Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τρίτη 31 Ιουλίου 2018

Στα Καμένα. Ένα ποίημα του Μιχάλη Γκανά και τοπία της Αττικής του Κωνσταντίνου Μαλέα

Μιχάλης Γκανάς, Στα καμένα

...Ας αποχαιρετήσουμε τον θλιβερό φετινό Ιούλιο με το ποίημα του Μιχάλη Γκανά, Στα καμένα και πίνακες ζωγραφικής του Κωνσταντίνου Μαλέα που απεικονίζουν τοπία της Αττικής, τοπία που σήμερα είναι "καμένα"...

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Δάσος.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929),  Παραλία Αττικής.

Έλα να πάμε στα καμένα, 
στον Υμηττό και στην Αυλώνα, 
πουλιά και πεύκα συλλογίσου 
ενός καμένου παραδείσου, 
δέντρα που ήτανε φαντάσου 
και στη σκιά τους ξεκουράσου.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Πεύκα στη Ραφήνα. 1918-1920.


Έλα και πάρε με μαζί σου 
στην κυριακάτικη εκδρομή σου, 
βγάλε με στο χλωρό κορμί σου, 
στις εκβολές του παραδείσου.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Τοπίο στην Πεντέλη.

Έλα να πάμε στα καμένα, 
δε μας χωράει πια το σπίτι, 
έρχονται δύσκολες ημέρες 
μουτζουρωμένες σαν Δευτέρες,
έρχονται φλόγες απ' τα δάση 
και μια φωτιά να μας δικάσει, 
μέσα στο πύρινό της χνότο,
από τον έσχατο ως τον πρώτο.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1879-1928),  Τοπίο με θάλασσα.


Έλα να βγούμε απ' το σπίτι 
ξανά σε δρόμους και πλατείες,
πάρε και τα παιδιά μαζί σου 
εδώ, στο χείλος της αβύσσου, 
κι άφησε μόνη στο τραπέζι 
την τηλεόραση να παίζει, 
να δείχνει έγχρωμο τον πόνο 
δίπλα σ' ένα φιλέτο τόνο, 
να δείχνει φονικά και φλόγες, 
τσόντες, πολιτικούς και ρώγες,
ενώ εμείς θα 'χουμε φτάσει 
με τα παιδάκια μας στον ώμο, 
για να μας δείχνουνε το δρόμο.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Δέντρο στη θάλασσα. 1920.


Δευτέρα 30 Ιουλίου 2018

Παραινέσεις του ποιητή Κλείτου Κύρου για τις παλιές φωτογραφίες και εικόνες της Θεσσαλονίκης μέσα από τον φωτογραφικό φακό του ποιητή

Εικόνες της Θεσσαλονίκης από τον φωτογραφικό φακό του Κλείτου Κύρου 
και το ποίημά του Παραινέσεις


   Ο Κλείτος Κύρου (1921-2006) γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος (1951-1983). Στη λογοτεχνία παρουσιάστηκε αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τη δημοσίευση ποιημάτων σε φοιτητικά περιοδικά. Τοποθετείται στη λεγόμενη πρώτη Μεταπολεμική Γενιά της νεοελληνικής ποίησης και είναι από τις σημαντικότερες ποιητικές φωνές της Γενιάς αυτής. Εξέδωσε μεγάλο αριθμό ποιητικών συλλογών, ενώ ασχολήθηκε και με τις λογοτεχνικές μεταφράσεις και την κριτική. 
   Από την εφηβική του ηλικία ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την τέχνη της φωτογραφίας και κατά τη διάρκεια της ζωής του φωτογράφιζε με πάθος. Ο ίδιος σημειώνει "...τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με κατεδίωκε όπου κι αν πήγαινα..."(βλ. το αυτοβιογραφικό κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής, εκδ. Άγρα) .
  Η δια βίου ενασχόλησή του με τη φωτογραφία είχε ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο αρχείο από φωτογραφίες, αρνητικά και διαφάνειες που ο ίδιος ταξινομούσε και κατέγραφε συστηματικά. Μετά το θάνατο του ποιητή η οικογένειά του δώρισε το φωτογραφικό αρχείο αλλά και τα χειρόγραφα των κειμένων του στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) και στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ).
  Η στενή σχέση του ποιητή με τη Θεσσαλονίκη, τη γενέτειρά του και πόλη όπου πέρασε τη ζωή του αποτυπώνεται σε μια σειρά φωτογραφιών του. Σας παρουσιάζω κάποιες εικόνες της πόλης μέσα από το φωτογραφικό φακό του ποιητή.

