Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Δευτέρα 17 Απριλίου 2017

Πίνακες του Maurice Denis για το Πάσχα και ένα ποίημα για την αγάπη του Νικηφόρου Βρεττάκου

Πίνακες για το Πάσχα  του Maurice Denis και ο Μικρός Κορυδαλλός του Νικηφόρου Βρεττάκου

 ´Εγινε η Ανάσταση και πέρασε η πρώτη ημέρα της Ανάστασης, η Ημέρα της Αγάπης...
Το Μυστήριο της Ανάστασης στην καρδιά της Άνοιξης, το μήνα Απρίλιο, συναρπάζει τον Γάλλο συμβολιστή ζωγράφο Maurice Denis (1870-1943). Σκηνές της Αναστάσεως σε μυστηριακά ανοιξιάτικα τοπία απεικονίζουν οι παρακάτω πίνακες του Denis. Εικόνες  ονειρικές,  μαγικές,  ποιητικές μας μεταφέρουν σ᾽ένα φανταστικό ουτοπικό χώρο...Γυναίκες που μαζεύουν λουλούδια, για να τα προσφέρουν στον τάφο του Χριστού, αιθέριες λευκοφορεμένες μορφές, χορευτικές φιγούρες που μαθαίνουν το χαρμόσυνο νέο της Ανάστασης, το νέο της ελπίδας και της αγάπης για όλον τον κόσμο. Από τη γαλήνη και τη σιωπή του τάφου, έρχεται η χαρά της Ανάστασης, το τραγούδι της Αγάπης...

Maurice Denis, Το πρωί της Ανάστασης στα μεγάλα δέντρα. 1928.

Maurice Denis, Άγιες γυναίκες δίπλα στον τάφο. 1894.

...και επειδή η Ανάσταση είναι η Γιορτή της Αγάπης, θυμήθηκα στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου.

"...Και η σιωπηλή παρουσία σου μ' έμαθε πως σιωπή δεν υπάρχει.
Άκουσα να θροΐζει η ψυχή σου όπως ένας πευκώνας το καλοκαίρι.
Τα δάχτυλά σου μ' αγγίξαν σαν ένα σμήνος πουλιών.
Κι όταν χαμογελάς ακούω μιαν άρπα.
Κι όταν σκέφτεσαι ακούω που σκέφτεσαι.
Κι όταν αγαπάς τα παιδιά που ευλόγησεν ο Ιησούς, πάλι, ακούω.
Κι ακούω το ρόδινο σύννεφο όταν ακουμπάει στο βουνό.
Κι ακούω το στάχυ όταν πίνει μια σταγόνα νερού.
Κι όταν τη νύχτα κοιτάζεις τον ουρανό
ακούω τ' αστέρι που πλέει μες στο βλέμμα σου.

Maurice Denis, Το μυστήριο του Πάσχα. 1891. Ινστιτούτο Τέχνης. Σικάγο.

Maurice Denis, To πρωινό της Ανἀστασης ή το Μυστήριο της Ανάστασης. 1891.

Κι είναι αυτό που ακούω πολύ δυνατότερο
απ' αυτό που γράφω κι απ' αυτό που μπορώ να σου ειπώ.
Όλα είναι γραμμένα. Αρκεί να μπορεί να διαβάζει η καρδιά
τα ψηφία της κτίσεως. Οι στίχοι είναι αντίλαλοι.
Απόψε τελειώσανε όλες οι λέξεις μου.
Ακούω το ποτάμι ζητώντας να ξεκλέψω τα λόγια του.
Αφουγκράζομαι στο άπειρο το χαίρε των κόσμων
που παραπλέουν ο ένας τον άλλο
 – χαιρετιώνται κι αποχωρίζονται.
Αλλά η γλώσσα του σύμπαντος έχει μια μόνο λέξη.
Όλα λένε: «Αγάπη». Κι όταν γράφω «αγάπη» δεν έχω πια άλλο.
Αλλά εγώ σ' αγαπώ. Και γι' αυτό κομματιάζω
τη λέξη «αγάπη» σε χιλιάδες ρινίσματα
και ζυμώνω τα χρώματα, όχι σα να 'ναι να ειπώ ή να γράψω,
αλλά
σα να 'μαι ο παντοκράτορας ενός μεγάλου περβολιού
και να θέλουν τα χέρια μου να υφάνουνε κρίνα.

Aπόσπασμα από το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου, Ο χορός του κορυδαλλού

Maurice Denis, Το πρωινό του Πάσχα. 1891-93.

Μaurice Denis, Απρίλιος ή το Μυστήριο του Πάσχα. 1897.


2 σχόλια:

  1. Αναπληρώνω τη χτεσινή μου απουσία με ολίγη από Παπατσώνη:


    Το Νείκος του ΄Αδου

    …Όσο το Πάσχα αν είναι έτσι τερπνό·
    όσο αν φυσάει τέτοιο γλυκόπνοο πνεύμα·
    όσο αν λουλούδια η γης ξαναφορτώθη·
    όσο πουλιά κι' απόψε αν ξαγρυπνούνε·
    όσο αν βουίζει αγάπη το τραπέζι μας·
    όσο αν η αγάπη του Χριστού μας ζώνει·
    όσο αν Ετούτος νίκησε κι' εγέρθη,

    - μητέρας είναι τούτη η μαύρη σκιά,

    - μητέρα λείπει εφέτος απ' το δείπνο,
    που αλλού γιορτάζει, όχι με μας, απόψε.

    Τάκης Κ. Παπατσώνης, απόσπασμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είναι δυνατό να λείψει ο Παπατσώνης; Χρόνια πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή