Άννα Αγγελοπούλου: Το σχολείο στη ζωγραφική. Πίνακες με θέμα το σχολείο.

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2014

Το σχολείο στη ζωγραφική. Πίνακες με θέμα το σχολείο.

Το σχολείο στη ζωγραφική.

Eίναι από τα αγαπημένα μου θέματα οι πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν σκηνές από σχολεία και τη σχολική ζωή. Πολύ συχνά αναρωτιέμαι ποια "εικόνα" ή ποιες "εικόνες" έχουν οι μαθητές μας και εμείς οι ίδιοι για το σχολείο και τη σχολική ζωή. Ιδού, λοιπόν, κάποιες εικόνες από σχολεία του 19ου αιώνα, που προφανώς αποτυπώνουν μία από τις πολλές όψεις της πραγματικότητας.

Ο παρακάτω πίνακας του Ουαλού ζωγράφου Barnett Samuel Marks μου προκαλεί θλίψη, γιατί θλιμένα είναι και τα πρόσωπα των παιδιών. Οι μικρές μαθήτριες προσπαθούν να μάθουν... Είναι η εικόνα από την τάξη ενός σχολείου-οικοτροφείου όπου τα παιδιά φοιτούσαν μακριά από το σπίτι και την οικογένειά τους.

Barnett Samuel Marks, Το σχολείο- οικοτροφείο. 1874. Εθνικό Μουσείο Ουαλίας. Κάρντιφ.

O Γάλλος ζωγράφος Duvarger επιλέγει να απεικονίσει σκηνές "αταξίας" στην τάξη. Στην πρώτη εικόνα η δασκάλα είναι παρούσα και μάλλον τιμωρεί τους άτακτους μαθητές, ενώ στη δεύτερη οι μαθητές επωφελούνται της απουσίας του δασκάλου για να παίξουν μέσα στην τάξη.

Theophile Emmanuel Duvarger (1821-1901), Οι άτακτοι μαθητές. Μάλλον σε Ιδιωτική Συλλογή.

Theophile Emmanuel Duvarger, Όταν η γάτα λείπει παίζουν τα ποντίκια. 1850-1860. Mουσεία του Sheffield.

Ο Καναδός ουαλικής καταγωγής Robert Harris απεικονίζει ιμπρεσιονιστικά το εσωτερικό ενός παλιού αγροτικού επαρχιακού σχολείου του Καναδά. Οι μαθητές κάθονται σε ξύλινους πάγκους γύρω από τη σόμπα, ενώ στο βάθος κάποιοι όρθιοι περιβάλλουν τον δάσκαλο.

Robert Harris (1849-1919), Το σχολείο στο Canoe Cove. Γύρω στα 1880.

Στον παρακάτω πίνακα του Harris απεικονίζεται μια πραγματική σκηνή αντιπαράθεσης γνωστής προοδευτικής δασκάλας του Καναδά με τα άρρενα μέλη της σχολικής επιτροπής που χρηματοδοτεί το μικρό αγροτικό σχολείο. Η σκηνή διαδραματίζεται προφανώς σε αίθουσα του σχολείου.