Κλείτος Κύρου, Κάστρα. Θεσσαλονίκη. 1940. Μία ονειρική, ειδυλλιακή εικόνα. Είναι από τις αγαπημένες μου φωτογραφίες.

   Ο Κλείτος Κύρου φωτογράφιζε εικόνες και σκηνές από τη Θεσσαλονίκη, τις εκδρομές του στη Μακεδονία και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, από τα ελληνικά νησιά σε μία εποχή που ακόμα δεν είχε αρχίσει ο μαζικός τουρισμός, από τα ταξίδιά του στο εξωτερικό. Ένα σημαντικό μέρος του φωτογραφικού του αρχείου παρουσιάστηκε στην Έκθεση Φωτογραφίας Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000, που διοργανώθηκε από το ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ στη βίλα Καπαντζή στη Θεσσαλονίκη, την έδρα του Πολιτιστικού Κέντρου του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη. Στο χώρο αυτό έχει μεταφερθεί και το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (παράρτημα της Θεσσαλονίκης).

Ο ποιητής Κλείτος Κύρου στη Βενετία. 1967. Ο ποιητής φωτογραφίζεται, έχοντας κρεμασμένη στο λαιμό του μία από τις φωτογραφικές του μηχανές.

  Ας διαβάσουμε και ένα ποίημα του Κλείτου Κύρου για τις παλιές φωτογραφίες. Ο φωτογράφος ποιητής μας συμβουλεύει να μην προσφεύγουμε στις παλιές φωτογραφίες...

Κλείτος Κύρου, Παραινέσεις

Τώρα πια δεν ενδείκνυται
Η προσφυγή στις παλιές φωτογραφίες
Η ζωή έχει τόσες μεταπτώσεις
Μην εισχωρείτε στην εποχή των ερώτων
Στα βίαια καλοκαίρια μην υποκύπτετε
Στη σαγήνη των παλαιών φωνών
Η κυτταρίνη διατηρεί χαμόγελα και στάσεις
Στο λυκαυγές του βίου μορφές ασάλευτες
Που σας κοιτούν νοσταλγικά στιγμές
Αυτάρκειας που έχουν πια λησμονηθεί
Πρόσωπα που φτερούγισαν από κοντά σας
Η κυτταρίνη αποκαλύπτει την απάτη
Του χρόνου μεγεθύνοντας τον άλλο χρόνο
Που παραμένει ακέραιος χωρίς τα ελάχιστα
Σημεία χαλασμού γι’ αυτό μην ξεσκαλίζετε
Παλιές φωτογραφίες μην αποτολμάτε
Καμία σύγκριση που θ’ αποβεί σε βάρος σας
Μη διαβάζετε αφιερώσεις αιωνίας φιλίας ή αγάπης
Μην βλέπετε γνωστούς σας καλοβαλμένους κι αρυτίδωτους
Λες και θα ξεκινήσουνε για το μεγάλο γλέντι
Αποφεύγετε κάθε σας περιπλάνηση σε φωτογραφίες παλιές
Μην ταράζετε τη μακάρια γαλήνη τους
Είναι σοφές και ξέρουν να εκδικούνται...

Από τη συλλογή Κλειδάριθμοι (1963) του Κλείτου Κύρου
Κλείτος Κύρου,  Η πορεία των καπνεργατών στην Θεσσαλονίκη. Μάιος 1936. Μία εργατική διαδήλωση φωτογραφίζει ο έφηβος Κλείτος Κύρου. 

Κλείτος Κύρου, Εν πλω. Άγιον Όρος.

