Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2017

Όνειρο μέσα σε όνειρο. Ένα ποίημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε και εικόνες του Albert Joseph Moore

Ένα ποίημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε για το όνειρο

Alfred Joseph Moore, Γιασεμί. 1880. Πινακοθήκη Watts.


Το αγαπώ πολύ αυτό το ποίημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Βαθύτατος λυρισμός και συμβολισμός, ρομαντικές ονειρικές εικόνες και στοχαστική διάθεση. Μία διαπίστωση και ένας προβληματισμός ταυτόχρονα. Η βεβαιότητα της πρώτης στροφής γίνεται ερωτηματικό στη δεύτερη στροφή. Όλα όσα βλέπουμε ή ό, τι φαινόμαστε/Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο; Αναρωτιέται το ποιητικό υποκείμενο...

Albert Joseph Moore, Θαλασσοπούλια. 1870-71. 

Έντγκαρ Άλαν Πόε, Ένα Όνειρο μέσα σε Όνειρο

Δέξου ετούτο το φιλί στο μέτωπό σου!
Και τώρα που χωρίζουμε,
Άφησε να σου πω-
Ότι οι μέρες μου εκύλησαν μέσα στ΄ όνειρο
Είναι αλήθεια, όπως το λεγες΄
Αν, όμως, η ελπίδα πέταξε
Μες σε μια νύχτα ή μια μέρα,
Μες σ΄ ένα όραμα ή μες στο τίποτα,
Είναι γι΄  αυτό λιγότερο χαμένη;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό, τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μέσα σε όνειρο...


 Στέκομαι ανάμεσα στο βογγητό
Μιας θαλασσοδαρμένης ακτής,
Και μες στα χέρια μου κρατώ
Κόκκους χρυσούς της άμμου-
Πόσοι λίγοι! Κι όμως πως γλιστράνε
Από τα δάχτυλά μου και βαθιά πάνε,
Καθώς θρηνώ-καθώς θρηνώ!
Θεέ μου! μήπως θα μπορούσα  
Μέσα στο χέρι πιο σφιχτά να τους κρατούσα;
Θεέ μου! πως θα κατορθώσω
Μόνο ένα απ΄ το ανίλεο κύμα να γλιτώσω;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό, τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο;

 (Μετάφραση Στ. Μπεκατώρος)


Albert Joseph Moore, Κοχύλια. 1874, Walker Πινακοθήκη Τέχνης. Λίβερπουλ.


Μία ακόμη απόδοση του ποιήματος στα ελληνικά από τον Κώστα Ουράνη.
Όνειρο μέσα σ' όνειρο
Το υστερνό μου φίλημα στο μέτωπο σου πάρε
και άφησε με, αγάπη μου, δυο λόγια να σου πω
Αλήθεια λές σαν όνειρο πως διάβηκε η ζωή μου
χωρίς κανένα ατέλειωτο και ξέμακρο σκοπό.


Μα αν η ελπίδα πέταξε σε μέρα ή σε νύχτα
εκεί με σκέπασε βουνό της δυστυχιάς μεγάλο
σου φαίνεται πως έχασα το πιο λίγο καλή μου
αφου η ζωή είναι όνειρο κρυμμένο μέσα σ' άλλο.


Στέκομαι σ' άγρια ακρογυαλιά που δέρνει το κύμα
κι άμμους χρυσούς στα χέρια μου σφιχτά σφιχτά κρατάω
τι λίγοι και πως χάνονται απ' τα κλειστά μου χέρια
ενώ εγώ σε δάκρυα ολόπικρα ξεσπάω.


Θεέ μου, είναι αδύνατο να σώσω μόνο έναν
από το κύμα που κυλά με θόρυβο μεγάλο;
Είναι όλα όσα βλέπουμε σ' αυτόν εδώ τον κόσμο
ένα όνειρο ατέλειωτο κρυμμένο μέσα σ' άλλο;


(Μετάφραση Κώστα Ουράνη)


Το ποίημα έχει μελοποιηθεί από τα "Διάφανα Κρίνα" (http://www.apotis4stis5.com/ellhnika/ellhnikh-gwnia/12127-2015-07-05-04-31-00)

Albert Joseph Moore, Μη με λησμόνει. 1881.

Albert Joseph Moore, Μία κοπέλα που κοιμάται. 1875. Tate Britain Gallery.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου