Άννα Αγγελοπούλου: H μουσική στη ζωγραφική: Γυναίκες μουσικοί στην Αναγέννηση

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2011

H μουσική στη ζωγραφική: Γυναίκες μουσικοί στην Αναγέννηση

Γυναίκες Μουσικοί στην Αναγέννηση

Στο Μουσείο Ερμιτάζ της Αγ. Πετρούπολης βρίσκεται ο παρακάτω πίνακας που απεικονίζει τρεις γλυκύτατες γυναικείες μορφές να παίζουν μουσική. Λαούτο και φλάουτο παίζουν οι δύο, ενώ η μία τραγουδά. Το όνομα του δημιουργού του έργου δεν έχει ταυτισθεί. Ο πίνακας αποδίδεται στον επονομαζόμενο "Δάσκαλο των γυναικείων μορφών μισής έκτασης", ονομασία που προφανώς του έχει αποδοθεί, επειδή στα έργα του απεικονίζει τις γυναικείες μορφές από τη μέση του σώματος και πάνω. Ο ανώνυμος Δάσκαλος ήταν ένας Φλαμανδός ζωγράφος το εργαστήριο του οποίου πρέπει να βρισκόταν στην περιοχή της Αντβέρπ (Antwerp). Στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα ο άγνωστος καλλιτέχνης πρέπει να είχε ένα εργαστήριο που ειδικευόταν σε πορτρέτα αριστοκρατικών αισθαντικών γυναικών. Οι γυναικείες μορφές συνήθως απεικονίζονται να διαβάζουν, να γράφουν ή να παίζουν μουσικά όργανα.

Δάσκαλος των "Γυναικείων μορφών μισής έκτασης", Γυναίκες Μουσικοί. Πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Μουσείο Ερμιτάζ-Αγ. Πετρούπολη (The Hermitage Museum. St. Petersbourg).

O Δάσκαλος ζωγράφισε το ίδιο θέμα σε παραλλαγές. Τρεις αγγελικές γυναικείες μορφές απεικονίζονται να παίζουν μουσική και στον παρακάτω πίνακα που βρίσκεται στο Κάστρο Rohrau στην Αυστρία.

Τρεις αριστοκρατικές κυρίες παίζουν και τραγουδούν το τραγούδι "Η Εφηβεία" του Γάλλου ποιητή Clement Marot σε μουσική του Claudin de Sermisy, όπως διακρίνεται από το ανοιγμένο βιβλίο με τις παρτιτούρες. Ο πίνακας χρονολογείται γύρω στα 1530 και αποδίδεται στον Φλαμανδό "Δάσκαλο των Γυναικείων Μορφών". Ανήκει στη συλλογή έργων τέχνης της οικoγένειας του Κόμη Harrach (μία από τις αριστοκρατικές οικογένειες της Αυστρίας που είχε σχέσεις με τους Αψβούργους) και βρίσκεται στο Shloss Rohrau (στο μουσείο του πύργου της οικογένειας).