Άννα Αγγελοπούλου: Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Ν. Υόρκης

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Πέμπτη 19 Ιουλίου 2012

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Ν. Υόρκης

Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης

Είναι πράγματι ένα "μητροπολιτικό" μουσείο, το πολιτιστικό κέντρο μίας μητρόπολης, της Νέας Υόρκης. To Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης είναι το σημαντικότερο μουσείο-πινακοθήκη της Αμερικής και ένα από τα σπουδαιότερα του κόσμου. Χώρος έκθεσης και διάσωσης μνημείων και έργων των διαφόρων πολιτισμών της ανθρωπότητας. Φυσικά, ένας πολύ μικρός αριθμός των εκθεμάτων του δημιουργήθηκαν στις H.Π.Α. Τα σχεδόν 3.000.000 εκθέματά του (κατανεμημένα σε 17 τμήματα) προέρχονται από την προϊστορική εποχή μέχρι τις μέρες μας και αποτελούν αντιπροσωπευτική εικόνα του Αιγυπτιακού, του Αρχαίου Ελληνικού και Ρωμαϊκού Πολιτισμού, της τέχνης των λαών της Αφρικής, της Ωκεανίας και της αμερικανικής ηπείρου, των πολιτισμών της Εγγύς και Άπω Ανατολής και γενικά της Ασίας, της ισλαμικής τέχνης, του ευρωπαϊκού Μεσαίωνα, της ευρωπαϊκής ζωγραφικής, γλυπτικής και διακοσμητικών τεχνών, της τέχνης των Η.Π.Α., της τέχνης του 20ού αιώνα, κλπ. Στα εκθέματά του επίσης συμπεριλαμβάνονται πλούσιες συλλογές από μεσαιωνικές πανοπλίες, μουσικά όργανα, σχέδια, κοσμήματα, ενδυμασίες, αντικείμενα διακοσμητικά και καθημερινής χρήσης και φωτογραφίες.

Η ίδρυση του Μουσείου αποφασίστηκε το 1866 από μία ομάδα επιφανών και πλούσιων Αμερικανών δημοσίων ανδρών, κυρίως επιχειρηματιών, ύστερα από πρόταση του γνωστού δικηγόρου John Jay. Το Μουσείο ιδρύθηκε επίσημα στα χαρτιά το 1870, αν και ακόμα δεν είχε μόνιμη έδρα και εκθέματα. Σύντομα, όμως, οι δωρεές σε έργα και τα κληροδοτήματα πλούσιων φιλότεχνων Αμερικανών πλούτισαν το Μουσείο με σημαντικά εκθέματα και συλλογές.

Η είσοδος του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης στην 5η Λεωφόρο της Ν. Υόρκης, δίπλα στο Κεντρικό Πάρκο της πόλης.

Το νέο μουσείο δε στηρίχτηκε σε προϋπάρχουσες συλλογές ηγεμόνων και αριστοκρατών, όπως συνέβη με τα μεγάλα γνωστά ευρωπαϊκά μουσεία (Λούβρο, Πράδο, Ουφίτσι, Ερμιτάζ, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη, κλπ.), αλλά στην ιδιωτική πρωτοβουλία και επιθυμία. Ακόμα και απλοί πολίτες συμμετείχαν με τις εισφορές τους στη σύσταση του μουσείου. Το 1871, ύστερα από έκκληση του διοικητικού συμβουλίου, συγκεντρώθηκε από δωρεές των πολιτών ένα σημαντικό ποσό χρημάτων με το οποίο αγοράστηκαν οι πρώτοι 174 πίνακες Ευρωπαίων ζωγράφων του 17ου και 18ου αιώνα από συλλογές των Βρυξελλών και του Παρισιού. Τον επόμενο χρόνο το Μουσείο αγόρασε από τον Αμερικανό πρόξενο της Κύπρου μία συλλογή με πάνω από 1000 ευρήματα του Κυπριακού πολιτισμού...Η αρχή είχε γίνει...

Το αρχικό νεογοτθικού ρυθμού κτίριο του Μητροπολιτικού Μουσείου σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Calvert Vaux και Jacob Wrey Mould επεκτάθηκε αρκετές φορές για να καλύψει τις ανάγκες των νέων συλλογών εκθεμάτων.

Δέκα χρόνια μετά την ίδρυση του μουσείου, το 1880, εγκαινιάστηκε και η μόνιμη έδρα του μουσείου στην 5η Λεωφόρο. Από την αρχή ως κύριος σκοπός του Μουσείου ορίστηκε η υποστήριξη της μελέτης των καλών τεχνών, η παρουσίαση της εξέλιξης και της συνέχειας του παγκόσμιου πολιτισμού και κυρίως η εκπαίδευση και η ψυχαγωγία του κοινού μέσω των έργων τέχνης. Η ανάδειξη των έργων τέχνης αυτών καθεαυτών δεν ενδιέφερε τους Αμερικανούς. Αυτό που ενδιέφερε κυρίως ήταν η μόρφωση και η ψυχαγωγία του κόσμου. Το 1891 αποφασίστηκε για πρώτη φορά το μουσείο να παραμείνει ανοιχτό την Κυριακή για να μπορούν οι εργαζόμενοι να το επισκέπτονται.

Ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα το Μουσείο είχε αρχίσει να αποκτά σημαντικά έργα στην κατοχή του από διάφορες δωρεές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο επιχειρηματίας Cornelius Vanderbilt που δώρισε τη συλλογή του με 700 σχέδια των Λεονάρντο, Μιχαήλ Άγγελου, Τιτσιάνο, Ρέμπραντ, κλπ. Οι δωρεές σε συλλογές και σε μεγάλα ποσά χρημάτων θα συνεχιστούν και τον επόμενο αιώνα, δίνοντας τη δυνατότητα στο Μουσείο να εμπλουτίζει συνεχώς τα εκθέματά του και να επεκτείνει τους χώρους έκθεσής τους. Μία πολύ σημαντική συλλογή Ευρωπαίων ζωγράφων του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης που εμπλούτισε το Μουσείο θεωρείται η συλλογή του πατέρα και γιού Lehman (ήταν μία από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές του κόσμου) που δωρήθηκε το 1969.

