Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 26 Απριλίου 2015

Ο κινηματογράφος στην ποίηση και τη ζωγραφική. Δύο ποιήματα και δύο πίνακες ζωγραφικής

Ανδρέας Εμπειρίκος και Τίτος Πατρίκιος. Δύο ποίηματα για τον κινηματογράφο.
Edward Hopper και John French Sloan. Δύο πίνακες ζωγραφικής για τον κινηματογράφο

Ανδρέα Εμπειρίκου, Τα μυστικά του σινεμά

Κινηματογράφος
Ή
Σινεμά
Ή
movies
Τα μυστικά του σινεμά
Είναι σαν της ποιήσεως τη μαγεία
Είναι σαν ποταμός που ρέει
Εικών εικών και άλλες εικόνες
Κ αίφνης – διακοπή
Cut! Cut! Coupez!
(Παρών και ο clackman κάθε τόσο)
Κ έπειτα πάλι ο ποταμός
Κ έπειτα πάλι εικόνες
Και ουδέποτε χάνεται ο ειρμός
Όχι στο νόημα μα στη μαγεία
Όσο και αν ρέουν τα καρέ
Βωβού ή ομιλούντος
Σαν ποταμός που ρέει
Ή σαν κορδέλα που εκτυλίσσεται
Φθάνει να ρέει η κάθε εικόνα
Με άκραν συνέπειαν στον εαυτόν της
Φθάνει να ζει πλήρη ζωή η κάθε μια
Τα μυστικά του σινεμά
Δεν είναι στο νόημα μα στην αλήθεια που έχουν
Τα ορατά οράματα κινούμενα μπροστά μας
Παράλογα ή λογικά
Τα μυστικά του σινεμά
Είναι και αυτά εικόνες.

Aπό την ποιητική συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου, Αι γενεαί πάσαι ή η σήμερον ως αύριον και ως χθες.

Ed. Hopper, Κινηματογράφος, N. Υόρκη. 1939. Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Ν. Υόρκη. 

Είναι ένας από τους αγαπημένους μου πίνακες του Αμερικανού φωτορεαλιστή ζωγράφου Edward Hopper. Μία ατμοσφαιρική εικόνα από αίθουσα κινηματογράφου στη Ν. Υόρκη την περίοδο του Μεσοπολέμου, λίγο πριν την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ημίφως! στη μεγάλη οθόνη στην άκρη αριστερά διακρίνουμε αμυδρά ότι προβάλλεται η κινηματογραφική ταινία. Η αίθουσα έχει πολυτελή διακόσμηση. Βελούδινες κόκκινες πολυθρόνες, μοκέτα, κοραλί κυματιστή κουρτίνα, περίτεχνη διακόσμηση. Δύο μοναχικοί θεατές, ένας ηλικιωμένος άνδρας και μία γυναίκα με κάπελο παρακολουθούν την ταινία. Στην άκρη δεξιά όρθια, ακουμπισμένη στον τοίχο, κρατώντας το πηγούνι της με περισυλλογή, στέκεται η ταξιθέτρια...

Τίτος Πατρίκιος, Όπως οι ήρωες των Γουέστερν

Τον μάγευαν οι ήρωες των γουέστερν.
Ύστερα από περιπέτειες που είχε περάσει
Κι αυτός δεν ήθελε να τον αγγίζουν
Να τον αγαπούν, να τον θαυμάζουν,
Δεν ήθελε να είναι αντικείμενο
Ούτε των εντονότερων αισθήσεων,
Των πιο υψηλών συναισθημάτων.
Απαιτούσε ολομόναχος ν’ αποφασίζει
Πότε και ποιον προσωρινά θ’ αγγίξει
Θ’ αγαπήσει, θα θαυμάσει,
Απαιτούσε αυτός να δίνει τέλος
Σ’ ό,τι από μόνος του είχε αρχίσει.
Την ώρα που έφευγε
Κάτι αλλιώτικο προσπάθησε να πει
Όμως τα λόγια μείναν μέσα του
Κανένας τίποτα δεν άκουσε
Κανένας τίποτα δεν μπόρεσε να καταλάβει.