Κλείτος Κύρου, 25 Μαρτίου 1943. Εν μέσω Κατοχής οι φοιτητές της Θεσσαλονίκης κάνουν πορεία στους δρόμους του κέντρου της πόλης με αφορμή την εθνική επέτειο. 
Ο καθηγητής Θεοδωρίδης ανεμίζει την ελληνική σημαία στο μπαλκόνι του σπιτιού του, καθώς περνά η διαδήλωση κάτω από το σπίτι του. 

Κλείτος Κύρου, Κατάθεση στεφάνου στο άγαλμα Βότση στον Λευκό Πύργο. 
25 Μαρτίου 1943. Την ίδια ημέρα οι διαδηλωτές καταθέτουν στεφάνι...


Κλείτος Κύρου, Σκηνή από την περίοδο της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη. 

Κλείτος Κύρου,  Ο Μανώλης Αναγνωστάκης στη φυλακή του Επταπυργίου Θεσσαλονίκης. Περίοδος 1948-1952. Ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης ήταν φίλος του Κλείτου Κύρου. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου είχε φυλακισθεί για την αριστερή ιδεολογία του.

Κλείτος Κύρου,  Περπατώντας στην Άνω Πόλη. Θεσσαλονίκη. 1956.


Κλείτος Κύρου, Παραλία της Θεσσαλονίκης. 1966. Μία πραγματικά ποιητική φωτογραφία...

Κλείτος Κύρου, Σκηνή από δρόμο της Θεσσαλονίκης. Μεταφορά μίας τεράστιας ανθοδέσμης από γλαδιόλες. Δεκαετία 1970. Ο Κλείτος Κύρου φωτογράφιζε συχνά περίεργα, ευτράπελα, στιγμιότυπα...


Κλείτος Κύρου, Η σύζυγος του ποιητή, Φιλιώ Κύρου, στην παραλία. 1950. Με δική της συναίνεση παραχωρήθηκε το Αρχείο του ποιητή στο ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ.

Κλείτος Κύρου, Η Φιλιώ Κύρου. H σύζυγος του ποιητή. 1963.

Δευτέρα 23 Ιουλίου 2018

Φωνή από τη θάλασσα. Ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη και πίνακες ζωγραφικής του Arthur Frank Mathews

Φωνή από τη Θάλασσα. Το τραγούδι της θάλασσας

    "Φωνή από τη Θάλασσα" είναι ο τίτλος ενός από τα λεγόμενα Αποκηρυγμένα Ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη, ποιήματα που βρέθηκαν και δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατο του ποιητή. O ίδιος φαίνεται ότι τα είχε αποκηρύξει, όταν ήταν εν ζωή.  Πρόκειται για ποιήματα που κινούνται στην ατμόσφαιρα του ρομαντισμού και χαρακτηρίζονται από λυρισμό. 
   Επειδή κάθε κείμενο του ποιητή παρουσιάζει πάντα ενδιαφέρον για τους αναγνώστες και τους μελετητές του έργου του. Για αυτό, λοιπόν, ας διαβάσουμε το ποίημα του "Φωνή από τη Θάλασσα" και ας δούμε πίνακες του Αμερικανού Arthur Frank Mathews (1860-1945). 

Arthur Frank Mathews, Το τραγούδι της θάλασσας (Οι τρεις Χάριτες). 1909.  Μουσείο Καλών Τεχνών του San Francisko.

K. Kαβάφη, Φωνή από τη Θάλασσα

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
        φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
        και την ευφραίνει.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Το ψάλλει με την θεία της φωνή εκείνη,
όταν στους ώμους της απλώνει την γαλήνη
        σαν φόρεμά της ο καιρός ο θερινός.

Φέρνει μηνύματα εις ταις ψυχαίς δροσάτα
η μελωδία της. Τα περασμένα νειάτα
        θυμίζει χωρίς πίκρα και χωρίς καϋμό.
Οι περασμένοι έρωτες κρυφομιλούνε,
αισθήματα λησμονημένα ξαναζούνε
        μες στων κυμάτων τον γλυκόν ανασασμό.