Καθιστός άνδρας που παίζει άρπα. 2800-2700 π.Χ. Κυκλαδικός πολιτισμός. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Κυκλαδικά ειδώλια στις προθήκες του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης.

Χανς Μέμλινγκ, Ο Ευαγγελισμός. 1480-89. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Αλμ. Ντύρερ, Η Παναγία με το Θείο Βρέφος και την Αγία Άννα. 1519. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Δομ. Θεοτοκόπουλος (El Greco), Άποψη από το Τολέδο. 1597. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν.Υόρκη.

Το Μουσείο κατέχει πέντε γνωστούς πίνακες του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου Γιαν Βερμέερ. Πρόκειται για κάποια από τα πιο σημαντικά του εκθέματα στον τομέα της Ευρωπαϊκής ζωγραφικής, αν αναλογιστούμε ότι διασώζονται σ᾽ όλον τον κόσμο λιγότερα από 35 έργα που αποδίδονται στον Βερμέερ. Πολλά μουσεία, πινακοθήκες και ιδιώτες συλλέκτες θα επιθυμούσαν έναν πίνακα του Βερμέερ για τη συλλογή τους...

Γ. Βερμέερ, Μία υπηρέτρια που κοιμάται. 1656-57. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν.
Υόρκη.

Γ. Βερμέερ, Γυναίκα με λαούτο. 1662-63. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Γ. Βερμέερ, Γυναίκα με κανάτα νερού. 1662. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Γ. Βερμέερ, Μελέτη σε πορτρέτο νεαρού κοριτσιού. 1665-67. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Ζ. Α. Ντ. Εγκρ, Η πριγκίπισσα De Broglie. 1853. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Π. Ω. Ρενουάρ, Η κυρία Charpentier και οι κόρες της, 1878. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Το παραπάνω έργο του Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Ρενουάρ εντάχθηκε στη συλλογή του Μουσείου το 1907 και ήταν φυσικά δωρεά (δωρεά της Catharine Wolfe, η δωρεά της συλλογή της από πίνακες εμπλούτισε το μουσείο με ανεκτίμητης αξίας έργα ). Ήταν το πρώτο έργο του Ρενουάρ που εκτέθηκε από δημόσια συλλογή. Το Μητροπολιτικό Μουσείο περιλαμβάνει μία πολύ σημαντική συλλογή από εμβληματικά έργα ιμπρεσιονιστών ζωγράφων.

Κλ. Μονέ, Ο κήπος στο Sainte Adresse. 1867. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Β. Βαν Γκογκ, Κυπαρίσσια. 1889. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Π. Πικάσσο, Προσωπογραφία της Γερτρούδης Στάιν. 1905-1906. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Τζ. Αμπ. ΜακΝηλ Ουίστλερ, Συμφωνία σε χρώμα του δέρματος και μαύρο. Προσωπογραφία του Theodore Duret. 1883. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Μ. Κάσατ, Ένα φλυτζάνι τσάι. 1880-1881. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Εντ. Χόπερ, Ο φάρος στο Two Lights. 1929. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Ένα τμήμα του Μουσείου που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η πτέρυγα της Αμερικανικής τέχνης με έργα καλλιτεχνών των Η.Π.Α. Εκτός από πίνακες, εκτίθενται έργα εφαρμοσμένων τεχνών που συνθέτουν δωμάτια αμερικανικών οικιών με τα έπιπλά τους από τα τέλη του 17ου αιώνα. Στην αμερικανική πτέρυγα, αλλά και σε άλλα τμήματα του μουσείου, εφαρμόζεται το σύστημα έκθεσης των λεγόμενων "δωματίων περιόδου" ("period rooms"). Τα εκθέματα εκτίθενται με χρονολογική σειρά, παρουσιάζοντας την εξέλιξη της αμερικανικής τέχνης. H διάταξη αυτή, που εφαρμόζεται και σε άλλα αμερικανικά μουσεία, ακολουθείται σπάνια στα ευρωπαϊκά μουσεία.

Φρ. Λόιντ Ράιτ, Το καθιστικό από την οικία του Little στη Μιννεσότα. 1912-1914. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη

O ναός του Ντεντούρ. Αιγυπτιακός πολιτισμός. 15 π.Χ. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

Είναι ασφαλώς πολύ εντυπωσιακός ο τρόπος έκθεσης του Ναού του Ντεντούρ στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Ν. Υόρκης δίπλα στη τζαμαρία που βλέπει στο Κεντρικό Πάρκο. Σίγουρα, όμως, θα ήταν καλύτερα να βρίσκεται στο φυσικό του χώρο...

Ως παράρτημα του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης λειτουργεί από το 1938 το Μουσείο και οι Κήποι των Cloisters. To κτίριο ενσωματώνει αρχιτεκτονικά στοιχεία από πέντε μεσαιωνικά μοναστήρια της Νοτίου Γαλλίας και των Πυρηναίων (12oς-14oς αιώνας). Βρίσκεται στο Fort Tryon Park, βόρεια του Μανχάταν.

Το Μουσείο και οι Κήποι των Cloisters.

Tο Μουσείο και οι Κήποι του Cloisters άνοιξε ως παράρτημα του Μητροπολιτικού Μουσείου το 1938. Το Μουσείο είναι αφιερωμένο στην αρχιτεκτονική της μεσαιωνικής Ευρώπης.