Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2016

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Άννα μην κλαις

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Άννα μην κλαις


Edvard Munch, Στον καναπέ. 1928-29. Μουσείο Μunch.

    Είναι πολύ γνωστό και αγαπημένο το αντιπολεμικό "γερμανικό τραγούδι" του Μπρεχτ, γιατί το έχουμε γνωρίσει μελοποιημένο. Γραμμένο στα 1936, την εποχή της κυριαρχίας του ναζισμού στη Γερμανία, εκφράζει την ανησυχία και το φόβο του ποιητικού υποκειμένου για τις επερχόμενες συμφορές του πολέμου, τις οποίες οι Γερμανοί και γενικά η Ευρώπη είχε ζήσει και στο εγγύς παρελθόν.  Ο Πρώτος Μεγάλος Πόλεμος (1914-1918) είχε πλήξει ανεπανόρθωτα την Ευρώπη και είχε αφήσει "ανοιχτές" διαφορές. Ο Δεύτερος Μεγάλος Πόλεμος ήταν προ των πυλών (1939-1945).
   Δραματικός μονόλογος. Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται σε μία γυναικεία μορφή που την ονομάζει Άννα και προσπαθεί να την παρηγορήσει...

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Γερμανικό τραγούδι

Μιλάνε για καιρούς δοξασμένους, και πάλι
(Άννα, μην κλαις)
Θα γυρέψουμε βερεσέ απ' το μπακάλη.

Μιλάνε για του έθνους, ξανά, την τιμή
(Άννα, μην κλαις)
Στο ντουλάπι δεν έχει ψίχα ψωμί.

Μιλάνε για νίκες που το μέλλον θα φέρει
(Άννα, μην κλαις)
Εμέναν όμως δε με βάζουν στο χέρι.

Ο στρατός ξεκινά
(Άννα, μην κλαις)
Σαν γυρίσω ξανά
θ' ακολουθώ άλλες σημαίες.

(1936)

Bertolt Brecht, Ποιήματα, μτφ. Μάριος Πλωρίτης, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 21983, σ. 54.

Edvard Munch, Γυναίκα στη βεράντα. 1924. Ιδιωτική Συλλογή.

2 σχόλια:

  1. Συγκλονιστικό το "Άννα, μην κλαις".
    Χρόνια πολλά με Άρη Αλεξάνδρου.


    Άννα

    Όλο μιλάω για γραμμές επίπεδα και πέτρες
    Για να μην τύχει και προσέξεις
    Πόσο διστάζω να σε αγγίξω

    Σαν τον κατάδικο που στέκει μες στη νύχτα
    Διστάζοντας να βάλει το απολυτήριο στην τσέπη
    Γιατί το ξέρει
    Πως τόσο φως δεν θα το αντέξει

    Είχα πάντα έτοιμο
    Ένα μικρό μπουκάλι πού ’ριχνα στη θάλασσα
    Βόρειο πλάτος – αλλάζει κάθε μέρα
    Μεσημβρινός – αλλάξει κάθε νύχτα
    Στίγμα – οι χειροπέδες μου
    Δεν το ’ριξα ποτέ

    Φαίνεται πως πάντοτε υπήρχε
    Όσο υπάρχεις
    Ταξιδεύω
    Θα σε βρω
    Όπου πατάς
    Πέφτουν πράσινα φύλλα

    Ίσως και να ’ναι πρόφαση
    Όπως προφασίζουμαι τα φύλλα
    Κι έχω κατά νου μου το νερό
    Όπως μιλάω για γεράνια
    Και βλέπω εκεί που αγγίξανε
    Τα χείλη σου το φως

    Τις νύχτες σκάβαμε κρυφά
    Μια υπόγεια σήραγγα
    Μ΄ ένα σουγιά μ΄ ένα πιρούνι με τα νύχια
    Σκάβαμε τις πέτρες
    Ξέροντας πως θα φτάσουμε το πολύ ως τη θάλασσα

    Κι όμως μάς ήταν ανάγκη
    να βλέπουμε τα χέρια μας να ζούνε
    μού ήτανε ανάγκη
    να βλέπω πως κοντεύω πόντο – πόντο
    να σε φτάσω

    Άρης Αλεξάνδρου - Ποιήματα

    ΑπάντησηΔιαγραφή