Άννα Αγγελοπούλου: Τα παιδιά του Ντίκενς και πίνακες της Marianna Stokes

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2018

Τα παιδιά του Ντίκενς και πίνακες της Marianna Stokes

Γιάννης Κοντός και Marianna Stokes: Τα παιδιά του Ντίκενς

...Και τώρα που οι Γιορτές των Χριστουγένων και της Πρωτοχρονιάς έχουν περάσει, σκέφτομαι τα "παιδιά του Ντίκενς", τα παιδιά-ήρωες των βιβλίων του. Στις διακοπές των Χριστουγέννων, χωρίς την πίεση των σχολικών μαθημάτων, μ᾽άρεσε να διαβάζω τις περιπέτειες των ορφανών, φτωχών και άστεγων παιδιών στα βιβλία του Ντίκενς. Στη σκοτεινή και μεγαγχολική ατμόσφαιρα του Λονδίνου της Βικτωριανής Εποχής αναζητούσαν μία ζεστή γωνιά για να περάσουν τη νύχτα τους, λίγο φαγητό για να ξεγελάσουν την πείνα τους και τρυφερά φιλικά λόγια από συμπονετικούς άγνωστους...και στο τέλος κατάφερναν να βρουν ζεστασιά, θαλπωρή και αγάπη για πάντα...

Mariannε Stokes (1855-1927), Το δοχείο του γάλακτος. Πριν το 1884. Ιδιωτική Συλλογή.

Τι να έγιναν άραγε αυτά τα παιδιά του Ντίκενς που μας συντρόφευαν στις αναγνώσεις των παιδικών μας χρόνων; τα παιδιά εκείνα με τα οποία ταξιδεύαμε νοερά σε κόσμους σκοτεινούς και σκληρούς όπου τελικά θριάμβευε το καλό και νικούσε το φως;...

Marianne Stokes (1855-1927), Θησαυροί της παιδικής ηλικίας. 1885. Μουσείο του Κάστρου Nottingham και Πινακοθήκη Τέχνης.

Mε τις εικόνες της Marianne Stokes επιστρέφω στα φανταστικά ταξίδια εκείνων των μαγικών αναγνώσεων της παιδικής ηλικίας...και αναρωτιέμαι ξανά και ξανά, όπως και ο ποιητής, τι να απέγιναν άραγε εκείνα τα παιδιά του Ντίκενς... Δυστυχώς, υπάρχουν! κυκλοφορούν γύρω μας, ζουν δίπλα μας...

Marianne Stokes (1855-1927), Άστεγα (ή προς τους αγρούς). 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

Marianne Stokes (1855-1927). Πιθανόν Αυτοπροσωπογραφία της ζωγράφου. Η Marianne Preindlsberger ήταν Αυστριακή ζωγράφος που σπούδασε στη Γαλλία όπου γνώρισε τον σύζυγό της, τον Βρετανό ζωγράφο Adrian Scot Stokes. Εγκαταστάθηκε μαζί του στη Αγγλία και έγινε μία από τις σημαντικότερες ζωγράφους της Βικτωριανής Αγγλίας. Για κάποιο διάστημα ζούσαν στην Κορνουάλη και ανήκαν στον κύκλο των ζωγράφων του Penlee. Από το 1890 η Stokes βρέθηκε υπό την επιρροή των Προραφαηλιτών ζωγράφων και ζωγράφισε μεσαιωνικά θέματα. Το ζευγάρι των Stokes ταξίδεψαν σε πολλές χώρες της Ευρώπης και κινήθηκαν σε κύκλους καλλιτεχνών διαφόρων κρατών.

Γιάννης Κοντός, Τι έγιναν τα παιδιά του Καρόλου Ντίκενς

Χάθηκαν προσωρινά, γίνανε σκιές,
με παρακολουθούν για δευτερόλεπτα
μέσα από την ομίχλη,
πιάνουν την άκρη του παλτού μου.
Χειμώνας είναι γι αυτά, βαρύς, με χιόνια.
Με παπούτσια χαλασμένα, με αισθήματα
κουρέλια τριγυρνάνε άσκοπα στους δρόμους,
κάτω από φανάρια του δεκάτου ενάτου αιώνα.
Το χιόνι σφυρίζει και τα χτυπάει αλύπητα.
Προσπαθεί να τα σβήσει από τις σελίδες των
βιβλίων. Αυτά όμως επιμένουν να τριγυρνάνε
στη μνήμη μας, να μας τυραννούν, να μας συντροφεύουν.
Χλομά και πεινασμένα μας περιμένουν
στη γωνιά, με τους ώμους να διψούν
για χάδι. Σούρουπο τα είδαμε για πρώτη
φορά και μα έφεραν τα πιο παράτολμα σχέδια.
Εκεί που σβήνει η μουσική, κρύβονται φοβισμένα
τα παιδάκια κοιτώντας το φεγγάρι.
Από την ποιητική συλλογή "Ο αθλητής του τίποτα", εκδ. Κέδρος, 1997.

Για τον ποιητή Γιάννη Κοντό (1943-2015), βλ. http://www.biblionet.gr/author/11935

https://el.wikipedia.org/wiki/Γιάννης_Κοντός