει η βαρκούλα μες στην τρικυμία...

(α´ δημοσ.: 22-06-1916)


Eσύ

Εσύ, που της ζωής μου εγίνης ο ρυθμός,
σε τόσες μέσα ωραίες, ο μοναχός καημός,
ιδανικό μιας νιότης κι ονείρου χάρη εσύ,
το πιο ακριβό μου γκόλφι, το πιο παλιό κρασί.

Το πέρα στις αγάπες τις πρόσκαιρες, μαζί
και το σιμό καμάρι που στην καρδιά μου ζει...
Εκείνο που αναβάλλω, τι πιο πολύ ποθώ,
ό,τι έταξε για μένα πολύσοφη Κλωθώ.

Το πεπρωμένο ταίρι, το πιο γλυκό αγαθό,
που πλάι μου έχω αναθέσει, μα και θα μαραθώ
το προσφερτό απ᾽τη Μοίρα, ταμένο απ᾽τη Ζωή,

το αληθινό, το μόνο που ευφραίνει την ψυχή,
ό,τι γεννήθη ατόφιο, σαν πλάσμα ζωντανό,
στο λίκνο της ψυχής μου-σαν φύτρο εαρινό.

(Δημοσ.: 14-02-1924).


Στα ξένα

Σε μια πόλη από χρόνους έχω ζήσει,
σ´ένα τοπίο, μόνο, μαγεμένο,
έχω την ίδια θάλασσα αντικρίσει
και τίποτ᾽ άλλο δε γνωρίζω ξένο.

Σε ταξίδι ατελείωτο μεθύσι,
γιαλών, πολιτειών, χωρών, πηγαίνω
μονάχα μέσα στ᾽ όνειρο και ραίνω
με ρόδα τ᾽ άπλωμά μου το παρθένο.

Κι η νοσταλγία με καταλεί να φύγω
κάποια νύχτα από τα συνηθισμένα
απ᾽ το χόρτασμα της χαράς το λίγο

στ᾽ άγνωστο να βρεθώ, να πάω στα ξένα,
θάλασσες, νέες γνώρες, άλλα κάλλη,
ν᾽αναστηθώ σε μάγα, ζωήν άλλη.

(Δημοσ.: 25-06-1927).

Μισεμός

Όταν επάνω από την ανία σηκωθούμε,
που μαύροι στοχασμοί μας περιζώναν
και πάλι την αγνότητά μας ευρούμε,
που πλάνες σκοτεινάδες εθολώναν,

χαριτωμένοι, ολόδροσοι, ξεχνούμε
κάθε μας έννοια, που τη δυναμώναν
μολέματα παράκαιρα και ζούμε
μες στη χαρά, που οι πίκρες επληγώναν.

Καράβι καλοτάξιδο κι ο νους μας
μισεύει σε λιμάνια ονειρεμένα
κι όλους τους βρίσκει στο νησί, δικούς μας

βεγγαλικά να καίνε στο ακρογιάλι,
να καρτερούνε με μάτια δακρυσμένα,
να μας απλώνουν διάπλατην αγκάλη.

(Δημοσ.: 28-07-1927).

Δεν έφθασα ψηλά

Με τα λειψά μου τα φτερά, αχ δεν ανέβηκα ψηλά,
δεν έζησα πλατιά, γοερά, δεν έκραξα στ᾽ αστέρια,
δεν πέταξα σ᾽ άλληνε γη, δεν άκουσα να μου μιλά
κάποιο πουλί που φώναζε σ᾽ ουρανικά λημέρια.

Δεν έκρουσα την άρπα μου σ᾽ ουράνιους σκοπούς,
δε ρύθμισα το στίχο μου σε νότα μαγεμένη
και δεν απόσταξα χυμούς από καρπούς κι οπούς
που σύνθεση πρωτόφαντη να φτιάξω ονειρεμένη.

18-01-1940 (Δημοσ.: 1974).


http://www.universitystudiopress.gr/intro.htm