Arthur Frank Mathews, Κοπέλες που χορεύουν.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
        ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Και σαν κυττάζεις την υγρή της πεδιάδα,
σαν βλέπεις την απέραντή της πρασινάδα,
        τον κάμπο της πούναι κοντά και τόσο μακρυνός, 
γεμάτος με λουλούδια κίτρινα που σπέρνει
το φως σαν κηπουρός, χαρά σε παίρνει
        και σε μεθά, και σε υψώνει την καρδιά.
Κι αν ήσαι νέος, μες σταις φλέβες σου θα τρέξη
της θάλασσας ο πόθος· θα σε ’πη μια λέξι
το κύμα απ’ τον έρωτά του, και θα βρέξη
        με μυστική τον έρωτά σου μυρωδιά.

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή — 
        φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
        και την ευφραίνει.
Arthur Frank Mathews, To κύμα. Marine.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων; —
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων,
        που σάβανό των έχουν τον ψυχρόν αφρό,
και κλαίν για ταις γυναίκες των, για τα παιδιά των,
και τους γονείς των, για την έρημη φωλιά των,
           ενώ τους παραδέρνει πέλαγο πικρό,

σε βράχους και σε πέτραις κοφτεραίς τους σπρώχνει,
τους μπλέκει μες στα φύκια, τους τραβά, τους διώχνει,
        κ’ εκείνοι τρέχουνε σαν νάσαν ζωντανοί
με ολάνοιχτα τα μάτια τρομαγμένα,
και με τα χέρια των άγρια, τεντωμένα,
        από την αγωνία των την υστερνή.

Arthur Frank Mathews,  Κένταυρος και γοργόνα στην ακροθαλασσιά το ηλιοβασίλεμα.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;—
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων
        που κοιμητήριο ποθούν χριστιανικό.
Τάφο, που συγγενείς με δάκρυα ραντίζουν,
και με λουλούδια χέρια προσφιλή στολίζουν,
        και που ο ήλιος χύνει φως ζεστό κ’ ευσπλαγχνικό.

Τάφο, που ο πανάχραντος Σταυρός φυλάει,
που κάποτε κανένας ιερεύς θα παή
        θυμίαμα να κάψη και να ‘πη ευχή.
Χήρα τον φέρνει που τον άνδρα της θυμάται
ή υιός, ή κάποτε και φίλος που λυπάται.
Τον πεθαμένο μνημονεύουν· και κοιμάται 
        πιο ήσυχα, συγχωρεμένη η ψυχή. 

Σάββατο 14 Ιουλίου 2018

Άλλοτε η θάλασσα. Ένα ποίημα του Γιώργου Σαραντάρη και πίνακες του Albert Edelfelt

Γιώργος Σαραντάρης, Άλλοτε η θάλασσα

 ...Άλλοτε η θάλασσα...τότε που ήμαστε παιδιά και χαιρόμαστε την καλοκαιρινή θάλασσα, που παίζαμε στην ακρογιαλιά και ονειρευόμαστε ταξίδια, τότε που τα όνειρά μας ήταν ταξίδια συναρπαστικά με δυνατές συγκινήσεις...

   Aς ταξιδέψουμε σε θάλασσες μακρινές, θάλασσες ονειρεμένες και μαγικές με τους στίχους του αγαπημένου μου ποιητή Γιώργου Σαραντάρη και με τις εικόνες, ενός σημαντικού Φινλανδού ζωγράφου, του Albert Edelfelt (1854-1905)

Albert Edelfelt (1854-1905), Παιδιά που παίζουν στη θάλασσα. 1884. Ateneum Art Gallery. Helsinki.

Albert Edelfelt (1854-1905), Οι κατασκευαστές καραβιών. 1886. Ιδιωτική Συλλογή.

Albert Edelfelt (1854-1905), Η μικρή βάρκα. 1884.


