Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 2 Μαΐου 2015

Η εργατική τάξη στη ζωγραφική. Εργαζόμενη μητέρα. Η πλύστρα του Honoré Daumier

Εργαζόμενες γυναίκες. Η πλύστρα του Honoré Daumier

  Ο Γάλλος  ζωγράφος Honoré Daumier (1808-1879), κύριος εκπρόσωπος του γαλλικού ρεαλισμού και νατουραλισμού, ζωγράφισε πολλά έργα στα οποία απεικονίζονται σκηνές από την καθημερινότητα των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων. Ένα χαρακτηριστικό θέμα μίας σειράς έργων του είναι η εικόνα μίας πλύστρας με το παιδί της. Ο Daumier ζωγράφισε αυτό το θέμα όταν ζούσε στο Quai d' Anjou στο Νησί Saint-Louis και είχε την ευκαιρία να παρακολουθεί από το παράθυρο του σπιτιού του τις γυναίκες που επέστρεφαν με τον μπόγο των ρούχων που είχαν πλύνει στον Σηκουάνα. 

Honoré Daumier, Η πλύστρα. 1860. Albright Knox Πινακοθήκη Τέχνης. Ν.Υόρκη.

   Η γυναίκα του μόχθου ανεβαίνει με κόπο τα σκαλιά, κρατώντας με το ένα χέρι τα πλυμένα ρούχα και με το άλλο χέρι το μικρό της παιδί, που προφανώς το είχε πάρει μαζί της, γιατί δεν υπήρχε κάποιος στο σπίτι για να το φροντίσει όσο αυτή θα απουσίαζε για να πλύνει τα ρούχα της.

Honoré  Daumier, Η πλύστρα. 1863. Μουσείο του Ορσέ. Παρίσι.

   Ο Daumier ζωγράφισε σε διάφορες παραλλαγές το ίδιο θέμα. Η προσπάθεια της κουρασμένης γυναίκας ελκύει  το βλέμμα του ζωγράφου. Μία σκηνή από τη σκληρή καθημερινότητα των γυναικών των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων για να μας θυμίζει τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης για μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην Ευρώπη της βιομηχανικής επανάστασης του 19ου αιώνα.

Honoré  Daumier, Η πλύστρα. 1863. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

 Honoré  Daumier, Η πλύστρα. Ιδιωτική Συλλογή.

Honoré  Daumier, Η πλύστρα. Ιδιωτική Συλλογή.

 Honoré  Daumier, Η πλύστρα. 1853. Εθνική Πινακοθήκη. Πράγα.

Honoré  Daumier, Η πλύστρα. 1860-1853. Μουσείο Ερμιτάζ. Αγ. Πετρούπολη.


2 σχόλια:

  1. Τραγούδι για μια μαύρη πλύστρα

    Ω πλύστρα
    Ως τους αγκώνες βουτηγμένη μες την άσπρη σαπουνάδα
    Ψυχή πλυμένη
    Ρούχα ξεπλυμένα-
    Έχω πολλά τραγούδια να σου τραγουδήσω
    Να 'βρισκα μόνο, άμποτε, τις λέξεις.

    Να 'τανε τέσσερις η ώρα ή έξι ένα χειμωνιάτικο απόγευμα, που σ' είδα να ξεβγάζεις το στερνό πουκάμισο μες την κουζίνα της Κυρά Λευκής; Να 'τανε τέσσερις η ώρα ή έξι; Δεν θυμάμαι.

    Γνωρίζω πως η ώρα εφτά ένα ανοιξιάτικο πρωινό περπάταγες στη Βερμόντ Στριτ με έναν μπόγο στην αγκάλη και κινούσες για μπουγάδα.

    Ναι, σε γνωρίζω, πλύστρα.
    Γνωρίζω πώς τα στέλνεις τα παιδιά σου στο σχολειό και στο γυμνάσιο και στο κολλέγιο ακόμα.
    Γνωρίζω πως δουλεύεις και βοηθάς τη φαμελιά σου, όταν σφίγγουνε οι καιροί.
    Γνωρίζω πως οικοδομείς την κατοικία σου απ' τη σκάφη και την αποκαλείς το σπιτικό σου.
    Και πως τις εκκλησιές σου υψώνεις από άσπρη καμωμένες σαπουνάδα να λατρεύουνε τον Άγιο τον Θεό.

    Σε είδα να τραγουδάς, πλύστρα. Έξω στην πίσω αυλή, κάτω από τις μηλιές, να τραγουδάς, απρόρουχα κρεμώντας σε μακριά σχοινιά μες το λιοπύρι.
    Σε είδα και μια Κυριακή πρωί στην εκκλησιά ψάλλοντας ύμνους να δοξάζεις τον Χριστό σου,
    γιατί μια μέρα σίγουρα θα καθίσεις εκ δεξιών του Υιού του Θεού και θα ξεχάσεις πως ποτέ σου υπήρξες πλύστρα. Την πλάτη που πονά, τον μπόγο με τα ρούχα, κανείς δεν πρόκειται να τα θυμάται τότε.

    Ναι, σε είδα και να τραγουδάς.
    Κι έτσι για σένα,
    Ω πλύστρα που μας τραγουδάς
    Για σε, κοντούλα μελαμψή που τραγουδάς,
    Μαύρη γυναίκα δυνατή που τραγουδάς
    Ψηλή γυναίκα κίτρινη που τραγουδάς,
    ως τους αγκώνες βουτηγμένη μες την άσπρη σαπουνάδα
    Ψυχή καθάρια
    Ρούχα καθαρά-
    Για σε πολλά τραγούδια έχω να φτιάξω
    Να 'βρισκα μόνο, άμποτε, τις λέξεις.

    LANGSTON HUGHES, μτφρ. Αντώνης Πετρίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή