Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 16 Αυγούστου 2020

Ένα ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα για τα Ερημοκκλήσια

Λάμπρος Πορφύρας, Τὰ ἐρημοκκλήσια

Δεκαπενταύγουστος...και θυμήθηκα ένα ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα που με συγκινεί πολύ.  Μιλάει για ξεχασμένα ερημικά εκκλησάκια της εξοχής με σεμνές εικόνες της θλιμμένης Παναγίας, στολισμένες με αγριολούλουδα...

Νικόλαος Λύτρας (1883-1927, Το Παληό Εκκλησάκι.


Εἶναι στὰ ἐρημοκκλήσια ποὺ γκρεμίζονται
θλιμμένες Παναγίες, χλωμὲς εἰκόνες,
καὶ μοναχὰ ἀγαπᾶνε τὰ ἀγριολούλουδα -
κρινάκια, κυκλαμιές, σπάρτα, ἀνεμῶνες.

Σὰ θυμιατήρια ἀγροτικὰ κ᾿ ἐφήμερα,
σκόρπια ἢ δεμένα σ᾿ ἄτεχνο στεφάνι,
τὴν ἄνθινή τους τὴν ψυχὴ σκορπίζουνε
ψυχομαχώντας σ᾿ ἄυλο λιβάνι...

Θεόδωρος Ράλλης, Το λιβάνι, περίπου 1907. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

Ἄχ, ὅποιος πάει ἐκεῖ μὲ τ᾿ ἀγριολούλουδα,
στὸ πρῶτον ἄγγιγμά του ἀνοίγει ἡ πόρτα,
ποὺ ὁλόγυρα οἱ φωλιὲς τὴν ἐπλουμίσανε,
τῆς λησμονιᾶς τὴν κέντησαν τὰ χόρτα.

Ἀνοίγει ἡ πόρτα ἔτσι ὅπου συνήθισε
νὰ τὴν ἀνοίγῃ μόνον ὁ ἀγέρας -
σάμπως νὰ τὴν ἀνοίγῃ ἡ Παναγιὰ
μὲ τὴν ἀνησυχία γλυκειᾶς μητέρας,

χαροκαμμένης γριᾶς, ποὺ τὴ λησμόνησαν
στὸ ἔρμο φτωχικό της καὶ προσμένει
κάποιους νἀρθοῦνε πέρ᾿ ἀπὸ μία θάλασσα
αἰώνια σκοτεινή, φουρτουνιασμένη...

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Κοπέλα στην εκκλησία.

Σπύρος Παπαλουκάς, Ξωκκλήσι στην Αίγινα, 1923.


  https://paletaart3.wordpress.com/2013/12/14/%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC%CF%82-%CF%83%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82-spyros-papaloukas-1892-1957-part-ii/#jp-carousel-4077

https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges/collection/sulloges/to-libani.html

4 σχόλια:

  1. ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

    Εκκλησάκι έρημο εγκαταλειμμένο πιστευτό.
    Θαρρείς ότι το έχτισε ερείπωση.
    Τα κεραμίδια στον τρούλο
    τρύπιο σάλι ριγμένο
    στη γηραιά καμπούρα της ανάτασης.
    Τα μικρά παράθυρα κρέμονται
    κάπως στραβά στον τοίχο
    σαν εικονίτσες που σεισμός τις μετακίνησε
    από της πίστης το ίσιο.
    Βιτρό
    στα τζάμια συνθεμένα
    με πολυκαιρινής βροχής σταγόνες ραγισμένες.

    Άραγε να ζει μέσα η αγιότης
    τρεφόμενη με σβηστά κεράκια μόνο;

    Κλειδωμένη η αμφίβια πόρτα
    - και στο μέσα σκότος βυθισμένη ζει
    και στο φώς έξω κολυμπάει.
    Επάνω της την πλάτη του ακουμπώντας
    ένα σκαλοπατάκι
    ζητιανεύει λίγην επισκευή. Έχει σπάσει.

    Και η φύση που όλα τα καλοπιάνει
    και την ακμή λατρεύει
    και στη φθορά χατίρι δε χαλάει

    επισκευάζει τη ρωγμή στο σκαλοπάτι
    πολύχρωμα γεμίζοντάς την
    με τσουκνίδες, γαϊδουράγκαθα, μολόχες,
    δαφνόφυλλα και πικροπαπαρούνες.

    Και γίνεται αίφνης
    ανοιξιάτικος
    ευδιάθετος γραφικός αισιόδοξος ο τρόμος
    για την ερείπωση της εγκατάλειψής μας.

    KIKH ΔΗΜΟΥΛΑ (Χλόη Θερμοκηπίου 2005)

    ΑπάντησηΔιαγραφή