Ἄλλοτε ἡ θάλασσα μᾶς εἶχε σηκώσει στὰ φτερά της

Μαζί της κατεβαίναμε στὸν ὕπνο
Μαζί της ψαρεύαμε τὰ πουλιὰ στὸν ἀγέρα
Τὶς ἡμέρες κολυμπούσαμε μέσα στὶς φωνὲς καὶ τὰ χρώματα
Τὰ βράδια ξαπλώναμε κάτω ἀπ᾿ τὰ δέντρα καὶ τὰ σύννεφα
Τὶς νύχτες ξυπνούσαμε γιὰ νὰ τραγουδήσουμε
Ἦταν τότε ὁ καιρὸς τρικυμία χαλασμὸς κόσμου
Καὶ μονάχα ὕστερα ἡσυχία
Ἀλλὰ ἐμεῖς πηγαίναμε χωρὶς νὰ μᾶς ἐμποδίζει κανεὶς
Νὰ σκορπᾶμε καὶ νὰ παίρνουμε χαρὰ
Ἀπὸ τοὺς βράχους ὡς τὰ βουνὰ μᾶς ὁδηγοῦσε ὁ Γαλαξίας
Καὶ ὅταν ἔλειπε ἡ θάλασσα ἦταν κοντὰ ὁ Θεός.

Από τη συλλογὴ Σὰν Πνοὴ τοῦ Ἀέρα, 1999.Ἐπιμέλεια καὶ Ἀνθολόγηση Μαρία Ἰατροῦ. Ἐκδόσεις ΕΡΜΗΣ, Ἀθήνα 1999.



Albert Edelfelt(1854-1905), Καλοκαιρινό βράδυ στο Ηammar. 1885. Eθνική Πινακοθήκη Δανίας. Κοπεγχάγη.




Κυριακή 8 Ιουλίου 2018

Η Θεσσαλονίκη στο έργο του Κωνσταντίνου Μαλέα

Εικόνες της Θεσσαλονίκης στο έργο του Κωνσταντίνου Μαλέα

   Ο Κωνσταντίνος Μαλέας (Κωνσταντινούπολη 1879-Αθήνα 1928) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους, εισηγητής, μαζί με τον Κωνσταντίνο Παρθένη, του μοντερνισμού στη νεοελληνική ζωγραφική. Οι σπουδές του στο Παρίσι τον έφεραν σε επαφή με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά κινήματα και ιδιαίτερα τον μεταϊμπρεσιανισμό. Το  Νοέμβριο του 1913, αφού την ίδια χρονιά έχει παντρευτεί την Ελένη Τζορμπατζή από τη Σμύρνη, εγκαθίσταται στην πρόσφατα απελευθερωμένη Θεσσαλονίκη  με τους βαλκανικούς πολέμους (απελευθερώθηκε στις 26 Οκτωβρίου του 1912) ως αρχιμηχανικός του Δήμου Θεσσαλονίκης. Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά (Αύγουστος του 1917) εγκαταλείπει τη Θεσσαλονίκη για να εγκατασταθεί στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1917. Λέγεται ότι η πυρκαγιά του 1917 κατέστρεψε σημαντικό αριθμό των έργων του. Πάντως, από την περίοδο  της διαμονής του στη Θεσσαλονίκη (1913-1917) διασώθηκαν κάποιοι πίνακες που απεικονίζουν διάφορες όψεις της πόλης, η οποία διατηρούσε ακόμα τα χαρακτηριστικά μίας οθωμανικής μεγαλούπολης.
   

Κωνσταντίνος Μαλέας, Ηλιοβασίλεμα στη Θεσσαλονίκη. 1913.  Μία μαγική εικόνα της πόλης. 

    Ο ζωγράφος γυρνάει με το καβαλέτο του στους δρόμους στις παρυφές της παλιάς Άνω πόλης, περιηγείται τα βυζαντινά κάστρα και τις παλιές βυζαντινές εκκλησιές που είχαν μετατραπεί σε τζαμιά την εποχή των Οθωμανών και διατηρούσαν ακόμα τους μιναρέδες. Ζωγραφίζει όψεις της πόλης από ψηλά μέχρι το Θερμαϊκό με τα απόκοσμα χρώματα του δειλινού και τα βυζαντινά κάστρα από κάτω προς τα πάνω με τα χρώματα του πρωινού, εικόνες από τα σοκάκια με τα παλιά σπίτια  και τα βυζαντινά εκκλησάκια της Άνω Πόλης. 
   Ας δούμε τους πίνακες του Κωνσταντίνου Μαλέα σε συνδυασμό με παλιές καρτ ποστάλ της ίδιας εποχής.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Άγιοι Απόστολοι. Θεσσαλονίκη. 1914-1917.

Οι Άγιοι Απόστολοι της Θεσσαλονίκης ως τζαμί. 1917.  Παλιά καρτ ποστάλ.


