Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012

Η μητρότητα στη ζωγραφική: Άλμπρεχτ Ντύρερ, Η Παναγία με το Θείο Βρέφος και την Αγία Άννα

Άλμπρεχτ Ντύρερ, Η Παναγία με το Θείο Βρέφος και την Αγία Άννα: ένας πίνακας με δύο μητέρες


   Είναι ασφαλώς ένα από τα αριστουργήματα του Γερμανού ζωγράφου και χαράκτη Άλμπρεχτ Ντύρερ (Νυρεμβέργη, 1471-1528). Ο πίνακας εκπέμπει την απόλυτη τρυφερότητα. Απεικονίζει δύο μητέρες, την Παναγία με τη μητέρα της Άννα. Σε πράσινο φόντο, οι δύο γυναικείες μορφές με το βρέφος Χριστό συνθέτουν μία τριγωνική ή πυραμοειδή σύνθεση, κατά το σύνηθες πρότυπο της εποχής. 
   Στη σύνθεση επικρατεί η μορφή της Αγίας Άννας. Το κεφάλι της γέρνει για να ακουμπήσει ελαφρά σ᾽αυτό της Παναγίας, ενώ με το ένα χέρι ακουμπά προστατευτικά τον ώμο της κόρης της. Η Αγία Άννα κοιτάζει με βαθύτατο μελαγχολικό βλέμμα στο κενό, ενώ η νεαρή Παναγία έχει στραμμένο το χαμογελαστό πρόσωπό της στο γαλήνια κοιμισμένο Θείο Βρέφος που αναπνέει με μισάνοιχτο το στόμα. Η έμφαση στη λεπτομέρεια, που χαρακτηρίζει τον Ντύρερ λόγω της ενασχόλησής του με τη χαρακτική, αποδεικνύεται και από την εξαιρετική απόδοση των πτυχώσεων του λευκού ρούχου της Αγίας Άννας.
   Η θρησκευτική σκηνή χαρακτηρίζεται από στοργή και γλυκύτητα, συναισθήματα που αποπνέουν και εκφράζουν οι δύο μητέρες, χωρίς να συνομιλούν.
   Ένας πραγματικά υπέροχος πίνακας από έναν σημαντικό καλλιτέχνη της Γερμανικής Αναγέννησης και της Ευρωπαϊκής Τέχνης.

Άλμπρεχτ Ντύρερ, Η Παναγία με το θείο βρέφος και την Αγία Άννα. 1519. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/14.40.633
http://www.wga.hu/html_m/d/durer/1/09/3stanne.html

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Το μαντολίνο στη ζωγραφική, ένας πίνακας του Jules Joseph Lefèbvre

Jules Joseph Lefèbvre, Το κορίτσι με το μαντολίνο

   Στέκεται δίπλα στο δένδρο, σ᾽ένα παγωμένο ερημικό χειμωνιάτικο δάσος. Με το φωτεινό λυπημένο βλέμμα της κοιτάζει πέρα μακριά, κρατώντας σφιχτά με τα δύο χέρια το μαντολίνο. Είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Jules Joseph Lefèbvre (1836-1911). 
   Τυπικά ακαδημαϊκός ζωγράφος ο Lefèbvre ασχολήθηκε αρχικά με παραδοσιακά θέματα της ιστορίας. Στη συνέχεια, όμως, εστίασε το ενδιαφέρον του κυρίως στις προσωπογραφίες γυναικείων αισθαντικών μορφών. 
   
Jules Joseph Lefebvre, Το κορίτσι με το μαντολίνο. Γύρω στα 1870. M.S. Rau Antiques (Η.Π.Α.)

http://www.artrenewal.org/pages/artist.php?artistid=188

Το μαντολίνο στη ζωγραφική: ένας πίνακας του Edouard Bisson

Edouard Bisson, Kοπέλλα που παίζει μαντολίνο

    Είναι ένας πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Edouard Bisson. Mία νεαρή κοπέλλα, ντυμένη με αέρινο καλοκαιρινό φόρεμα, περιβάλλεται από λευκές νιφάδες χιονιού. Κρατά μαντολίνο.
    O Edouard Bisson (1856-1939) ήταν μαθητής του Jean Léon Géròme και έγινε αρκετά δημοφιλής στους καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού. Ζωγράφιζε κυρίως πορτρέτα γυναικών και θαλασσινές σκηνές.

Edouard Bisson, Koπέλλα που παίζει μαντολίνο. 1890. Μάλλον σε Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.artnet.com/artists/edouard-bisson/past-auction-results
http://www.artmagick.com/pictures/artist.aspx?artist=edouard-bisson

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Edouard Bisson, Ο χειμώνας

Edouard Bisson, Το πνεύμα του χειμώνα

    Είναι ένας ακόμα πίνακας με αφορμή το Χειμώνα. Στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν συνήθεις τέτοιου είδους ρομαντικές, ιδανιστικές, θα έλεγα, απεικονίσεις των τεσσάρων εποχών. Ο Γάλλος ζωγράφος Edourd Bisson απεικονίζει μία ευάλωτη αισθαντική γυναικεία μορφή να κάθεται απροστάτευτη στο γυμνό κλαδί ενός δένδρου. Το τοπίο είναι χειμωνιάτικο και παγωμένο. Η νεαρή γυναίκα ντυμένη αφύσικα με αιθέριο διαφανές φόρεμα...

