Άννα Αγγελοπούλου: Το δάσος στη ζωγραφική: πίνακες του V. Van Gogh

Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...

Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;

Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...

Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.

Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!

Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012

Το δάσος στη ζωγραφική: πίνακες του V. Van Gogh

Στο δάσος: πίνακες του Βίνσεντ Βαν Γκογκ

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1880-1890 o Βαν Γκογκ έχει ζωγραφίσει αρκετές εικόνες από σκοτεινά και σκιώδη δάση με πανύψηλα δένδρα. Στους παρακάτω πίνακες του 1882 αποτυπώνει σκηνές με μοναχικές γυναικείες φιγούρες στο δάσος.

V. Van Gogh, Κορίτσι στα λευκά μέσα στο δάσος. 1882. Kröller-Müller Museum. Otterlo.

V. Van Gogh, Κορίτσι στο δάσος. Σχέδιο. 1882. Ιδιωτική Συλλογή.

V. Van Gogh, Δύο γυναίκες στο δάσος. 1882. Iδιωτική Συλλογή.

V. Van Gogh, Άκρη του δάσους. 1882. Kröller-Müller Museum. Otterlo.

Ο Βαν Γκογκ ζωγράφισε μία σειρά με πίνακες που απεικονίζουν τη βλάστηση του δάσους, κυρίως θάμνους και χαμόκλαδα ανάμεσα σε πανύψηλα δένδρα κατά τη διάρκεια της περιόδου 1887-1890, όταν βρισκόταν στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Saint-Rémy και το Auvers. Οι εικόνες από τα σκιερά δάση ήταν αγαπημένο θέμα των Γάλλων ζωγράφων της Σχολής του Barbizon, που συνἠθιζαν να ζωγραφίζουν τοπία της περιοχής του δάσους του Fontainebleau (το Barbizon ήταν κωμόπολη στο δάσος του Fontainebleau), αλλά και λίγο αργότερα των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων.

V. Van Gogh, Δέντρα και χαμόκλαδα. 1887. Van Gogh Museum. Amsterdam.

Το παιχνίδι του φωτός μέσα από τα πυκνά φυλλώματα των δένδρων φαίνεται ότι γοήτευε τους ιμπρεσιονιστές και μετα-ιμπρεσιονιστές ζωγράφους που δοκίμαζαν να αποτυπώσουν τις φωτοσκιάσεις με τα πινέλα τους.

V. Van Gogh, Χαμόκλαδα. 1887. Centraal Museum. Uterecht.

V. Van Gogh, Χαμόκλαδα. 1887. Van Gogh Museum. Amsterdam.

V. Van Gogh, Μονοπάτι στο δάσος. 1887. Van Gogh Museum. Amsterdam.

V. Van Gogh, Κορμοί δέντρων με κισσό. 1889. Kröller-Müller Museum. Otterlo.

Ο κισσός που αγκάλιαζε τους κορμούς των πανύψηλων δένδρων ήταν αγαπημένο θέμα του Van Gogh. Σε επιστολές του ζωγράφου προς τον αδελφό του Τεό καταγράφονται αναφορές στο ποίημα Πράσινος κισσός του Κ. Ντίκενς. Ο Van Gogh θυμόταν το ποίημα αυτό, όταν στους περιπάτους του στην εξοχή έβλεπε τον κισσό να αναρριχάται στα δένδρα του δάσους.

V. Van Gogh, Κορμοί δέντρων με κισσό. 1889. Van Gogh Museum. Amsterdam.

V. Van Gogh, Δένδρα με κισσό στον κήπο του Ασύλου. Σχέδιο. 1889. Van Gogh Museum. Amsterdam.

V. Van Gogh, Δένδρα και θάμνοι στον κήπο του Άσυλου. 1889. Van Gogh Museum.
Amsterdam.

Όταν ο Van Gogh νοσηλευόταν στο νοσοκομείο του Ασύλου του Saint-Rémy ζωγράφισε μια σειρά έργων που απεικονίζουν τα δένδρα του κήπου του Ασύλου και την πυκνή βλάστηση που φύεται κάτω από αυτά. Ο ίδιος έγραψε σε επιστολή του ότι από τότε που βρίσκεται στο Νοσοκομείο έχει αρκετή δουλειά να κάνει (εννοεί να ζωγραφίσει) σ᾽έναν κήπο με μεγάλα πεύκα κάτω από τα οποία φύεται ψηλό χορτάρι και όλα τα είδη της μυρτιάς.

V. Van Gogh, Χαμόκλαδα. 1889. Van Gogh Museum. Amsterdam.

V. Van Gogh, O κήπος του νοσοκομείου του Αγ. Παύλου. 1889. Van Gogh Museum. Amsterdam.

Ο Van Gogh ζωγράφιζε συχνά θέματα από τον κήπο με τα δένδρα του νοσοκομείου του Ασύλου του Αγ. Παύλου στο Saint-Rémy όπου νοσηλευόταν. Η ταραχή της ψυχής του και το αίσθημα του εγκλεισμού ίσως απεικονίζονται στους πίνακες με τα σκιερά δάση και τους κορμούς των πανύψηλων δένδρων που περικλείουν τη χαμηλή βλάστηση ...

V. Van Gogh, Ο κήπος του νοσοκομείου του Αγ. Παύλου με μία μορφή, 1889. Kröller-Müller Museum. Otterlo.

V. Van Gogh, Ζευγάρι που περπατά στο δάσος. 1890. Art Museum Cincinatti.

Ένας υπέροχος πίνακας του Van Gogh. Οι φιγούρες ενός ζευγαριού ανάμεσα στους κορμούς των δένδρων ενός δάσους. Το ζευγάρι περπατά ανάμεσα στα δένδρα και πάνω στο πυκνό χορτάρι...