Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2016

"Λάμπουν σα δάκρυα τα Χριστούγεννα". Ένα ποίημα του Τόλη Νικηφόρου και πίνακες με χριστουγεννιάτικα δέντρα

Χριστούγεννα

      Καθώς απομακρυνόμαστε κάθε μέρα από τα Χριστούγεννα του 2016 και πλησιάζουμε την Πρωτοχρονιά του 2017, θυμάμαι ένα υπέροχο χριστουγεννιάτικο ποίημα του Τόλη Νικηφόρου με τίτλο «λάμπουν σαν δάκρυα τα Χριστούγεννα», που μου θυμίζει τα παιδικά μου χρόνια. Τότε που η αναπνοή μου θάμπωνε το κρύο τζάμι, όταν το βράδυ κοιτούσα τα Χριστουγεννιάτικα φώτα  των μπαλκονιών να αναβοσβήνουν και ονειρευόμουν... Το ποίημα προέρχεται από την ποιητική συλλογή «Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο» (1999). 
    ...Και καθώς "λάμπουν σα δάκρυα τα Χριστούγεννα", λαμπερά χριστουγεννιάτικα δέντρα στολισμένα με γυαλιστερά στολίδια και αστραφτερά φωτάκια ζωντανεύουν μέσα από διάφορους πίνακες ζωγραφικής μίας άλλης εποχής...
      
Emil Czech (1862-1929), Νύχτα Χριστουγέννων. 1909.
.
Gabriele Münter (1877-1962), Εσωτερικό δωματίου με χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Τόλης Νικηφόρου, λάμπουν σαν δάκρυα τα Χριστούγεννα

ένας μικρός χριστός γεννιέται πάλι αύριο,
μόνος στον κόσμο.
ένας μικρός χριστός που
ζωγραφίζει θαμπά στο τζάμι δέντρα για τα παιδιά,
καράβια για τα όνειρα,
ένα παραμύθι της αγάπης για τους απελπισμένους.
παραμονή και τα χιλιάδες φώτα της πλατείας
στα μάτια του λάμπουν σαν δάκρυα.



 Emil Czech (1862-1929), Χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1912.

Marcel Rieder, Στολίζοντας το χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1898.

Viggo Johansen (1851 – 1935), Χαρούμενα Χριστούγεννα. 1891.

Viggo Johansen (1851 – 1935), Χριστουγεννιάτικη ιστορία.

Zinaida Serebriakova (1884-1967). Η Κάτια στα μπλε δίπλα στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1922

https://www.wikiart.org/en/gabriele-munter/interieur-mit-weihnachtsbaum
http://www.artnet.com/artists/emil-czech/past-auction-results/2
http://www.abcgallery.com/S/serebriakova/serebriakova117.html
https://holidappy.com/holidays/Some-Old-Fashioned-Christmas-images-for-Art-Lovers-this-holiday

2 σχόλια:

  1. Ο στίχος "Λάμπουν σαν δάκρυα τα Χριστούγεννα" τα περικλείει όλα. Σε βάζει μέσα στην ατμόσφαιρα του ποιήματος με τον πιο συναισθηματικό τρόπο: την ταύτιση. Το αιώνιο παιδί, ο Τόλης Νικηφόρου, απαρηγόρητος, γράφει και ξαναγράφει το ποίημα της ζωής του.

    ένα παιδί

    με το πρόσωπο κολλημένο στο τζάμι
    κοιτάζω εκστατικά
    πίσω απ’ τις στάλες της βροχής
    έναν πολύχρωμο κόσμο

    κρύβω μέσα μου ένα παιδί
    με τις τσέπες γεμάτες μπίλιες
    μέσα στον χειμώνα
    ένα παιδί με δακρυσμένα μάτια
    για το γατάκι του που πέθανε
    για το λουλούδι που μαράθηκε
    για όσους έφυγαν χωρίς επιστροφή

    κρύβω μέσα μου ένα παιδί
    με τρύπιο παλτό
    που λαχταράει τα ζεστά κάστανα
    τη γειτονιά και τους φίλους
    την άνοιξη που θάρθει

    κρύβω μέσα μου ένα παιδί
    που δεν δέχεται
    πως μπορεί να γελάω
    όταν την ίδια στιγμή κάποιος κλαίει

    κρύβω μέσα μου ένα παιδί
    απαρηγόρητο
    που θάθελε να φτιάξει τη ζωή
    στα μέτρα της καρδιάς του

    ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, Αναρχικά

    *

    αχώριστοι

    τα πρωινά με τη βροχή του φθινοπώρου
    και τα πιο κρύα εκείνα του χειμώνα
    όταν είμαι μόνος στο σπίτι
    και τα ηλεκτρονικά τριγύρω ησυχάζουν
    βλέπω συχνά μπροστά μου στο χαλάκι
    να είναι μισοξαπλωμένο ένα αγόρι

    παιδί της γειτονιάς και της πλατείας
    μ' ένα σωρό σημάδια στα καλάμια
    διαβάζει ένα βιβλίο σιωπηλά
    άλλοτε παίζει μόνο με το τίποτα
    κι άλλοτε αφαιρείται
    σαν κάτι να ονειρεύεται
    κάτι να βλέπει ή να θυμάται

    ποτέ του δεν ρωτάει για τους γονείς του
    πού είναι τ’ αδέρφια του και οι φίλοι
    ποτέ του δεν ρωτάει
    πού είναι αυτό το ίδιο

    δεν μου μιλάει
    ούτε μου δίνει σημασία
    μα όταν σπάνια στρέφεται σε μένα
    το λυπημένο βλέμμα του σημαίνει
    εγώ ποτέ δεν θα σ’ αφήσω

    έτσι λοιπόν περνάμε εμείς οι δύο
    τα πρωινά με τη βροχή του φθινοπώρου
    και τα πιο έρημα εκείνα του χειμώνα
    μόνοι, μαζί κι αχώριστοι για πάντα

    ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, Φωτεινά παράθυρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τι τρυφεροί στίχοι...συγκινητικοί, πραγματικά. Μου αρέσει πολύ, τελικά, ο Τόλης Νικηφόρου. Το περίμενα ότι θα επέλεγες το "ένα παιδί". Δεν περίμενα, όμως, δύο ποιήματα. Υπέροχο και το δεύτερο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή