Άννα Αγγελοπούλου: 28η Οκτωβρίου: Αφίσες από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011

28η Οκτωβρίου: Αφίσες από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.

Οι αφίσες του 1940

...Τότε που πολεμούσαν για την πατρίδα...

Ασφαλώς, εξυπηρέτησαν προπαγανδιστικούς σκοπούς, όμως τώρα που τις ξαναβλέπω μου προκαλούν συγκίνηση. Εκφράζουν γνήσια το λαϊκό κοινό αίσθημα της εποχής και το μήνυμά τους είναι αληθινά "αθώο"...Είναι κάλεσμα αγώνα για ιδανικά και αξίες...Πέρα, όμως, από το πατριωτικό χαρακτήρα, αναμφισβήτητα έχουν και αισθητική σημασία, αφού είναι δημιουργίες σημαντικών Νεοελλήνων καλλιτεχνών.

Μου θυμίζει την αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου μου...Η εικόνα αυτή πάντα κοσμούσε τη γιορτή για την 28η Οκτωβρίου. Όταν οι γυναίκες ήξεραν ακόμα να πλέκουν...και φυσικά η γυναικεία μορφή της αφίσας πλέκει για τους στρατιώτες που πολεμούν στα βουνά της Ηπείρου. Είναι η αφίσα με τον τίτλο Για τους στρατιώτες (1940) σε σχέδιο της πολύ γνωστής χαράκτριας Βάσως Κατράκη.

Αφίσα του επίσης γνωστού χαράκτη Τάσσου. Ποιος μπορούσε να αντισταθεί στο κάλεσμα του στρατιώτη για έρανο;

Αφίσα του γνωστού ζωγράφου Γ. Γουναρόπουλου. Η καλύτερη ευχή για τους στρατιώτες που έφευγαν για το μέτωπο.

Αφίσα του χαράκτη Κώστα Γραμματόπουλου με τίτλο Έλα να τα πάρεις. Φυσικά, είναι μετάφραση του Μολών Λαβέ.

Πολύ γνωστή αφίσα του χαράκτη Κώστα Γραμματόπουλου. Μία εικόνα βαθύτατα εντυπωμένη ακόμα (θέλω να το πιστεύω) στην ελληνική συλλογική συνείδηση: Οι ηρωίδες γυναίκες των χωριών των βουνών της Ηπείρου που βοηθούσαν τον ελληνικό στρατό, μεταφέροντας εφόδια στην πλάτη.

Αφίσα του ζωγράφου Δούκα με το ίδιο θέμα.

Μία ακόμα πολύ γνωστή αφίσα του Κώστα Γραμματόπουλου.

Μας θυμίζει το τραγούδι της Σοφίας Βέμπο.

...Και μερικά λόγια για τον Κώστα Γραμματόπουλο, αφού οι περισσότερες αφίσες ήταν δικές του δημιουργίες. Ο Κώστας Γραμματόπουλος (1916-2003) θεωρείται ως ένας από τους τελευταίους καλλιτέχνες της Γενιάς του 30. 'Ηταν μαθητής του Γ. Κεφαλληνού στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στη συνέχεια καθηγητής στην ίδια Σχολή. Υπήρξε πραγματικά σπουδαίος χαράκτης (ασχολήθηκε κυρίως με την ξυλογραφία) με αναγνώριση και στο εξωτερικό. Ζωγράφισε, επίσης, πολλά ονειρικά θαλασσινά τοπία του Αιγαίου. Φιλοτέχνησε, ακόμα, το γνωστό "Αλφαβητάριο" του 1949 και πολλά Κλασσικά Εικονογραφημένα.