Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Κρακοβία

Σε λίγες ώρες, αν όλα πάνε καλά, θα βρίσκομαι στην καρδιά της Πολωνίας, στην πιο ιστορική πόλη της χώρας, πρωτεύουσα στο παρελθόν και δεύτερη πόλη στο παρόν,  στην Κρακοβία. H Kρακοβία είναι μία από τις παλιότερες πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης. Πρέπει να υπήρχε ήδη από τον 7ο αιώνα.
Πρωτεύουσα του πολωνικού βασιλείου τον 11ο αιώνα, έχασε την πρωτοκαθεδρία, όταν ένας Σιγισμούνδος, νομίζω ο Γ΄, μετέφερε την πρωτεύουσα στη Βαρσοβία το 1609. Στα τέλη του 18ου αιώνα έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων, της Αυστρίας. Το 1809 ο Ναπολέων αφαίρεσε τα πολωνικά εδάφη από την Αυστρία και έδωσε την περιοχή της πόλης στο Δουκάτο της Βαρσοβίας. Στη συνέχεια, για λίγα χρόνια αποτέλεσε ανεξάρτητη δημοκρατία (1814-1846) υπό τη ρωσική κυριαρχία, για να προσαρτηθεί και πάλι στην Αυστρία το 1846. Το 1866, όμως, μετά τον Αυστροπρωσικό πόλεμο, η Αυστρία αναγκάστηκε να παραχωρήσει καθεστώς αυτονομίας στην περιοχή της Γαλικίας και έτσι η Κρακοβία έγινε το κέντρο της πολωνικής εθνικής αναγέννησης, μία πόλη σύμβολο του εθνικού πολωνικού κινήματος, στην οποία εγκαταστάθηκαν Πολωνοί λόγιοι και καλλιτέχνες. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο και την ήττα της άλλοτε ισχυρής Αυτοκρατορίας των Αψβούργων, η Κρακοβία πέρασε και πάλι στην Πολωνία.

Μεσαιωνικές πλατείες και κτίσματα, ρωμανικοί και γοτθικοί ναοί, αλλά κυρίως αναγεννησιακά και μπαρόκ κτίρια και εκκλησίες επιβιώνουν σε μια πόλη που δεν καταστράφηκε στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Μετά τη γερμανική εισβολή του 1939, οι Γερμανοί έκαναν την πόλη πρωτεύουσα της Γενικής Κυβέρνησης και επέβαλαν ένα είδος αποικιοκρατικού καθεστώτος κατοχής. Συνέλαβαν την πνευματική ηγεσία της πόλης και την έστειλαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.


Εικόνα από το ιστορικό Πανεπιστήμιο των Γιαγκιελόνων, το οποίο ιδρύθηκε το 1364 στην Κρακοβία. Είναι το δεύτερο παλιότερο πανεπιστήμιο της Ευρώπης. Το πρώτο ιδρύθηκε το 1349 στην Πράγα. Για την ιστορία του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας, βλ.
           http://www.uj.edu.pl/uniwersytet/historia

Στην Κρακοβία υπήρχε και μια από τις πιο ακμαίες εβραϊκές κοινότητες της Πολωνίας με σημαντική πνευματική και πολιτιστική ζωή. Εννοείται ότι μετά την εισβολή των Γερμανών ο εβραϊκός πληθυσμός της πόλης περιορίστηκε σε γκέτο και αργότερα εξοντώθηκε στα γνωστά στρατόπεδα.

                                                   H Πύλη του Γκέτο της Κρακοβίας
                          Εβραίοι πηγαίνουν να εγκατασταθούν στο Γκέτο της Κρακοβίας

Ο Πολωνοεβραίος σκηνοθέτης Ρομάν Πολάνσκι, όταν ήταν παιδί,  κατάφερε να δραπετεύσει από το Γκέτο της Κρακοβίας.
Η ταινία του Πολάνσκι "Ο Πιανίστας" παρουσιάζει την αγωνιώδη προσπάθεια ενός νεαρού Πολωνοεβραίου πιανίστα να επιβιώσει στο Γκέτο της Βαρσοβίας και στην ερειπωμένη πρωτεύουσα της Πολωνίας. Για την ταινία, όμως, αυτή θα μιλήσουμε μια άλλη φορά.

http://www.krakow-poland.com/a/Krakow-Ghetto,ehc
hhttp://www.krakow-info.com/
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxworld_1_20/02/2008_222660

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου