Πίνακες για το Πάσχα του Maurice Denis και ο Μικρός Κορυδαλλός του Νικηφόρου Βρεττάκου
´Εγινε η Ανάσταση και πέρασε η πρώτη ημέρα της Ανάστασης, η Ημέρα της Αγάπης...
Το Μυστήριο της Ανάστασης στην καρδιά της Άνοιξης, το μήνα Απρίλιο, συναρπάζει τον Γάλλο συμβολιστή ζωγράφο Maurice Denis (1870-1943). Σκηνές της Αναστάσεως σε μυστηριακά ανοιξιάτικα τοπία απεικονίζουν οι παρακάτω πίνακες του Denis. Εικόνες ονειρικές, μαγικές, ποιητικές μας μεταφέρουν σ᾽ένα φανταστικό ουτοπικό χώρο...Γυναίκες που μαζεύουν λουλούδια, για να τα προσφέρουν στον τάφο του Χριστού, αιθέριες λευκοφορεμένες μορφές, χορευτικές φιγούρες που μαθαίνουν το χαρμόσυνο νέο της Ανάστασης, το νέο της ελπίδας και της αγάπης για όλον τον κόσμο. Από τη γαλήνη και τη σιωπή του τάφου, έρχεται η χαρά της Ανάστασης, το τραγούδι της Αγάπης...
Maurice Denis, Το πρωί της Ανάστασης στα μεγάλα δέντρα. 1928.
Maurice Denis, Άγιες γυναίκες δίπλα στον τάφο. 1894.
...και επειδή η Ανάσταση είναι η Γιορτή της Αγάπης, θυμήθηκα στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου.
"...Και η σιωπηλή παρουσία σου μ' έμαθε πως σιωπή δεν υπάρχει.
Άκουσα να θροΐζει η ψυχή σου όπως ένας πευκώνας το καλοκαίρι.
Τα δάχτυλά σου μ' αγγίξαν σαν ένα σμήνος πουλιών.
Κι όταν χαμογελάς ακούω μιαν άρπα.
Κι όταν σκέφτεσαι ακούω που σκέφτεσαι.
Κι όταν αγαπάς τα παιδιά που ευλόγησεν ο Ιησούς, πάλι, ακούω.
Κι ακούω το ρόδινο σύννεφο όταν ακουμπάει στο βουνό.
Κι ακούω το στάχυ όταν πίνει μια σταγόνα νερού.
Κι όταν τη νύχτα κοιτάζεις τον ουρανό
ακούω τ' αστέρι που πλέει μες στο βλέμμα σου.
Άκουσα να θροΐζει η ψυχή σου όπως ένας πευκώνας το καλοκαίρι.
Τα δάχτυλά σου μ' αγγίξαν σαν ένα σμήνος πουλιών.
Κι όταν χαμογελάς ακούω μιαν άρπα.
Κι όταν σκέφτεσαι ακούω που σκέφτεσαι.
Κι όταν αγαπάς τα παιδιά που ευλόγησεν ο Ιησούς, πάλι, ακούω.
Κι ακούω το ρόδινο σύννεφο όταν ακουμπάει στο βουνό.
Κι ακούω το στάχυ όταν πίνει μια σταγόνα νερού.
Κι όταν τη νύχτα κοιτάζεις τον ουρανό
ακούω τ' αστέρι που πλέει μες στο βλέμμα σου.
Maurice Denis, Το μυστήριο του Πάσχα. 1891. Ινστιτούτο Τέχνης. Σικάγο.
Maurice Denis, To πρωινό της Ανἀστασης ή το Μυστήριο της Ανάστασης. 1891.
Κι είναι αυτό που ακούω πολύ δυνατότερο
απ' αυτό που γράφω κι απ' αυτό που μπορώ να σου ειπώ.
Όλα είναι γραμμένα. Αρκεί να μπορεί να διαβάζει η καρδιά
τα ψηφία της κτίσεως. Οι στίχοι είναι αντίλαλοι.
Απόψε τελειώσανε όλες οι λέξεις μου.
Ακούω το ποτάμι ζητώντας να ξεκλέψω τα λόγια του.
Αφουγκράζομαι στο άπειρο το χαίρε των κόσμων
που παραπλέουν ο ένας τον άλλο – χαιρετιώνται κι αποχωρίζονται.
Αλλά η γλώσσα του σύμπαντος έχει μια μόνο λέξη.
Όλα λένε: «Αγάπη». Κι όταν γράφω «αγάπη» δεν έχω πια άλλο.
Αλλά εγώ σ' αγαπώ. Και γι' αυτό κομματιάζω
τη λέξη «αγάπη» σε χιλιάδες ρινίσματα
και ζυμώνω τα χρώματα, όχι σα να 'ναι να ειπώ ή να γράψω,
αλλά
σα να 'μαι ο παντοκράτορας ενός μεγάλου περβολιού
και να θέλουν τα χέρια μου να υφάνουνε κρίνα.
απ' αυτό που γράφω κι απ' αυτό που μπορώ να σου ειπώ.
Όλα είναι γραμμένα. Αρκεί να μπορεί να διαβάζει η καρδιά
τα ψηφία της κτίσεως. Οι στίχοι είναι αντίλαλοι.
Απόψε τελειώσανε όλες οι λέξεις μου.
Ακούω το ποτάμι ζητώντας να ξεκλέψω τα λόγια του.
Αφουγκράζομαι στο άπειρο το χαίρε των κόσμων
που παραπλέουν ο ένας τον άλλο – χαιρετιώνται κι αποχωρίζονται.
Αλλά η γλώσσα του σύμπαντος έχει μια μόνο λέξη.
Όλα λένε: «Αγάπη». Κι όταν γράφω «αγάπη» δεν έχω πια άλλο.
Αλλά εγώ σ' αγαπώ. Και γι' αυτό κομματιάζω
τη λέξη «αγάπη» σε χιλιάδες ρινίσματα
και ζυμώνω τα χρώματα, όχι σα να 'ναι να ειπώ ή να γράψω,
αλλά
σα να 'μαι ο παντοκράτορας ενός μεγάλου περβολιού
και να θέλουν τα χέρια μου να υφάνουνε κρίνα.
Aπόσπασμα από το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου, Ο χορός του κορυδαλλού
Maurice Denis, Το πρωινό του Πάσχα. 1891-93.
Μaurice Denis, Απρίλιος ή το Μυστήριο του Πάσχα. 1897.
Αναπληρώνω τη χτεσινή μου απουσία με ολίγη από Παπατσώνη:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο Νείκος του ΄Αδου
…Όσο το Πάσχα αν είναι έτσι τερπνό·
όσο αν φυσάει τέτοιο γλυκόπνοο πνεύμα·
όσο αν λουλούδια η γης ξαναφορτώθη·
όσο πουλιά κι' απόψε αν ξαγρυπνούνε·
όσο αν βουίζει αγάπη το τραπέζι μας·
όσο αν η αγάπη του Χριστού μας ζώνει·
όσο αν Ετούτος νίκησε κι' εγέρθη,
- μητέρας είναι τούτη η μαύρη σκιά,
- μητέρα λείπει εφέτος απ' το δείπνο,
που αλλού γιορτάζει, όχι με μας, απόψε.
Τάκης Κ. Παπατσώνης, απόσπασμα
Είναι δυνατό να λείψει ο Παπατσώνης; Χρόνια πολλά!
ΑπάντησηΔιαγραφή