Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016

Ποιήματα και πίνακες ζωγραφικής για τους ασφόδελους και τους υάκινθους

Ασφόδελοι και Υάκινθοι

G. Hitchcock,  Γυναίκα σε λιβάδι με υάκινθους. Ιδιωτική Συλλογή.

Harold Harvey, Aσφόδελοι και νάρκισοι. Ιδιωτική Συλλογή.

Γιώργος Σεφέρης, Ο Στράτης Θαλασσινός ανάμεσα στους αγάπανθους

Δεν έχει ασφοδίλια, μενεξέδες, μήτε υάκινθους·πώς να μιλήσεις με τους πεθαμένους.Οι πεθαμένοι ξέρουν μονάχα τη γλώσσα των λουλουδιών·γι’ αυτό σωπαίνουνταξιδεύουν και σωπαίνουν, υπομένουν και σωπαίνουνπαρὰ δῆμων ὀνείρων, παρὰ δῆμων ὀνείρων. 
Αν αρχίσω να τραγουδώ θα φωνάξωκι α φωνάξω—Οι αγάπανθοι προστάζουν σιωπή10 σηκώνοντας ένα χεράκι μαβιού μωρού της Αραβίαςή ακόμη τα πατήματα μιας χήνας στον αέρα.
Είναι βαρύ και δύσκολο, δε μου φτάνουν οι ζωντανοί·πρώτα γιατί δε μιλούν, κι ύστεραγιατί πρέπει να ρωτήσω τους νεκρούς15 για να μπορέσω να προχωρήσω παρακάτω.Αλλιώς δε γίνεται, μόλις με πάρει ο ύπνοςοι σύντροφοι κόβουνε τους ασημένιους σπάγγουςκαι το φλασκί των ανέμων αδειάζει.Το γεμίζω κι αδειάζει, το γεμίζω κι αδειάζει·20 ξυπνώσαν το χρυσόψαρο κολυμπώνταςμέσα στα χάσματα της αστραπής,κι ο αγέρας κι ο κατακλυσμός και τ’ ανθρώπινα σώματα,κι οι αγάπανθοι καρφωμένοι σαν τις σαΐτες της μοίρας25 στην αξεδίψαστη γηςσυγκλονισμένοι από σπασμωδικά νοήματα,θα ’λεγες είναι φορτωμένοι σ’ ένα παμπάλαιο κάροκατρακυλώντας σε χαλασμένους δρόμους, σε παλιά καλντερίμια,οι αγάπανθοι τ’ ασφοδίλια των νέγρων:30 Πώς να τη μάθω ετούτη τη θρησκεία;

G. Hitchcock,  Γυναίκα σε λιβάδι με υάκινθους. 1890-1899.  Ιδιωτική Συλλογή.
Το πρώτο πράγμα που έκανε ο θεός είναι η αγάπηέπειτα έρχεται το αίμακι η δίψα για το αίμαπου την κεντρίζει35 το σπέρμα του κορμιού καθώς τ’ αλάτι.Το πρώτο πράγμα που έκανε ο θεός είναι το μακρινό ταξίδι·εκείνο το σπίτι περιμένειμ’ ένα γαλάζιο καπνόμ’ ένα σκυλί γερασμένο40 περιμένοντας για να ξεψυχήσει το γυρισμό.Μα πρέπει να μ’ αρμηνέψουν οι πεθαμένοι·είναι οι αγάπανθοι που τους κρατούν αμίλητους,όπως τα βάθη της θάλασσας ή το νερό μες στο ποτήρι.Κι οι σύντροφοι μένουν στα παλάτια της Κίρκης·45 ακριβέ μου Ελπήνωρ! Ηλίθιε, φτωχέ μου Ελπήνωρ!Ή, δεν τους βλέπεις;—«Βοηθήστε μας!»—Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη.
Τράνσβααλ14 Γενάρη 1942

Berthe Morisot, Ασφόδελοι. 1885.

Λορέντζος Μαβίλης, Λήθη

Καλότυχοι οἱ νεκροὶ ποὺ λησμονᾶνε 
τὴν πίκρια τῆς ζωῆς. Ὅντας βυθίσει 
ὁ ἥλιος καὶ τὸ σούρουπο ἀκλουθήσει, 
μὴν τοὺς κλαῖς, ὁ καημός σου ὅσος καὶ νἆναι.

Τέτοιαν ὥρα οἱ ψυχὲς διψοῦν καὶ πᾶνε 
στῆς λησμονιᾶς τὴν κρουσταλλένια βρύση· 
μὰ βοῦρκος τὸ νεράκι θὰ μαυρίσει, 
ἂ στάξει γι᾿ αὐτὲς δάκρυ ὅθε ἀγαπᾶνε.