Από την ποιητική συλλογή του Τίτου Πατρίκιου, Η αντίσταση των γεγονότων

J. French Sloan, Ταινίες. Πέντε Σεντς. 1907. Ιδιωτική Συλλογή.

Ο Αμερικανός μεταϊμπρεσιονιστής ζωγράφος J. French Sloan ζωγραφίζει μία σκηνή από κινηματογραφική αίθουσα στις αρχές του 20ού αιώνα. Είναι μία αίθουσα nickelodeon όπου προβάλλονται ταινίες του βουβού κινηματογράφου. Έτσι ονομάζονταν τα λαϊκά σινεμά που ήταν πολύ δημοφιλή στο ευρύ κοινό. Η τιμή του εισιτήριου ήταν ένα νίκελ, δηλαδή πέντε σεντς. Τα πρώτα nickelodeon χτίστηκαν στις ΗΠΑ το 1905 και έως το 1915/1917 πάνω από δύο εκατομμύρια Αμερικανοί τα είχαν επισκεφθεί για να παρακολουθήσουν ταινίες.  Σε αντίθεση με την πολυτελή κινηματογραφική αίθουσα του πίνακα του Hopper, εδώ βλέπουμε μία απλή αίθουσα κατάμεστη από κόσμο διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων (στην άκρη δεξιά διακρίνουμε μία γυναίκα με επιδερμίδα σκούρου χρώματος). Ο Sloan απεικονίζει με ρεαλισμό τις αντιδράσεις των θεατών. Άλλοι γελούν και φαίνεται να σχολιάζουν το έργο, μία γυναίκα κοιτάζει πίσω και όχι στην οθόνη, ένας θεατής κοιμάται...

http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=79616
http://www.wikiart.org/en/john-french-sloan/movies-five-cents-1907
http://cinepivates.gr/2013/08/pws-ksekinhse-o-kinhmatografos.html

4 σχόλια:

  1. Αγαπημένοι Hopper και Sloan. Ας μη μιλήσω για τα ποιήματα. Εξαιρετικά.
    Ψάχνοντας αρκετά, βρήκα κι εγώ μερικά σχετικά. Διάλεξα δύο:

    ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

    Ευγενικά ακουμπάμε δίπλα-δίπλα
    γελάμε ή συγκινιόμαστε
    ο διώκτης κι ο κυνηγημένος
    ο βασανισμένος κι ο βασανιστής
    ο εραστής κι ο σύζυγος.
    Για δυο ώρες μοναχά μες το σκοτάδι
    ήρεμοι, άγνωστοι και φιλικοί.

    ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ






    ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

    Τελευταία λάμψη δειλινού. Και
    να μυρίζει γιασεμί. Μια φωνή μακρινή
    να μιλάει σαν βροχερή μέρα. Μετά
    ο ηχολήπτης χαμηλώνει τον τόνο.
    Ακούγεται μόνο ο θόρυβος της βρύσης
    που στάζει. Στην αρχή
    αμυδρά. Ύστερα
    πιο δυνατά. Στα διαστήματα της σιωπής
    η μυρωδιά του γιασεμιού εντείνεται. Όταν
    αρχίζεις να μιλάς
    ο ήχος σβήνει εντελώς. Οι θεατές
    βλέπουν τα χείλη σου σφιγμένα.

    Εγώ μονάχα σ' ακούω.

    ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ όμορφα ποιήματα, όπως πάντα αυτά που προτείνεις.
      Εύχομαι καλή Κυριακή και καλή εβδομάδα!

      Διαγραφή
  2. I very much like your pattern it's beautiful,thank for sharing good i dea !

    ดูหนัง

    ΑπάντησηΔιαγραφή