Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 9 Απριλίου 2015

Ποιήματα για τη Μεγάλη Εβδομάδα και τη βροχή. Ποιήματα της Κικής Δημουλά

Ποιήματα για τη Μεγάλη Εβδομάδα

Ακόμα μία Μεγάλη Εβδομάδα που πρέπει να οδηγήσει στην Ανάσταση, όπως κάθε χρόνο.
Θυμάμαι ποιήματα της Κικής Δημουλά. Το ένα μιλά και για τη βροχή. Βροχή και πένθος ταιριάζουν...

Κική Δημουλά, Μεγάλη Εβδομάδα

Το Όχι είναι δισύλλαβο
βρέ-χει.
Ο Πιλάτος φοράει το μπλε του αδιάβροχο,
δεν βρίσκει ταξί,
οι συνειδήσεις συνωστίζονται
στον ίδιο μονόδρομο,
όλοι νίπτουν τας χείρας των,
μάλιστα τέτοιες μέρες.
Το Όχι είναι δισύλλαβο
η ψιλή και η οξεία στο ο
κεντρώνει το Όχι,
μονόγραμμα των ημερών.
Το παράθυρο είναι δίφυλλο,
η ψιλή και η οξεία βροχή
το κεντρώνει,
μονόγραμμα στο κλειστό Όχι.

Οι καμπάνες οι πένθιμες
ανοίγουν αυλάκια στον αέρα,
χύνονται και ποτίζουν εκτεταμένες ατονίες
ωσότου κάποια απόσταση απότιστη
να τις απορροφήσει.
Οι καμπάνες, ασχέτως του πένθιμες,
πάντοτε κάτι αποχωρίζουν
πολλώ μάλλον οι πένθιμες.

Οι καμπάνες φορτώνουν 
βαλίτσες στα πούλμαν,
τα τρένα τρέχουν, ξεσκίζουν
και βάζουν κλήρο
στα ιμάτια των τοπίων.

Σταύρωσον, σταύρωσον,
τα χέρια σου στο στήθος...
Τι άλλο να κάνω;
Ποιο μέτρο να κινητοποιήσω;
Πού ξέρω από πού
φεύγει το κάθε πράγμα;
Κάθε κατεύθυνση έχει το άλλοθι της.

Οι πασχαλιές εσταυρωμένες
σ᾽ένα φθηνό ανθοδοχείο
εμψυχώνουν το άρωμα του θανάτου.
Τα μάτια σου 
είναι οι δύο ληστές,
εκ δεξιών και εξ ευωνύμων.

Ed. Manet, Πασχαλιές σε βάζο. 1882. Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη. Βερολίνο.

Το Όχι είναι δισύλλαβο,
επιμένω
βρέ-χει.
Οι εκκλησίες ξεχειλίζουν,
όπως ξεχειλίζουν τα ποτήρια
στα άλλα πάθη που εορτάζουμε,

Οι εκκλησίες ξεχειλίζουν
αγάπα τον πλησίον σου…
Απαίτηση, 
που μες στη ρύμη και τη γλύκα των ψαλμών,
περνάει σαν εύκολη αγάπη
και χάνει τη θεία απανθρωπία της,
το θείο ανεφάρμοστο.

Στην κοπιώδη πορεία του δεηθώμεν
τα μεγάλα κεριά προχωρούν,
τα κεριά της δραχμής μένουν πίσω.
Τα μικρά κεριά κουράζονται εύκολα,
λυγίζουν και διεκτραγωδούν
το αντίτιμό τους.
Η ανισότης των κεριών
αναλιώνει μυσταγωγικά.
Ο θεός τους ο νεωκόρος
τα ρίχνει στον Καιάδα της ανατήξεως.

Ξεχειλίζουν οι εκκλησίες.
Δεν χωράω, δεν πειράζει.
Θα μάθω το τέτελεσται
από άλλη πηγή
πιο θετική.
Από το "Λίγο του Κόσμου" (1971)

Ed. Manet, Ένα μπουκέτο βιολέτες. 1872. Ιδιωτική Συλλογή.

Κική Δημουλά, Η απαρηγορία
Μεγάλη Εβδομάδα

Οι βιολέτες, όπως ανήσυχα,
διορατικά μυρίζουν
όταν κάτι δεν πάει καλά,
κάτι απογοητεύει πάλι.

Η Μεγάλη Εβδομάδα,
όμως στάζει κερί και τάμα
στη θρησκόληπτη ανάμνηση,
στην άθεη απουσία.

Η Κυριακή του Νυμφίου,
όπως αναστατώνει,
βασίζεις δε βασίζεις το Μεγάλο
στις αφίξεις.

Οι διάφοροι Νυμφίοι,
που κάτι τους τυχαίνει και δεν έρχονται
κἀποια διήμερη εκδρομή,
κάποια ευκολότερη θρησκεία
που την ασπάζονται.

Οι πολλαπλασιασμένοι κήποι της Γεσθημανή
σε κάθε βήμα,
όπως κατασταλάζεις για το έθιμο,
έχουν δεν έχουν ανθίσει οι απορίες.
Οι Πατέρες μας, γέροι στο σπίτι,
περιμένουν αυγά και τσουρέκι.