Κι ἂν πιοῦν θολὸ νερὸ ξαναθυμοῦνται. 
Διαβαίνοντας λιβάδια ἀπὸ ἀσφοδύλι, 
πόνους παλιούς, ποὺ μέσα τους κοιμοῦνται.

Ἂ δὲ μπορεῖς παρὰ νὰ κλαῖς τὸ δείλι, 
τοὺς ζωντανοὺς τὰ μάτια σου ἂς θρηνήσουν: 
Θέλουν μὰ δὲ βολεῖ νὰ λησμονήσουν.

Harold Harvey, Ασφόδελοι.

ΣΆγγελος Σικελιανός, Στη Μαρία Πολυδούρη

Μη στοχαστείς πως ήρτα αργά κοντά σου. Είναι κρυφός
ο δρόμος μου και δεν τον ξέρουν οι άλλοι.
και χρόνια τώρα, ανήξερά Σου, είμαι για Σένα ο αδερφός,
οπού Σου σιάζει μυστικά το προσκεφάλι...

Κι’ αν απ’ την όχτη φαίνεται πως έρχομαι, όπου τη νευρή
των τόξων μου τανύζω
με πείσμα, ενάντια στην οκνιά που με κυκλώνει τη μιαρή,
μα αληθινά, γυρίζω

από την όχτην όπου ανθούν οι θείοι μονάχα ασφοδελοί
κι’ όπου σαλεύει μόνο
όποια μορφή αναδύθηκε για μένα ως πλέρια ανατολή
μέσ’ απ’ τον τέλειο πόνο...

Εκείθεν’ έρχομαι σ’ Εσέ, που ο θάνατός μου κ’ η ζωή
διπλό μου φέγγει αστέρι.
μα γίνοντ’ ένα μέσα μου και τα τυλίγει μια πνοή
σα Σου κρατώ το χέρι,

και συλλογιέμαι πως δεν ήρτα αργά κοντά Σου (με το φως
ή το σκοτάδι αν πρόλαβα), τι φτάνω απ’ τ’ ακρογιάλι
αυτών που μ’ ετοιμάσανε να Σού ‘μαι ο άξιος αδερφός,
και νά ‘μαι πλάι Σου πάλι...



Harold Harvey, Ασφόδελοι. Ιδιωτική Συλλογή.


Harold Harvey, Μαζεύοντας ασφόδελους. Ιδιωτική Συλλογή.

G. Hitchcock,  Γυναίκα σε λιβάδι με υάκινθους. 1890.  Ιδιωτική Συλλογή.

http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=431 
http://www.artnet.com/artists/harold-harvey/past-auction-results
https://www.wikiart.org/en/berthe-morisot/daffodils
https://www.bonhams.com/auctions/21467/lot/19/
.

6 σχόλια:

  1. Υπέροχοι στίχοι και πολύ όμορφοι πίνακες !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σε μπλε Ιουλίτας (απόσπασμα)

    Και η τελειότης η άκρα
    συντελεσμένη σ’ έναν κήπο με υάκινθους
    Οπού τους αφαιρέθηκεν ο μαρασμός για πάντα. Κάτι φαιό
    Που μια σταξιά μονάχα λεμονιού αιθριάζει οπόταν
    Βλέπεις κείνο που απ’ την αρχή εννοούσα με στοιχεία καθαρά
    Να χαράζεται
    Πάνω σε μπλε Ιουλίτας.

    Οδυσσέας Ελύτης. Από την ποιητική του συλλογή «Δυτικά της λύπης», 1995.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Υάκινθοι! Υάκινθοι...και ασφόδελοι...Καληνύχτα και καλή μας εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Άρτι ανακαλυφθέν ποίημα από τη συλλογή "Οδός Νικήτα Ράντου" του Νικόλαου Κάλας.


    Θα μ’ άρεζε στο δρόμο όπου περπατώ να ‘χω για συντροφιά δάση
    ολόκληρα από ξερά κορμιά ασφοδέλων —
    αυτό που μένει τον Απρίλη στις υπώρειες του Υμηττού μετά το
    αθόρυβο πέσιμο γλυκύτατων πετάλων
    και θα περπάταγα συνεχώς σ’ όλες τις άκρες του βουνού ίσαμε τη
    μέρα που με τα χέρια μου θα ’χα σπάσει το κάθε ξερό καλάμι.

    Θα μ’ έτρεφε η εκδίκηση και δε θα κουραζόμουνα
    θα μου ’φτανε πως στον ανήσυχό μου δρόμο δε θα ’βλεπα τα προκλητικά σημάδια ζωής που ξόδεψε την ομορφιά της —
    δε θα ‘βλεπα πια στα όνειρά μου την ομορφιά αυτής της ξανθής κεφαλής
    που ’φυγε και δε στάθηκε πρόθυμη να κάτσει κοντά μου και να υποφέρει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή