Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016

Γυναικεία πορτρέτα του Gustav Klimt και Καίσαρ Εμμανουήλ. Περαστικές.

  Γυναικείες προσωπογραφίες του Klimt και το ποίημα "Περαστικές"

Gustav Klimt, Πορτραίτο της Emilie Floge. 1902. Μουσείο της πόλης της Βιέννης.

Καίσαρ Εμμανουήλ, Περαστικές

του Καλλιτέχνη Α. Κορογιαννάκη

Πρόσωπα ωραία που αφήνουμε στο δρόμο μας,
καθώς τοπία λαμπρά μες απ' το τρένο,
πρόσωπα γυναικεία, σπαρτά είστε ποιήματα
στο ανούσιο, το πεζό της ζωής βιβλίο...

Πρόσωπα αβρά, ιλαρά, επαρμένα, υπέρκομψα,
λουλούδια εξωτικά των πλουσίων κέντρων,
λάγνες, αιθέριες πόζες, φωτοπαίχνιδα
στης ζωής τις μαγικές λαμπρές βιτρίνες...

Πρόσωπα ηδονικά, οργιακά, υπερώριμα,
της ανθισμένης σάρκας φλόγινοι ύμνοι,
που μέσα σε μια άνοιξη έξαφνη των ίμερων
σε κάποιες ανθοκλίνες πάει ο νους σας...

Πρόσωπα ουτοπικά και υπερευαίσθητα
σιωπηλές αναγνώστριες της "Ιζόλδης"
που μέσα σε μια ρόδινη παραίσθηση
θαρείτε ότι ο Τριστάνος ζωντανεύει,

και, τρέμοντας τα χείλη σας προσφέρετε
σ' έναν πολύ κοινό τυχαίο διαβήτη.
Πρόσωπα ευγενικά, χλομά, περίλυπα,
χάρτινα παιγνιδάκια της Χιμαίρας.

Gustav Klimt, Γυναίκα με μαύρο καπέλλο. 1910. Ιδιωτική Συλλογή.

Πρόσωπα ευγενικά, χλομά, περίλυπα,
που η νύχτα θα σας βρει σε κάποιο πάρκα,
που κάποιοι ποιητές θα θέλανε
να σιγοκλαίν μαζί σας, σα βραδιάζει.

Πρόσωπα ασθενικά, δειλά, λιπόθυμα,-
βράδια χωρίς αυγές, άνανθοι κλώνοι,
ζωές που να πεθάνετε, εξεχάσατε,
κι οι τάφοι, πριν να ζήσετε, σας κράζουν...

Πρόσωπα ωραία που αφήνουμε το δρόμο μας,
καθώς τοπία απαλά μεσ' από το τραίνο.
Πρόσωπα γυναικεία, σπαρμένα ποιήματα,
στο ανούσιο το πεζό της ζωής βιβλίο...

Gustav Klimt, γυναίκα με καπέλο και φτερά. 1909. Ιδιωτική Συλλογή.

Gustav Klimt, To πορτρέτο της Hermine-Gallia. 1903



6 σχόλια:

  1. Καλημέρα με Ουράνη:



    Περαστικές

    Γυναῖκες ποὺ σᾶς εἶδα σ᾿ ἕνα τραῖνο
    τὴ στιγμὴ ποὺ κινοῦσε γι᾿ ἄλλα μέρη·
    γυναῖκες ποὺ σᾶς εἶδα σ᾿ ἄλλου χέρι
    μὲ γέλιο νὰ περνᾶτε εὐτυχισμένο·

    γυναῖκες, σὲ μπαλκόνια νὰ κοιτᾶτε
    στὸ κενὸ μ᾿ ἕνα βλέμμα ξεχασμένο,
    ἢ ἀπὸ ἕνα πλοῖο σαλπαρισμένο
    μ᾿ ἕνα μαντήλι ἀργὰ νὰ χαιρετᾶτε:

    νὰ ξέρατε μὲ πόση νοσταλγία,
    στὰ δειλινὰ τὰ βροχερὰ καὶ κρύα,
    σᾶς ξαναφέρνω στὴν ανάμνησή μου,

    γυναῖκες, ποὺ περάσατε μίαν ὥρα
    ἀπ᾿ τη ζωή μου μέσα -καὶ ποὺ τώρα
    κρατᾶτε μου στὰ ξένα τὴν ψυχή μου!

    ΚΩΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ...Ακριβώς το ποίημα του Ουράνη σκέφτηκα και εγώ...Ήθελα εδώ και καιρό να κάνω ανάρτηση για το ποίημα του Ουράνη, αλλά "ανακάλυψα" τον Κ. Εμμανουήλ και αποφάσισα να κάνω πρώτα το δικό του που δεν είναι τόσο γνωστό. Δεν ξέρω τις χρονολογίες. Θα τις ψάξω...άραγε, ποιος επηρέασε ποιον; Είμαι σίγουρη ότι θα υπάρχουν παρόμοια ποιήματα και στα γαλλικά...

      Διαγραφή
  2. Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι πάντα την επικοινωνία...και εκτιμώ ιδιαίτερα τη γνώμη σας...

      Διαγραφή
  3. Οι περαστικές

    Τούτο το ποίημα θέλω ν’ αφιερώσω
    Σ’ όλες τις γυναίκες π’ αγαπάμε όσο
    Μιας μύχιας στιγμής τόση δα σπιθαμή,
    Σ’ εκείνες που γνωρίζουμε στο ελάχιστο,
    Που σαν ακολουθούν της μοίρας τ’ άπειρο,
    Ποτέ ξανά δεν θα τις βρούμε στη ζωή.

    Σ’ εκείνη που το βλέμμα μας θ’ αντικρίσει
    Μόλις στο παραθύρι της θ’ ανεμίσει
    Κι ευθύς θα χαθεί τ’ όλο χάρη της κορμί,
    Μα που η σιλουέτα της η λυγερή
    Η τόσο εύθραυστη και τόσο θελκτική,
    Παρασύρει σ’ άνθιση αισθηματική.

    Σ’ εκείνη που τα ταξίδια συντροφεύει
    Με βλέμμα, σαν τοπίο που γοητεύει,
    Και τη διαδρομή μας, λες θα μηδενίσει·
    Σ’ εκείνη που μόνον εμείς, ίσως, νοούμε,
    Και την αποβίβαση δεν συγκρατούμε,
    Κι ας μην έχουμε το χέρι της κρατήσει.

    Στη λεπτεπίλεπτη του βαλς χορεύτρια,
    Θλιμμένη και νευρώδη σαγηνεύτρια,
    Σε μια βραδιά καλέσματος σ’ αποκριά,
    Που θέλησε ξενική να παραμείνει
    Και ουδέποτε ξανά να παρεκκλίνει
    Σ’ άλλη μια εσπερίδα με χορευτικά.

    Σ’ εκείνες που βρίσκονται είδη σε δεσμό
    Και που επιζούν μες σε φόντο γκριζωπό
    Στο πλευρό κάποιου άκρα διαφορετικού,
    Κι έχουν, όσο περιττά τρελό κι αν φανεί,
    Τη μελαγχολία αφήσει να φανεί
    Ενός μέλλοντος άκρα απελπιστικού.

    Στις γυναίκες τού έρωτα τις ντροπαλές,
    Που να παραμείνουν επέλεξαν βουβές,
    Με το δικό σας πένθος για ενδύματα·
    Στις γυναίκες που προτίμησαν τη φυγή
    Μακριά σας, τη μοναξιά τη θλιβερή,
    Κι ανόητης έπαρσης γίναν’ τα θύματα.

    Λατρεμένες φιγούρες διακεκριμένες,
    Προσδοκίες μιας ημέρας διαψευσμένες,
    Θα ’στε λησμονημένες σα ’ρθει τ’ αύριο·
    Και μόλις η ευτυχία μας ορίσει,
    Σπάνιο θα ’ναι θαρρώ να μας θυμίσει
    Τυχαίες συναντήσεις χωρίς αύριο.

    Μα σαν η ζωή κυλά στη δυστυχία,
    Θα σκεφτούμε μ’ αμυδρή επιθυμία
    Της χαράς όλα τα συναπαντήματα,
    Τα φιλιά που όντας δειλοί δεν κλέψαμε,
    Τις καρδιές π’ ανάμεναν μα δε δρέψαμε,
    Τα μάτια που δε γίναν’ αποκτήματα.

    Τότε, σαν έρθουν της ανίας οι βραδιές,
    Κι ενόσω μοναξιάς εποικούμε στιγμές
    Με πλάσματα της μνήμης μας φαντάσματα,
    Πενθούμε την απούσα μορφή των χειλιών
    Όλων εκείνων των όμορφων γυναικών
    Που δεν συγκρατήσαμε τα περάσματα.

    Antoine Pol (Μετάφραση: Βίκυ Βασιλάτου)

    ΥΓ. Πρώτη δημοσίευση της μετάφρασης στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Οι “Περαστικές” περιλαμβάνονται στη συλλογή, Émotions poétiques (1918), του Γάλλου ποιητή, Antoine François Pol (1888-1971). Το ποίημα μελοποιήθηκε κι ερμηνεύτηκε από τον Georges Brassens, το 1972.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ πολύ για την άμεση ανταπόκριση. Συγγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση...
      Υπέροχο είναι αυτό το ποίημα. Νεορομαντισμός.

      Διαγραφή