Edouard Bisson, Το πνεύμα του Χειμώνα ή ο Χειμώνας. 1904. Shipley Art Gallery.

Ο Χειμώνας στη ζωγραφική, δύο γκραβούρες του Paul Allier

Paul Allier, Χειμώνας

  Eπειδή ο καιρός έχει κρυώσει, επιτέλους!...και επειδή θέλω να διασκεδάσω κάθε χειμωνιάτικο βάρος, ιδού δύο "ελαφρού" περιεχομένου γκραβούρες του Γάλλου εικονογράφου Paul Allier (1883-1967).  Προέρχονται από την εικονογράφηση δύο ημερολογίων με τον τίτλο " Tέσσερις Εποχές". Ο Allier διακρίθηκε κυρίως ως εικονογράφος γαλλικών περιοδικών μόδας.
   Χειμώνας, λοιπόν, στη δεκαετία 1920-1930. Στην περίοδο του Μεσοπολέμου κομψές γυναικείες φιγούρες, ντυμένες "art deco", λικνίζονται στα ψηλά τους τακούνια πάνω στο χιόνι, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τη χιονοθύελλα. Ανυποψίαστες, προφανώς, για την πραγματική χιονοθύελλα που θα ακολουθούσε μετά από κάποια χρόνια...Εννοώ την άνοδο του Ναζισμού και του φασισμού στην Ευρώπη  και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Paul Allier, Ο Χειμώνας. 1925.

Paul Allier, Ο Χειμώνας. 1928.

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Κ. Καβάφης, ένα ποίημα για τον καλό και κακό καιρό


   Σήμερα βρέχει από το πρωί όλη μέρα. Περιμένοντας, λοιπόν, να χαλάσει ακόμα περισσότερο ο καιρός...και να έρθει για τα καλά ο χειμώνας...Ιδού ένα από τα αποκηρυγμένα ποιήματα του Καβάφη για τον Καλό και Κακό καιρό, για το χειμώνα και την άνοιξη...

Κ. Καβάφης, Καλός και κακός καιρός

Δεν με πειράζει αν απλώνη
έξω ο χειμώνας καταχνιά, σύννεφα, και κρυάδα.
Μέσα μου κάμνει άνοιξι, χαρά αληθινή.
Το γέλοιο είναι ακτίνα, μαλαματένια όλη,
σαν την αγάπη άλλο δεν είναι περιβόλι,
του τραγουδιού η ζέστη όλα τα χιόνια λυώνει.

Τι ωφελεί οπού φυτρώνει
λουλούδια έξω η άνοιξις και σπέρνει πρασινάδα!
Έχω χειμώνα μέσα μου σαν η καρδιά πονεί.
Ο στεναγμός τον ήλιο τον πιο λαμπρό σκεπάζει,
σαν έχεις λύπη ο Μάης με τον Δεκέμβρη μοιάζει,
πιο κρύα είναι τα δάκρυα από το κρύο χιόνι. 


Από τα Αποκηρυγμένα



Εdw. Burne Jones, Χειμώνας. 1869-70. Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=162&cat=2
http://www.bridgemanartondemand.com/image/565805/sir-edward-coley-burne-jones-winter-1869-70

Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012

Εrnest L. Kirchner, Χειμερινή νύχτα με φεγγάρι

Ήλθε ο Δεκέμβριος...και έτσι "νομιμοποιούμαι" να αρχίσω να σας αφιερώνω χειμερινά τοπία. Για πρώτη φορά θέλω τόσο πολύ να χιονίσει και να σκεπάσει τα πάντα το χιόνι...Να σταματήσει, να "ακινητοποιηθεί" ο χρόνος...

Ιδού, λοιπόν, δύο "εκτυφλωτικοί" χειμωνιάτικοι πίνακες του Γερμανού εξπρεσιονιστή ζωγράφου Ernest Kirchner (1880-1938), αποκηρυγμένου καλλιτέχνη από τους Γερμανούς ναζί. Ευτυχώς, τα έργα του γλύτωσαν από την καταστροφή.

Aποδεικνύουν ότι το λευκό χιόνι μπορεί να είναι εκτυφλωτικά κόκκινο, όταν η χειμερινή βραδιά έχει φεγγάρι...

Ernest L. Kirchner, Χειμερινό τοπίο με φεγγάρι. 1919. Museum of Modern Art. N.York.

...Και η ακόμα πιο εκτυφλωτική παραλλαγή του πίνακα που βρίσκεται στο Detroit.
Ernest L. Kirchner, Χειμερινό τοπίο με φεγγάρι. 1919.  Detroit Institute of Art.