J. Tissot,  H aγωνία του Χριστού στον κήπο (της Γεσθημανή).  1886-1894. Μουσείο Μπρούκλυν.

Οι πολλαπλασιασμένοι κήποι της Γεσθημανή,
τα περιστύλια της υπομονής,
τα παγκάκια να κάτσεις να περιμένεις
τον ετήσιο Ιούδα,
που αργεί νά᾽ρθει
από το ράφτη, απ᾽ τον κουρέα.
Το μεγάλο ποσό που του δίνεις
για να δεχτεί να σε προδίνει ανεξήγητα.

Της καμπάνας η Μεγάλη εξάντληση
κι η απαρηγορία,
ο νηστικός της ήχος
όπως λιποθυμάει
στα εαρινά αρμόνια
των καθολικών απογευμάτων.

Οι αργίες
οι αργοπορίες,
οι αγριότητες,
όπως τις πάμε ως επάνω μόνοι μας.

Ο Σίμων, που στο τέλος αδιαφόρησε
κι έφτιαξε τη ζωή του.

Η Μυροφόρος έλλειψις.
που  θα σε ψάχνει να σε ράνει.

Η προηγιασμένη των διαφόρων θρήνων
τη Μεγάλη Εβδομάδα
και τις διάφορες άλλες εβδομάδες τα ίδια.

Η Αγία Επανάληψη,
η θαυματουργή,
η αχειροποίητος,
όπως τη βρήκανε ανυπόγραφη τα πράγματα,
θαμμένη
σε κάποια παλαιότητα της μοίρας μας,
σε κάποιο πρόγονό μας μέλλον.
Όπως την πιστεύω.
Από το "Λίγο του Κόσμου" (1971)

Ed. Manet, Ο νεκρός Χριστός με τους αγγέλους. 1864. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.


4 σχόλια:

  1. Καλό Πάσχα Άννα.
    Να έχεις μια όμορφη μέρα.
    Καλημέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανταποδίδω από καρδιάς τις ευχές, Σοφία.
      Με υγεία και ΑΓΑΠΗ ΠΑΝΤΑ!

      Διαγραφή
  2. Μεγάλη Πέμπτη σήμερα, πάλι με Δημουλά:


    1. Κική Δημουλά, «Μεγάλη Πέμπτη»

    Γοερά το βλέπω ετοιμάζεσαι
    για την Ανάστασή σου

    Την πιστεύω αλλά με θλίβει
    όπως με θλίβουν γοερά
    και κάτι άλλα θαύματα που
    επαληθεύτηκαν αλλόκοτα:
    με το μη μένοντας κοντά μας
    όπως μη μένοντας από μεθαύριο Εσύ.

    Να αναστηθείς βεβαίως
    ποιος νεκρός δεν το θέλει
    ποιος υποψήφιος.
    Αλλά να έμενες κάτω, εδώ
    να μένεις ο πλησίον μας.

    Όσα μας έταξες το είδες
    δεν γίνονται εκεί πάνω
    εν μέσω πολυάσχολων ιλίγγων
    και στροβιλισμών της Αναλήψεώς σου.

    Θέλουνε γη αυτά τα πράγματα
    πετρώδη, ακανθόσπαρτη
    γι’ αυτό και την διεξήλθες τόσον αιματηρά
    ίνα άρεις- Συ είπας-
    όσα χάσαμε επ’ αυτής.

    Δε γίνεται τουλάχιστον να μένεις
    μια εδώ και μια εβδομάδα στο πατρικό σου;
    Θαύμα μεγάλο είσαι πια μπορείς
    να επιβληθείς στη διανομή σου.
    Πώς πηγαινοέρχονται καθημερινά
    από εδώ εκεί από κει εδώ/ η ζωή και ο θάνατος.

    Όχι όχι μη μου μιλάς για τις αόρατες
    συνεχείς εκείνες παρουσίες. Είδαμε
    σε τι μαρτύριο ψαύσεως τυφλής μας υπέβαλαν.

    Μεγάλωσα, όχι θέλω ξεκάθαρους πια
    ορατούς λογαριασμούς

    ή σε αγγίζω Ιησού
    ή Ανασταίνεσαι διαπαντός από κοντά μου.

    (Κική Δημουλά, Ήχος απομακρύνσεων, Ίκαρος 2001)





    2. Κική Δημουλά, Μεγάλη Πέμπτη

    Υπαίθριος καιρός.
    Κάτι ελιές πάνε να μαζέψουν ανήφορο.
    Φορτωμένες.
    Ο καρπός εισακούστηκε το παρελθέτω όχι.
    Δεν θα εισπράξουν ούτε φέτος πατέρες οι λυποψυχίες μας.

    Ατελής η ελαιογραφία.
    Να ξαναδοκιμάσω.

    Κάτι ελιές πάνε να μαζέψουν ανήφορο.
    Τα αργύρια φύλλα τους εποφθαλμιά η αστραφτερή του τοπίου αγνότητα.
    Φύσει καταδότρια η αθωότης.
    Αυτή δε μας παρέδωσε
    για ελάχιστα ανεκπλήρωτα αργύρια
    στην απώλειά της;

    Να τονίσω λίγο Φαρισαίον απέναντι.
    Τη θάλασσα.

    (Από τη συλλογή «Χαίρε ποτέ», Ίκαρος 1998)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχω έτοιμη την ανάρτηση για τη Μ. Πέμπτη με αυτά τα ποιήματα, Rosa.
      Mε πρόλαβες!
      Σε φιλώ!

      Διαγραφή