Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 3 Μαΐου 2013

Ο Χριστός στους Προραφαηλίτες ζωγράφους. Ford Madox Brown, Ο Χριστός πλένει τα πόδια του Πέτρου

Ο Χριστός πλένει τα πόδια του Πέτρου: ένας πίνακας του Ford Madox Brown

   O πίνακας απεικονίζει μία σκηνή από τη γνωστή ιστορία της Αγ. Γραφής με θέμα τον Μυστικό  Δείπνο του Χριστού με τους μαθητές του, την τελευταία συγκέντρωσή τους γύρω από ένα τραπέζι. Λίγο πριν Αυτός ακολουθήσει το δρόμο του μαρτυρίου και της θυσίας για τη σωτηρία των ανθρώπων, πλένει τα πόδια των κατάπληκτων μαθητών του. Πρόκειται για την απόλυτη ταπείνωση του Δασκάλου που αποχαιρετά αυτούς που μέχρι τότε τον είχαν ακολουθήσει με πίστη και έπρεπε να συνεχίσουν να πιστεύουν... Ωστόσο, για τους ανθρώπους η αφοσίωση και η πίστη είναι δύσκολη υπόθεση...  
  Ο Ford Madox Brown επιλέγει να εστιάσει σ᾽ένα στιγμιότυπο: Ο Χριστός γονατισμένος πλένει τα πόδια του πιο σεβάσμιου και αφοσιωμένου μαθητή, του Πέτρου, ενώ οι υπόλοιποι μαθητές κάθονται μάλλον αμήχανοι γύρω από το τραπέζι. 
  Ποιος θα περίμενε ότι ο Πέτρος θα ήταν ο πρώτος που θα αρνηθεί τη σχέση του μαθητή με τον Δάσκαλο, και μάλιστα τρεις φορές; Οι άνθρωποι, όμως, έχουν αδυναμίες και ανασφάλειες...μπορεί να αρνηθούν ό,τι και όποιον έχουν πιστέψει, όταν τους κυριέψει ο φόβος. Ο φόβος μπορεί να τους κάνει να ξεχάσουν, να "ξαστοχήσουν", να χάσουν το στόχο, να λοξοδρομήσουν από την πορεία τους. Το θέμα είναι να μπορέσουν να επανέλθουν!

Ford Madox Brown, Ο Χριστός πλένει τα πόδια του Πέτρου. 1851-1856. Πινακοθήκη  Tate Britain. Λονδίνο.
 
   Το έργο είναι αντιπροσωπευτικό για τον τρόπο που οι Προραφαηλίτες ζωγράφοι προσεγγίζουν τα θρησκευτικά θέματα. Ο Ford Madox Brown, όπως και ο J. Everett Millais στο έργο του Ο Χριστός στο σπίτι των γονιών του, απεικονίζει τη βιβλική σκηνή με απόλυτα ακριβή ρεαλισμό. Το εντυπωσιακό είναι ότι η θεία μορφή του Χριστού δεν εξιδανικεύεται, αλλά αντίθετα παρουσιάζεται ως η εικόνα ενός ανθρώπου της "διπλανής πόρτας", ενός ανθρώπου της εργατικής τάξης, όπως φαίνεται από τα καλογυμνασμένα μπράτσα του. Το ίδιο ισχύει και για τις φυσιογνωμίες των μαθητών, κάποιες από τις οποίες φθάνουν στα όρια της καρικατούρας. Όταν ο πίνακας εκτέθηκε, δέχθηκε πολλά αρνητικά σχόλια από τους κριτικούς, ενώ το ευρύ κοινό αιφνιδιάστηκε από το γεγονός ότι ο Χριστός παρουσιαζόταν σχεδόν ημιντυμένος. Λένε ότι ο Μadox Brown αναγκάστηκε αργότερα να καλύψει με ρούχα το πάνω μέρος του σώματος του Χριστού. Οι προσεκτικοί παρατηρητές μπορούν να διακρίνουν διάφορες λεπτομέρειες που τότε είχαν ενοχλήσει για το ρεαλισμό τους: τα πεταμένα και αναποδογυρισμένα (στην άκρη δεξιά του πίνακα) σανδάλια του Πέτρου, το χέρι του μαθητή (στην άκρη αριστερά) που ετοιμάζεται να βγάλει τα σανδάλια του.

http://www.tate.org.uk/art/artworks/brown-jesus-washing-peters-feet-n01394
http://www.victorianweb.org/painting/fmb/paintings/newman2.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου