Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2017

To Φθινόπωρο στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ένα ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη και πίνακες του Isaac Levitan

Του Φθινοπώρου.  Μαρία Πολυδούρη και Isaac Levitan

  Ήρθε για τα καλά το Φθινόπωρο. Νομίζω πως δεν μπορούμε πια να παρατείνουμε τις μέρες του Καλοκαιριού. Ας αποδεχθούμε ότι ήρθε του "Φθινοπώρου η Ώρα" με δύο σονέττα μίας "Φθινοπωρινής" ποιήτριας, της Μαρίας Πολυδούρη, που προέρχονται από τη συλλογή "Οι τρίλλιες που σβήνουν".    
Η μελαγχολική διάθεση και η συμβολική ταύτιση της ψυχικής κατάστασης με την εποχή του Φθινοπώρου, ο αναβλύζων λυρισμός, η σχεδόν θρησκευτική λατρεία της φύσης και εν τέλει ο νεορομαντισμός της ποιήτριας, μου θύμισαν τα φθινοπωρινά τοπία του Ρωσοεβραίου ρομαντικού ζωγράφου Ιsaac Levitan (1860-1900). 

                                        Isaac Levitan, Φθινοπωρινές ημέρες. Sokolniki. 1879.

Μαρία Πολυδούρη, Αφιέρωση


Φίλε, τοῦ φθινοπώρου ἦρθεν ἡ Ὥρα

στὴν πόρτα μου ἔξω. Κίτρινο φορεῖ
στεφάνι ἀπὸ μυρτιά. Στὰ νικηφόρα
χέρια της μία κιθάρα θλιβερή,

Κιθάρα παλαιϊκὴ ποὺ κλεῖ πληθώρα

μέσα της ἤχους καὶ ἤχους. Ἱερὴ
κοιτίδα. Κάθε πόνος, κάθε γνώρα
ποὺ ἦταν γλυκιὰ καὶ γίνηκε πικρή,


Ἦχος μέσ᾿ στὴν καρδιά της ἀποστάζει.

Φίλε, τοῦ φθινοπώρου ἡ Ὥρα ἐκεῖ
στὴν πόρτα μου ἦρθε δίχως νὰ διστάζη


Καὶ τὸ κιθάρισμά της πότε πότε

σὰ νἄτανε ἡ φωνή σου ἡ μυστικὴ
τοὺς στίχους σου ποὺ μοῦ τραγούδαες τότε.

Isaac Levitan, Φθινοπωρινό τοπίο. Κ. 1880.

...

Μαρία Πολυδούρη, Τοῦ φθινοπώρου ἡ Ὥρα



Τοῦ φθινοπώρου ἡ Ὥρα ἔχει καθήσει
στὴν πόρτα μου. Τὸ βλέμμα της ὑγρὸ
γεμάτο ἀπὸ τὸ ἀπόκοσμο μεθύσι,
πλανιέται σὲ ἀσφοδέλων τὸν ἀγρό.

Τί σκέψη στὴ ματιά της νἄχῃ ἀνθίσει,
τί ὀνειροπόλημα λυπητερό;
Στὴν ὄψη της σκιὲς ἔχουν μαδήσει
Κ᾿ εἶνε τὸ στόμα της τόσο πικρό...

Μὰ ὅταν κατέβη τὸ γαλήνιο βράδι
θὰ μὲ καλέση ἀμίλητα, γλυκά,
νὰ τὴν ἀκολουθήσω στὸ σκοτάδι.

Τὸ βῆμα της βουβὸ καὶ βέβαιο θἆναι,
μὰ ἡ πίστη μου θερμή, πὼς μυστικὰ
τὰ βήματά μου σένα ἀκολουθᾶνε.

Από τη συλλογή "Οι τρίλλιες που σβήνουν"

2 σχόλια:

  1. Επειδή ο Καρυωτάκης πάει πακέτο με την Πολυδούρη:

    ΤΙ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ, ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ...

    Τί να σου πω, φθινόπωρο, που πνέεις από τα φώτα
    της πολιτείας και φτάνεις ως τα νέφη τ' ουρανού;
    Ύμνοι, σύμβολα, ποιητικές, όλα γνωστά από πρώτα,
    φυλλορροούν στην κόμη σου τα ψυχρά άνθη του νου.

    Γίγας, αυτοκρατορικό φάσμα, καθώς προβαίνεις
    στο δρόμο της πικρίας και της περισυλλογής,
    αστέρια με το μέτωπο, με της χρυσής σου χλαίνης
    το κράσπεδο σαρώνοντας τα φύλλα καταγής,

    είσαι ο άγγελος της φθοράς, ο κύριος του θανάτου,
    ο ίσκιος που, σε μεγάλα βήματα· φανταστικά,
    χτυπώντας αργά κάποτε στους ώμους τα φτερά του,
    γράφει προς τους ορίζοντες ερωτηματικά.

    Ενοσταλγούσα, ριγηλό φθινόπωρο, τις ώρες,
    τα δέντρα αυτά του δάσους, την έρημη προτομή.
    Κι όπως πέφτουνε τα κλαδιά στο υγρό χώμα, οι οπώρες,
    ήρθα να εγκαταλειφθώ στην ιερή σου ορμή.

    ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, Ελεγεία και σάτιρες


    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Περίμενα την επιλογή αυτή του ποιήματος του Καρυωτάκη. Καλό Σαββατοκύριακο!

      Διαγραφή