Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015

Ταξίδι στην Ταορμίνα. Ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη και πίνακες ζωγραφικής για την Ταορμίνα

Ταξίδι στην ουτοπία. Ταορμίνα

   Ένας "ουτοπικός" τόπος είναι για τον Κώστα Ουράνη η Ταορμίνα, "η Πατρίδα" του "εξόριστου ονείρου", που τον καλεί να φύγει, "ν' αφήσει τη ζωή του-για να ζήσει"... Στο ομώνυμο ποίημα ο ποιητής εκφράζει τον πόθο για ένα ταξίδι φυγής στην Ταορμίνα όπου τον περιμένει η ευτυχία. Η Ταορμίνα δίνει το όνομά της σ' αυτόν το φανταστικό τόπο, στον οποίο το ποιητικό υποκείμενο σχεδιάζει να ταξιδέψει, αλλά ποτέ δεν αποφασίζει να ξεκινήσει το ταξίδι. Η Ταορμίνα είναι εκεί και τον περιμένει, αλλά η αίσθηση αυτής της αναμονής είναι τόσο γλυκιά που δεν επιτρέπει τελικά την πραγματοποίηση του ταξιδιού...

John Brett, Οι ακτές της Σικελίας από την Ταορμίνα. 1893. Ιδιωτική Συλλογή.

   Ταορμίνα είναι το ιταλικό όνομα της αρχαίας ελληνικής αποικίας "Ταυρομένιον" (ο Στράβων αναφέρει ότι ήταν αποικία της Νάξου), που βρίσκεται στη Σικελία, ανάμεσα στη Μεσσήνη και την Κατάνη. Ήδη από τον 19ο αιώνα ήταν αγαπημένος τουριστικός προορισμός Ευρωπαίων και Αμερικανών περιηγητών, ζωγράφων, ποιητών και διαφόρων καλλιτεχνών. Πολλοί ζωγράφοι που συνήθιζαν να περνούν ένα μεγάλο διάστημα στην Ιταλία, ζωγραφίζοντας τοπία και αρχαιολογικούς χώρους, έχουν επισκεφθεί την Ταορμίνα. Αγαπημένο τους θέμα ήταν οι ακτές της Σικελίας και το αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα με θέα στο βάθος το ηφαίστειο της Αίτνας. 
  Ας ταξιδέψουμε, λοιπόν, στην Ταορμίνα με τους στίχους του πολυταξιδεμένου Κώστα Ουράνη και τις εικόνες των Βρετανών ζωγράφων John Brett και Willial Logsdail, των Αμερικανών Thomas Cole και William Haseltine και του Αυστριακού Ferninand Georg Waldmüller.


Thomas Cole, Το ηφαίστειο Αίτνα από το αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα. 1843. Wadsworth Athenaum Συλλογή Τέχνης.

Κώστα Ουράνη, Ταορμίνα

Όλο λέω να φύγω μιαν ημέρα,
όλο λέω να πάω στην Ταορμίνα...
Σε πέλαο γαλάζιας νοσταλγίας
Τ΄Όνειρο τραγουδάει σα σειρήνα:
-Ταορμίνα! Ταορμίνα! Ταορμίνα!...

Ω κάλεσμα γλυκό σαν των πουλιώνε
σε πρωϊνές βραγιές το Μάη το μήνα!

William Stanley Haseltine, Το όρος Αίτνα από το αρχαίο θέατρο της Ταορμίνα. 1871. Μουσείο Τέχνης του Birmingham. Alabama.

Κι όλο λέω να φύγω, κι όλο λέω
τα πάντα στη ζωή μου ναν τ' αφήσω,
να διπλομανταλώσω όλες τις πόρτες
και, δίχως καν τα μάτια να γυρίσω,
μ' άτρεμα τα φτερά-ν' αποδημήσω.

Πώς τρικυμίζει μέσα μου η λαχτάρα
ν' αφήσω τη ζωή μου-για να ζήσω!

Ferninand Georg Waldmüller, Τα ερείπια του αρχαίου ελληνικού θεάτρου στην Ταορμίνα της Σικελίας. 1844. Πριγκιπικές Συλλογές του Λίχνεσταϊν.