Kωνσταντίνος Μαλέας, Άγιος Γεώργιος. 1914-1917.

Ναός Αγίου Γεωργίου. Η Ροτόντα.  Θεσσαλονίκη. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Kωνσταντίνος Μαλέας, Ο Άγιος Γεώργιος από το πλατάνι. 1914-1917.

Kωνσταντίνος Μαλέας, Η Αγία Αικατερίνη. Θεσσαλονίκη. 1914-1917.

Η Αγία Αικατερίνη της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ού αιώνα. Θεσσαλονίκη.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Ο προφήτης Ηλίας. Θεσσαλονίκη. 1914-1917.

R. W. Schultz, S.H. Barnsley, Ο Προφήτης Ηλίας ως τζαμί. 1889-1890. Θεσσαλονίκη.


Kωνσταντίνος Μαλέας, Η Άνω Πόλη.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Τα τείχη της Θεσσαλονίκης.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Τα μνήματα των καταχτητάδων. 1917.

Θεσσαλονίκη. Τουρκικά μνήματα. 1917. Καρτ ποστάλ.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Μνήματα έξω από τη Θεσσαλονίκη. 


Τρίτη 3 Ιουλίου 2018

Καλοκαιρινές λιακάδες. Νικηφόρος Βρεττάκος και Lillian Genth

  Στο φως της καλοκαιρινής λιακάδας. Νικηφόρος Βρεττἀκος, "O Χορός του Κορυδαλλού"
και πίνακες για το καλοκαίρι της  Lillian Mathilde Genth (1876-1953)

    Ήλθε και ο Ιούλιος! Είναι για ακόμη μια φορά Καλοκαίρι. Ας κάνω μία αισιόδοξη καλοκαιρινή ανάρτηση, με φως και αγάπη. Σκέφτομαι ένα ποιητή που έχει πολλές αναφορές στην ποίησή του για το φως και την αγάπη, τον τρυφερό Νικηφόρο Βρεττάκο. Επιλέγω αποσπάσματα από το ποιητικό έργο "Ο Xορός του Κορυδαλλού" και τα συνοδεύω με εικόνες της Αμερικανίδας ιμπρεσιονίστριας ζωγράφου Lillian Mathilde Genth (1876-1953).

Lillian Genth (1876-1953), Καλοκαιρινό πρωινό.  Στο φως του πρωινού ήλιου, σκεφτική στην παραλία.


Lillian Genth (1876-1953),  Καλοκαιρινό απόγευμα. Σε περισυλλογή στη λιακάδα του καλοκαιρινού απογεύματος .

"... Μου βάσταξες τις σκαλωσιές του ήλιου – ώσπου αναλήφθηκα.
Είδα τον κόσμο από το ύψος του τελευταίου φωτός.
Είσαι συ, που με βοήθησες ν’ ανακαλύψω λοιπόν
πως ο κόσμος γυρίζει έξω απ’ τη νύχτα.
Πως ο άνθρωπος είναι ένα σύστημα ήλιου. Πως όλα
τα κύτταρά μου είναι λίμνες που αναδίνουνε φως…

Lillian Genth (1876-1953),  Μαζεύοντας λουλούδια. Καλοκαίρι.

…Όλα λένε: «Αγάπη». Κι όταν γράφω «αγάπη» δεν έχω πια άλλο.
Αλλά εγώ σ’ αγαπώ. Και γι’ αυτό κομματιάζω
τη λέξη «αγάπη» σε χιλιάδες ρινίσματα
και ζυμώνω τα χρώματα, όχι σαν να ’ναι να ειπώ ή να γράψω, αλλά
σα να ’μαι ο παντοκράτορας ενός μεγάλου περιβολιού
και να θέλουν τα χέρια μου να υφάνουνε κρίνα…"

Aποσπάσματα από το ποιητικό έργο "Ο Χορός του Κορυδαλλού" που ανήκει στην ποιητική συλλογή "O Χρόνος και το Ποτάμι". 1957.


Lillian Genth (1876-1953), Καλοκαιρινή μελωδία. 

Lillian Genth (1876-1953), Σε σκιερό μέρος.