Τα βράδια πλάι στη λάμπα μου σκυμένος,
ξέθωρους χάρτες ναυτικούς κοιτάω,
μπροστά μου έχω παμπάλαια βιβλία,
που κάθε τόσο τα φυλλομετράω:
το δρόμο που θα πάρω μελετάω.

Μα τα χρόνια περνάνε κι όλο μένω,
πάντα κάτι τυχαίνει-και δεν πάω...

Κι ούτε θα πάω ποτές! Η Ταορμίνα
(κι άν υπάρχει) για μένα θε να μείνει
του εξόριστου τ' Ονείρου μου η Πατρίδα,
σα μια Ευτυχία που μου' ναι ταγμένη
και που, ό,τι κι αν συμβεί-με περιμένει,

ενώ, αν είχα πάει, τι θά' χα τώρα
την άχαρη ζωή μου να γλυκαίνει;

John Brett, Το όρος Αίτνα από την Ταορμίνα. 1870. Μουσεία του Sheffields.

William Logsdail, Το αρχαίο ελληνικό θέατρο της Ταορμίνα στη Σικελία. 1890-1900. Συλλογή Beverley. East Riding του Yorkshire.

Bλ. Κώστας Ουράνης, Ποιήματα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 2009.

http://www.artsbma.org/pieces/mt-aetna-from-taormina/
http://www.liechtensteincollections.at/en/pages/artbase_main.asp?module=browse&action=m_work&lang=en&sid=87294&oid=W-147200412195342064
http://www.artnet.com/artists/john-brett/the-sicilian-sea-from-the-taormina-cliffs-GP5yKNf0kVxz_nFi4qPLRQ2
http://www.bbc.co.uk/arts/yourpaintings/paintings/mount-etna-from-taormina-sicily-71694
http://argus.wadsworthatheneum.org/Wadsworth_Atheneum_ArgusNet/Portal/public.aspx?lang=en-US&p_AAEE=tab4&g_AABX=Wadsworth_Atheneum_ArgusNet+%7CObject+%7CDepartment+%3d%3d+%27572cfe28-4398-4698-bcd1-003c654a7789%27
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cole_Thomas_Mount_Aetna_from_Taormina_1844.jpg
http://www.eastriding.gov.uk/culture/museums/collections/detail.php?t=objects&type=related&kv=916
http://www.bbc.co.uk/arts/yourpaintings/paintings/the-greek-theatre-taormina-sicily-79837

9 σχόλια:

  1. Τι μαγικό ποίημα! Σαν όνειρο. Σαν τη μαγική μουσική του Kurt Weil πάνω στους υπέροχους στίχους του Roger Fernay.
    Το λατρεύω από παιδί και, με κάποιον τρόπο, μου φέρνει στο νου Το Παρίσι, αλλά και το Ταξίδι στο Βλαδιβοστόκ του Ορέστη Λάσκου.


    https://www.youtube.com/watch?v=7TQ6uQx1xpU

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δικιο, Rosa. Τελικά, πόσους μαγικούς συνειρμούς μπορούμε να κάνουμε. Είναι μαγικά τα ταξίδια του μυαλού...και πάντα διαπιστώνω ότι πολλοί δημιουργοί με κάποιον τρόπο "επικοινωνούν" μέσω της τέχνης, ακόμα και δεν έχουν συναντηθεί ποτέ και δεν γνωρίζουν ο ένας το έργο του άλλου.

      Διαγραφή
  2. Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σας άρεσε. Ας συναντηθούμε, λοιπόν, στην Ταορμίνα.

      Διαγραφή
  3. ευχαριστώ πολύ για την ωραία ανάρτηση... πήγα το 1997 στην Ταορμίνα αλλά τώρα την επισκέφθηκα και ποιητικά! να είστε καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία...εύχομαι πολλά και όμορφα ταξίδια του ονείρου, πραγματικά και νοερά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άννα, το ποιήμα αυτό του Κώστα Ουράνη από ποιά συλλογή του είναι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συγγνώμη, για την καθυστερημένη απάντηση. Προέρχεται από τη συλλογή "Αποδημίες". Οι δύο ποιητικές συλλογές-ενότητες του Κ. Ουράνη "Νοσταλγίες" και "Αποδημίες" περιέχουν ποιήματα που δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατό του. Καλή συνέχεια Καλοκαιριού!

      Διαγραφή